Pierwsze dni noworodka – jak przygotować opiekę po porodzie?

Spis treści:

1. Pierwsze dni z noworodkiem
2. Pierwsza kąpiel
3. Pielęgnacja kikuta pępowiny
4. Zmiana pieluszki
5. Opieka położnej środowiskowej

Pierwsze dni z noworodkiem

Zazwyczaj pierwsze 48 godzin po porodzie świeżo upieczona mama wraz z noworodkiem spędzają w szpitalu, gdzie mogą liczyć na fachową opiekę położnych. W tym czasie dziecko może być wyjątkowo senne, ponieważ potrzebuje odpoczynku. Karmienie powinno odbywać się na żądanie, kiedy noworodek naturalnie się wybudzi i będzie domagał się pokarmu.

Oprócz snu oraz jedzenia, bardzo ważny jest bliski kontakt z maluchem. Noworodek, przyzwyczajony przez dziewięć miesięcy do nieprzerwanego kontaktu z mamą, potrzebuje ciepła i bliskości rodziców. Kontakt "skóra do skóry" – prowadzony zarówno przez mamę, jak i tatę noworodka – nie tylko bezpośrednio po porodzie, ale również w późniejszym okresie, daje dziecku poczucie bezpieczeństwa oraz pozwala na wytworzenie bliskiej więzi z rodzicami.

Pierwsza kąpiel noworodka

Pierwsza kąpiel noworodka w domu niejednokrotnie wywołuje spory stres u rodziców. Odpowiednie przygotowanie oraz przestrzeganie kilku podstawowych zasad pozwolą na zminimalizowanie stresu oraz na spokojną pielęgnację malucha.

1. Kąpiel całego ciała powinna być wykonywana 2-3 razy w tygodniu. Codziennie natomiast trzeba pielęgnować twarz oraz okolice osłonięte pieluszką. Należy unikać wykonywania kąpieli bezpośrednio przed posiłkiem oraz po nim.
2. Optymalna woda do kąpieli maluszka powinna mieć temperaturę 36-37 °C.
3. Rodzice powinni wybierać delikatne preparaty myjące, przeznaczone do pielęgnacji noworodka już od pierwszych dni życia.
4. Przystępując do kąpieli, początkowo trzeba dać czas dziecku na oswojenie się z wodą poprzez stopniowe zanurzanie malucha, pilnując, żeby nie zanurzyć główki.

Ważne jest delikatne, ale dokładne umycie całego ciała ze szczególnym uwzględnieniem okolic intymnych oraz fałdek. Główkę dziecka należy zmoczyć bez zanurzania i umyć szamponem, uważając, żeby piana nie dostała się do oczu. Bezpośrednio po kąpieli noworodka należy dokładnie wytrzeć go do sucha oraz opatulić suchym ręcznikiem.

Pielęgnacja kikuta pępowiny

Kikut pępowiny zazwyczaj odpada w przeciągu 2 tygodni po porodzie. W tym czasie ważna jest jego odpowiednia pielęgnacja oraz obserwacja. Toaleta kikuta pępowiny polega na codziennym przemywaniu kikuta czystą wodą i wycieraniu go do sucha.

Obecnie, preparaty antyseptyczne zaleca się jedynie w przypadku, kiedy proces gojenia nie przebiega prawidłowo. Rodzice powinni pamiętać o wietrzeniu kikuta oraz o niezasłanianiu go pieluszką. W przypadku wystąpienia objawów, mogących sugerować zakażenie, rodzice wraz z dzieckiem powinni niezwłocznie zgłosić się do pediatry.

Objawy zakażenia kikuta pępowiny:

• zaczerwienienie i obrzęk wokół pępka,
• nieprzyjemny zapach,
• krwawienie u nasady kikuta,
• wyciekanie płynu oraz ropy z pępka.

Zmiana pieluszki

Noworodka należy przewijać kilka razy dziennie oraz 1-2 razy w nocy w zależności od potrzeby. Trzeba pamiętać, aby każdorazowo niezwłocznie po oddaniu stolca przez dziecko, zmienić pieluszkę, co zapobiegnie powstawaniu odparzeń oraz zmian skórnych w okolicy krocza, pośladków i pachwin.

W trakcie zmiany pieluszki, ubrudzone okolice należy przemyć ciepłą wodą z preparatem przeznaczonym do pielęgnacji dziecka od pierwszych dni życia. Coraz częściej zaleca się unikanie nawilżonych chusteczek, które mogą zawierać substancje drażniące, albo wybieranie chusteczek ze sprawdzonym składem.

Ważne jest, aby rodzice dziewczynek pamiętali o odpowiednim kierunku przemywania okolic intymnych dziecka. Mycie krocza powinno odbywać się w kierunku od cewki moczowej do odbytu, co zapobiega powstawaniu zakażeń układu moczowego. Po umyciu, dziecko należy dokładnie wytrzeć i w przypadku zaczerwienienia lub powstania odparzeń, zastosować delikatny krem przeznaczony do pielęgnacji skóry noworodka.

Opieka położnej środowiskowej

Już w trakcie ciąży przyszli rodzice powinni wybrać i skontaktować się z położną środowiskową. Obecnie nie istnieje rejonizacja, przez co pacjenci mogą wybrać dowolną placówkę, świadczącą usługi położnej i złożyć tam deklarację. Po porodzie szpital na podstawie deklaracji zgłasza, że pacjentka urodziła dziecko, jednak po opuszczeniu szpitala z noworodkiem, to rodzice powinni skontaktować się z wybraną przychodnią w celu umówienia wizyty patronażowej.

Każdej kobiecie przysługuje do 6 wizyt położnej w ciągu 2 pierwszych miesięcy po porodzie. Pierwsza wizyta powinna odbyć się do 48 godzin od wyjścia mamy wraz z dzieckiem ze szpitala. Termin kolejnych wizyt rodzice umawiają z położną według indywidualnych potrzeb. Wizyty patronażowe nie są obowiązkowe, jednak warto z nich skorzystać, ponieważ fachowa pomoc położnej w pierwszych dniach życia maluszka jest bardzo pomocna oraz pozwala na zminimalizowanie stresu u świeżo upieczonych rodziców przez rozwiewanie ich wątpliwości.