13 listopada 2024

Kąpiel noworodka – krok po kroku, jak często, dobór kosmetyków. Kiedy pierwsza kąpiel niemowlęcia?

5 min.
Kąpiel noworodka to przeżycie bardzo ważne dla wielu rodziców. Jest to świetny czas na budowanie więzi z maluchem poprzez wspólnie spędzony czas oraz kontakt połączony z przyjemnym uczuciem na skórze, które zapewnia ciepła woda. Kilka pierwszych kąpieli często wiąże się z wątpliwościami świeżo upieczonych rodziców, a nawet z niepokojem, czy odpowiednio pielęgnują swoje dziecko. Jak zatem kąpać noworodka, żeby pielęgnacja przebiegła prawidłowo i przyjemnie?
Kąpiel noworodka – krok po kroku, jak często, dobór kosmetyków. Kiedy pierwsza kąpiel niemowlęcia?

Spis treści

  1. Kiedy wykonać pierwszą kąpiel noworodka?
  2. Jak często kąpać niemowlę?
  3. Podstawowe zasady bezpiecznej kąpieli noworodka
  4. Kąpiel noworodka krok po kroku
  5. Codzienna pielęgnacja niemowlęcia
  6. Jakie kosmetyki są odpowiednie dla noworodka?

 

Kiedy wykonać pierwszą kąpiel noworodka?

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, aby pierwsza kąpiel dziecka odbyła się nie wcześniej niż 24 godziny po urodzeniu. Kąpiel noworodka bezpośrednio po urodzeniu może być dla malucha dużym stresem oraz może zakłócać tworzenie wczesnej więzi między dzieckiem a mamą. Również prowadzi ona do odroczenia pierwszego karmienia, które jest niesamowicie istotne dla noworodka oraz dla całego procesu karmienia piersią.

Dodatkowo, na skórze malucha po urodzeniu znajduje się biała, woskowata substancja, nazywana mazią płodową, która pełni funkcję naturalnego środka nawilżającego skórę oraz wykazuje działanie antybakteryjne. Amerykańska Akademia Pediatrii zaleca pozostawienie mazi płodowej na skórze w pierwszych godzinach życia dziecka, ponieważ zapobiega wysuszeniu skóry oraz stanowi naturalną ochronę przed drobnoustrojami.

Pierwszą kąpiel bezpośrednio po urodzeniu wykonuje się w szpitalu jedynie w przypadku noworodków matek zakażonych wirusem HIV lub wirusem zakażenia wątroby. Takie działanie ma na celu zminimalizowanie ryzyka zakażenia się członków rodziny malucha oraz personelu szpitala sprawującego opiekę.

 

Jak często kąpać niemowlę?

Noworodki nie wymagają codziennej kąpieli. Optymalnie kąpiel powinno się wykonywać mniej więcej co drugi dzień.

Zasady tej jednak nie należy trzymać się sztywno. Jeżeli Twój maluszek spoci się w upalny dzień lub porządnie ubrudzi, to zdecydowanie łatwiejsze i bardziej higieniczne będzie dla Ciebie wykonanie szybkiej kąpieli dziecka, niż przemywanie go wacikami.

 

Podstawowe zasady bezpiecznej kąpieli noworodka

  1. Pamiętaj, aby nigdy nie zostawiać dziecka samego w kąpieli nawet na chwilę. Miej ręcznik i inne przybory do kąpieli w zasięgu ręki, tak żeby móc cały czas trzymać rękę na dziecku.
  2. Sprawdzaj temperaturę wody. Początkowo korzystaj z pomocy termometru. Z czasem jednak nabierzesz doświadczenia w ocenie temperatury na dotyk.
  3. Nie kąp dziecka pod bieżącą wodą. Temperatura wody może się zmieniać w miarę przepływu przez rury, a nawet niewielki wzrost temperatury wody może podrażnić delikatną skórę noworodka.
  4. Pamiętaj o utrzymywaniu dziecka w cieple. W trakcie kąpieli zadbaj, aby w pomieszczeniu było ciepło i nie było przeciągów, które mogłyby spowodować wychłodzenie malucha, nieposiadającego w pełni dojrzałej zdolności do termoregulacji. Bezpośrednio po kąpieli, owiń dziecko ciepłym ręcznikiem.

Kąpiel noworodka krok po kroku

  1. Przygotuj rzeczy niezbędne podczas kąpieli tak, aby mieć je w zasięgu ręki. Wśród nich powinny się znaleźć:
  • wanienka dla dziecka,
  • miękki ręcznik,
  • pieluszka tetrowa,
  • miękka myjka,
  • żel oraz szampon,
  • plastikowy kubek,
  • czysta pieluszka i ubranka.
  1. Napełnij ok. 1/3 wanienki ciepłą wodą. Temperatura wody powinna być zbliżona do temperatury ludzkiego ciała i wynosić ok. 35°C. Na dno wanienki połóż pieluszkę tetrową, która zapobiegnie nadmiernemu ślizganiu się malucha.
     
