Połóg – co się dzieje z organizmem kobiety po porodzie?

Spis treści:

1. Zmiany zachodzące w narządzie rodnym, czyli zrozumieć proces połogu
2. Okres po porodzie. Powrót płodności
3. Baby blues – kluczowy czas dla dobrostanu kobiety po porodzie
4. Niepokojące objawy w czasie połogu do skonsultowania z lekarzem

Zmiany zachodzące w narządzie rodnym, czyli zrozumieć proces połogu

Odchody połogowe

Największe zmiany w ciele kobiety zachodzą w obrębie narządu rodnego, który w czasie ciąży pełnił schronienie dla rozwijającego się dziecka. Bezpośrednio po porodzie macica oczyszcza się, co objawia się krwawieniem. Krwawienie przypomina obfitą miesiączkę ze skrzepami i trwa około tygodnia. Po tym czasie odchody poporodowe stają się mniej intensywne, zmieniają swoją barwę na różową, a następnie na brązową. Pod koniec połogu wydzielina ma charakter śluzowaty i w okolicach szóstego tygodnia po porodzie zupełnie zanika.

W przypadku dłużej utrzymujących się odchodów połogowych lub pojawienia się wydzieliny o nieprzyjemnym zapachu, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem w celu wykluczenia zapalenia błony śluzowej macicy.

Zwijanie się macicy

Z oczyszczaniem się macicy związane jest tzw. "zwijanie się" tego narządu, czyli występowanie skurczów połogowych, powodujących obkurczanie się mięśnia macicy. Skurcze te są zdecydowanie delikatniejsze niż skurcze porodowe, jednak nadal mogą powodować dyskomfort.

Intensywność skurczów zwiększa się w trakcie karmienia piersią z powodu wyższego stężenia hormonu oksytocyny, odpowiedzialnego za wypływ pokarmu z piersi oraz za czynność skurczową macicy. Z czasem trwania połogu i zmniejszaniem się samego mięśnia macicy do wielkości sprzed ciąży, częstotliwość skurczów ulega zmniejszeniu, aż ostatecznie zanika.

Gojenie się ran poporodowych

W okresie połogu następuje również gojenie się ran poporodowych. W wyniku rozciągania się skóry i śluzówki w obrębie krocza – oraz po pęknięciu lub nacięciu krocza – położnica może odczuwać ból w tej okolicy. Sprawdzonym sposobem radzenia sobie z dolegliwościami jest stosowanie zimnych okładów, które przynoszą ulgę w bólu. Dodatkowo, odpowiednia higiena okolic krocza pozytywnie wpływa na szybkość gojenia się ran oraz zapobiega powikłaniom w postaci zakażeń. Zaleca się, aby kobieta stosowała bawełnianą bieliznę i podpaski, które regularnie należy wymieniać. Ważne jest wietrzenie okolic intymnych oraz przemywanie ich po każdej wizycie w toalecie.

Ranę po cięciu cesarskim należy również wietrzyć oraz przemywać ciepłą wodą z mydłem. Wystąpienie zaczerwienienia i ucieplenia w okolicy rany, sączenie się ropnej wydzieliny czy gorączka, mogą być objawami zakażenia i wymagają konsultacji lekarskiej.

Okres po porodzie. Powrót płodności

Powrót do płodności po porodzie jest bardzo indywidualny. Kluczową rolę odgrywa karmienie piersią, ponieważ w trakcie laktacji wydzielana jest prolaktyna – hormon, który może hamować owulację. Jeśli kobieta karmi dziecko wyłącznie piersią, to powrót płodności następuje później. Należy jednak podkreślić, że nie stanowi to niezawodniej ochrony przed zajściem w ciążę, dlatego w tym przypadku zaleca się stosowanie dodatkowej metody antykoncepcji. Jeśli kobieta natomiast karmi mieszanie lub nie karmi wcale, to powrót płodności nastąpi szybciej, nawet w przeciągu kilku tygodni od porodu.

Baby blues – kluczowy czas dla dobrostanu kobiety po porodzie

Szybko zmieniający się poziom hormonów, jak również zmęczenie fizyczne i emocjonalne związane z porodem i opieką nad noworodkiem, mogą wpływać na obniżony nastrój emocjonalny u kobiet, czyli tzw. baby blues. Do jego głównych objawów należą:

• wahania nastrojów,
• uczucie przygnębienia,
• płaczliwość,
• lęk i drażliwość.

Baby blues pojawia się kilka dni po porodzie i trwa przeważnie do dwóch tygodni. Ważne jest, aby kobieta w tym czasie miała wsparcie ze strony partnera, rodziny i przyjaciół. W przypadku, kiedy objawy są intensywne – trwają dłużej niż dwa tygodnie lub pogłębiają się – może to sugerować depresję poporodową, która nie może być lekceważona i która wymaga profesjonalnej pomocy medycznej.

Niepokojące objawy w czasie połogu do skonsultowania z lekarzem

W trakcie połogu kobieta może doświadczać nieprzyjemnych objawów, wynikających ze zmian morfologicznych, anatomicznych i czynnościowych. Do takich symptomów, wymagających konsultacji z lekarzem, zaliczamy:

• intensywny, nieprzyjemny zapach odchodów poporodowych;
• przedłużające się i nasilone krwawienie;
• nagły zanik odchodów połogowych;
• wysoka gorączka i występowanie objawów grypopochodnych;
• ropna wydzielina, zaczerwienienie, ucieplenie oraz nasilony ból w okolicy ran poporodowych;
• przedłużający się obniżony nastrój;
• myśli samobójcze.