07 maja 2024

Baby brain – objawy i przyczyny. Jak radzić sobie z pregnezją?

3 min.
Powszechne pojęcie "baby brain" – czyli pregnezja w ciąży – sugeruje, że przez całą ciążę i w okresie po porodzie kobiety mają obniżone zdolności poznawcze, są bardziej rozproszone i zapominalskie. Do tej pory naukowcom nie udało się jednoznacznie potwierdzić ani znaleźć przyczyny występowania tego zjawiska. Niemniej jednak, część kobiet w ciąży i po porodzie zgłasza problemy z pamięcią i koncentracją.
Baby brain – objawy i przyczyny. Jak radzić sobie z pregnezją?

Spis treści

  1. Rozproszenie w ciąży – jakie są objawy "baby brain"?
  2. "Baby brain", czyli pregnezja – możliwe przyczyny
  3. Syndrom "baby brain" – jak sobie z nim radzić?

 

Rozproszenie w ciąży – jakie są objawy "baby brain"?

Najczęstsze objawy związane z pregnezją w ciąży to:

  • rozproszenie,
  • zapominalstwo,
  • problemy z koncentracją,
  • trudności z podejmowaniem decyzji.

Należy podkreślić, że z jednej strony to same ciężarne zauważają u siebie wymienione objawy, a z drugiej to społeczeństwo w pewien sposób kategoryzuje tak kobiety będące w ciąży.

W pracach naukowych na temat "baby brain" naukowcy zwracają uwagę na siłę stereotypu utartego w społeczeństwie. Według niego ciężarne oraz świeżo upieczone mamy postrzegane są właśnie jako osoby mniej kompetentne z powodu skupienia swojej uwagi na dziecku. Stereotyp ten poniekąd może wpływać na część kobiet, które obiektywnie nie odczuwają obniżenia zdolności poznawczych, jednak pod wpływem społeczeństwa zaczynają postrzegać siebie jako mniej kompetentne w pewnych dziedzinach.

 

"Baby brain", czyli pregnezja – możliwe przyczyny

Mimo przeprowadzonych wielu badań naukowych, jednoznacznie nie udało się potwierdzić występowania zjawiska "baby brain", a tym bardziej poznać jego przyczyny. Naukowcy zwracają jedynie uwagę na możliwe mechanizmy prowadzące do powstawania tego zjawiska.
 

Zmiany hormonalne

Zmiany poziomu hormonów u kobiety ciężarnej mają ogromny wpływ na funkcjonowanie jej całego organizmu. Oprócz wywołania szeregu zmian adaptacyjnych u matki, pomagających jej radzić sobie z wymaganiami ciąży i późniejszej laktacji, hormony mogą również oddziaływać na jej mózg.

Badania wykazały, że zmieniające się poziomy hormonów steroidowych, takich jak estrogeny i progesteron, rzeczywiście mają wpływ na nastrój i zachowanie kobiety ciężarnej, co może prowadzić do zaburzeń określanych jako "baby brain".
 

Zmiany w obrębie tkanki mózgowej

Część badań wskazuje na zmiany zachodzące w tkance mózgowej w czasie ciąży, które po jej zakończeniu z czasem zaczynają się cofać. Mimo sprzecznych badań i wynikających z nich dowodów neurologicznych, większość badaczy wskazuje, że ciążą ogólnie "remodeluje architekturę mózgu", co z jednej strony może wpływać na obniżenie zdolności poznawczych, ale z drugiej może pozytywnie kształtować macierzyństwo.
 

Stres

Dla większości kobiet ciąża jest nową i nieznaną sytuacją, dlatego wiąże się z odczuwanym stresem. Stres nawet na stosunkowo niskim poziomie oddziałuje na samopoczucie kobiety, a tym samym może przyczyniać się do obniżenia jej zdolności koncentracji oraz pamięci.
 

Uwarunkowania społeczne

Niektóre badania wskazują na społeczne uwarunkowania występowania "baby brain". Pregnezja może wynikać z istnienia stereotypu, że ogólnie kobiety ciężarne i świeżo upieczone mamy są mniej kompetentne, irracjonalne i zapominalskie.

Istnienie stereotypu z jednej strony może być krzywdzące dla kobiet, ponieważ w życiu zawodowym – ale i codziennym – mogą być odsuwane na dalszy plan z powodu ciąży. Z drugiej jednak, w przypadku społecznej akceptacji zachodzących zmian poznawczych u ciężarnej, kobiety mogą mieć większą przestrzeń na skupieniu się na macierzyństwie.

 

Syndrom "baby brain" – jak sobie z nim radzić?

Przede wszystkim, bardzo ważnym elementem jest zaakceptowanie zachodzących zmian. Jeżeli kobieta ciężarna rzeczywiście odczuwa objawy pregnezji, to w czasie ciąży i macierzyństwa warto dać sobie przestrzeń na odpoczynek oraz skupieniu się na tym, co jest dla niej najważniejsze.

Warto jednak pamiętać, że prawidłowo przebiegająca ciąża nie jest chorobą. Jeżeli przyszła mama czuje się na siłach, to nie powinna ulegać stereotypom. Bardzo pomocna może okazać się również stymulacja mózgu poprzez czytanie książek, rozwiązywanie łamigłówek czy kontakty społeczne.

Źródła

  1. Pownall M. et al., ‘Baby brain’ in pregnancy: A review of social psychological explanations and future research directions, Soc. Personal Psychol Compass, 2022, 16, s: 1-14.
  2. Grattan D.R., Ladyman S.R., Neurophysiologicalm ang cognitive changes in pregnancy, Handbook of Clinical Neurology, vol. 171, 2020, s: 25-55.
  3. Brown E., Schaffir J., ‘Pregnancy brain’: A review of cognitive changes in pregnancy and postpartum, Obstetrical and Gynecological Survey, 2019, 74(3), s: 178-185.