Prawidłowa postawa dzieci – jak wygląda? Niepokojące objawy i wizyta u fizjoterapeuty

Spis treści

1. Postawa ciała u dzieci – dlaczego jest tak ważna?
2. Jak wygląda prawidłowa postawa ciała dziecka?
3. Objawy nieprawidłowej postawy ciała u dzieci
4. Kiedy należy zgłosić się z dzieckiem do fizjoterapeuty?
5. Profilaktyka i rola rodziców
6. Prawidłowa postawa dzieci. Podsumowanie

Postawa ciała u dzieci – dlaczego jest tak ważna?

Prawidłowa postawa dzieci to nie tylko estetyka sylwetki, ale przede wszystkim fundament całego układu ruchu. W prawidłowej postawie ciała wyróżniamy poszczególne odcinki, które zachowują harmonię we wzajemnym ułożeniu, dają płynność ruchu i stabilność z najmniejszym zużyciem energii. Okres dzieciństwa oraz dojrzewania to czas intensywnego wzrostu, rozwijania siły mięśniowej i koordynacji oraz kształtowania krzywizn kręgosłupa. To właśnie w tym czasie mogą ujawniać się nieprawidłowości, które prowadzą do trwałych wad postawy czy problemów zdrowotnych w dorosłym życiu.

Jak wygląda prawidłowa postawa ciała dziecka?

Prawidłową postawę ciała charakteryzuje harmonia i równowaga pomiędzy poszczególnymi odcinkami ciała, a więc:

• głowa powinna być ustawiona prosto, bez wysuwania do przodu i bez pochylania na bok;
• barki na równej wysokości, niepodniesione do góry ani zgarbione, niewysunięte do przodu;
• kręgosłup powinien posiadać naturalne krzywizny: lordoza szyjna i lędźwiowa oraz kifozę piersiową, bez cech pogłębienia czy spłycenia;
• miednica ustawiona równo, bez cech przechylenia w bok, skręcenia czy przodopochylenia/ tyłopochylenia;
• kolana ustawione prosto i na równej wysokości, bez cech skręcania rzepek do środka bądź na zewnątrz;
• stopy podparte całą powierzchnią z zachowanym wysklepieniem.

Objawy nieprawidłowej postawy ciała u dzieci

To na co rodzice, opiekunowie, nauczyciele powinni zwracać uwagę w postawie dziecka to wszelkie asymetrie, czy nietypowe ustawienia ciała, a także niezgrabność ruchową, słabą równowagę czy koordynację ruchową. Do najczęstszych objawów należą:

• wyraźne garbienie się, wysunięta głowa do przodu, zaokrąglone plecy;
• różnica w wysokości łopatek lub barków;
• nadmiernie pogłębiona lordoza lędźwiowa, zaokrąglony brzuch i wystająca pupa;
• kolana ustawione w „X” lub „O”;
• boczne skrzywienie kręgosłupa- skolioza;
• częste bóle pleców, kolan; barków – nie są zjawiskiem fizjologicznym;
• częste potykanie się, niezgrabny chód, zahaczanie o swoje palce, szybkie męczenie się.

Należy pamiętać, że niektóre odchylenia od normy, np. lekka koślawość kolan czy płaskostopie u małych dzieci może być fizjologią wieku rozwojowego. Jednak każde nasilenie, które utrzymuje się długo bądź utrwala, powinno być konsultowane z lekarzem bądź fizjoterapeutą.

Kiedy należy zgłosić się z dzieckiem do fizjoterapeuty?

Często do nas, fizjoterapeutów, trafiają dzieci, które mają już utrwalone zmiany w obrębie postawy i są dość trudne do wyprowadzenia. Dlatego nie należy czekać, aż będzie widoczne skrzywienie kręgosłupa. Do fizjoterapeuty można udać się na wizytę w celu oceny postawy profilaktycznie, np. w okresie szybkiego wzrostu, przy rozpoczęciu szkoły, kiedy dziecko spędza dużo czasu przy komputerze bądź ma problemy z równowagą.

Natychmiastowej konsultacji wymaga, gdy:

• rodzic zauważa asymetrię w obrębie łopatek czy miednicy;
• pojawia się ból kończyn czy pleców;
• dziecko ma trudności w aktywności ruchowej;
• wada postawy pogłębia się.

Podczas pierwszej wizyty u fizjoterapeuty u dziecka jest badana szczegółowo postawa, diagnostyka funkcjonalna poprzez testy funkcjonalne, a potem zaproponuje zestaw ćwiczeń do danej wady postawy. Niekiedy potrzebna jest współpraca z ortopedą bądź lekarzem rehabilitacji. Im szybciej wykryje się wadę, tym większe szanse na korekcję bez konieczności leczenia operacyjnego. Im wcześniej uświadomiony będzie pacjent i jego najbliżsi o obecności wady w postawie ciała daje szybkie efekty w rehabilitacji i większa świadomość swojego ciała. Kształtuje się wtedy nawyk prawidłowej postawy ciała.

Profilaktyka i rola rodziców

Najważniejszym elementem dbania o prawidłową postawę jest ruch. Regularna aktywność fizyczna i ćwiczenia, zabawy na świeżym powietrzu, jazda na rowerze czy pływanie wspierają prawidłowy rozwój mięśni i stawów. Trzeba zwracać uwagę na ergonomię podczas pracy przy biurku czy stole – odpowiednia wysokość biurka i krzesła, sam sposób w jaki dziecko spędza czas wolny, odpowiedni materac, a także dobrze dopasowany plecak do szkoły. Ważne są przerwy w nauce i ograniczenie czasu spędzanego przed telewizorem, komputerem czy telefonem.

Prawidłowa postawa dzieci. Podsumowanie

Prawidłowa postawa ciała to klucz do zdrowego rozwoju. Rodzice powinni obserwować sylwetkę swojego dziecka, reagować na pierwsze objawy nieprawidłowości i pamiętać, że ból pleców czy kończyn u dzieci nigdy nie jest normą. Regularna aktywność, odpowiednie warunki do nauki i wczesna konsultacja u fizjoterapeuty to najlepsza profilaktyka wad postawy.