  2. Rozbierz noworodka oraz delikatnie umieść w wanience. Trzymając jedną rękę pod głową dziecka, a drugą pod pośladkami, zanurz najpierw palce stóp dziecka, następnie nóżki oraz resztę ciała, pilnując, aby główka dziecka znajdowała się cały czas ponad wodą. Jeżeli kikut pępowiny jeszcze nie odpadł, staraj się nie zanurzać go w wodzie. Jeżeli jednak ulegnie on zanurzeniu, nic się nie stanie. Ważne, aby bezpośrednio po kąpieli osuszyć go i w miarę możliwość pozostawić do wywietrzenia.
     
  3. Jedną rękę umieść pod główką dziecka, uważnie pilnując, aby jego twarz zawsze znajdowała się ponad powierzchnią wody. Drugą ręką nabierz żelu do mycia i delikatnie zacznij rozprowadzać po ciele maluszka. Przy tej czynności pomocna może okazać się bardzo miękka myjka. Następnie nałóż szampon i delikatnie umyj główkę noworodka. Używając kubka, spłucz pianę, uważając, żeby woda z mydłem nie dostała się do oczu i nosa malucha.
     
  4. Po skończonej kąpieli wyjmij dziecko z wanienki i od razu osusz miękkim ręcznikiem. Przy użyciu odpowiednich produktów nawilż skórę noworodka, a następnie ubierz.

 

Codzienna pielęgnacja niemowlęcia

Codzienna pielęgnacja noworodka polega na myciu malucha za pomocą mokrej myjki lub wacików bez zanurzania dziecka w wodzie. Do codziennej pielęgnacji niezbędna będzie miska z ciepłą wodą, myjka oraz miękki ręcznik. Ten rodzaj pielęgnacji możesz przeprowadzić w dowolnym miejscu – tam, gdzie będzie Ci wygodnie. Pamiętaj jednak, żeby odpowiednio zabezpieczyć to miejsce przed możliwością upadku dziecka.

Pielęgnację rozpocznij od mycia twarzy malucha, a następnie stopniowo przemywaj kolejne części ciała. Nie zapomnij o dokładnym umyciu okolicy pieluszki. U dziewczynek zwróć szczególną uwagę na kierunek mycia okolicy narządów płciowych – od spojenia łonowego do pośladków. Po zakończonym myciu otul noworodka ręcznikiem oraz delikatnie wytrzyj do sucha.

 

Jakie kosmetyki są odpowiednie dla noworodka?

Przy wyborze kosmetyków do kąpieli noworodka należy zwrócić uwagę przede wszystkim, żeby były one przeznaczone dla dzieci od pierwszego dnia życia. Jest to bardzo ważne, ponieważ skóra noworodka różni się od skóry większego dziecka czy dorosłego.

Warto sięgać po kosmetyki o prostym i naturalnym składzie, które są bezzapachowe, hipoalergiczne i mają odczyn zbliżony do obojętnego. W przypadku zdrowych i donoszonych noworodków, nie ma konieczności używania w codziennej pielęgnacji emolientów, które są przeznaczone dla dzieci z suchą oraz atopową skórą. Pamiętaj jednak, aby po kąpieli poświęcić trochę czasu na nawilżenie skóry malucha, stosując lekkie balsamy czy oliwki.

Doskonałym rozwiązaniem, które dodatkowo zadba o stan skóry dziecka, jest dodanie kilku kropel mleka mamy do kąpieli. Badania wykazały, że pokarm naturalny stosowany w pielęgnacji skóry wzmacnia jej warstwę ochronną, wspomaga leczenie podrażnień oraz poprawia nawilżenie skóry.

Produktem, którego natomiast warto unikać, są mokre chusteczki. Chusteczki te często w swoim składzie zawierają środki, które mogą niekorzystnie wpływać na skórę noworodka, poprzez wysuszanie jej i niszczenie naturalnej bariery ochronnej. Nie oznacza to jednak, że zupełnie musisz z nich zrezygnować. Coraz więcej producentów wprowadza mokre chusteczki, które w swoim składzie zawierają jedynie wodę, która jest bezpieczna i nie podrażni delikatnej skóry Twojego malucha.

Źródła

  1. Świetliński J., Neonatologia 1, PZWL, 2022, s: 326-327.
  2. nhs.uk/conditions/baby/caring-for-a-newborn/washing-and-bathing-your-baby, [dostęp: 16.08.2024].
  3. Salamończyk M., Neonatologia. Praktyczne umiejętności w opiece nad noworodkiem, PZWL, 2014, s: 75-91.