Skolioza – przyczyny, objawy, sposoby leczenia trójpłaszczyznowego skrzywienia kręgosłupa
Skolioza kręgosłupa może powstać w każdym wieku. U dzieci najczęściej występuje bez wyraźnej przyczyny, zaś u dorosłych stanowi efekt chorób zwyrodnieniowych. Operacja skoliozy może wiązać się z ryzykiem powikłań, dlatego każde leczenie rozpoczynają nieinwazyjne metody, takie jak fizjo- i fizykoterapia. Zmniejszenie skrzywienia wspomaga też stosowanie sprzętu ortopedycznego np. gorsetu i specjalistyczna rehabilitacja. Objawy skoliozy zależą od stopnia deformacji.
Skolioza – przyczyny skrzywienia kręgosłupa
Skolioza oznacza trójwymiarowe skrzywienie kręgosłupa obejmujące zaburzenia jego fizjologicznych krzywizn w płaszczyźnie strzałkowej (czyli przednio-tylnej), czołowej (czyli bocznej) oraz poprzecznej, wywołującej rotację i torsję kręgów względem siebie (to tzw. rotoskolioza). Deformacja taka jest uznawana jako skolioza w sytuacji, kiedy kąt odchylenia kręgosłupa wynosi minimum 10° według klasyfikacji Cobba. Mniejsze wartości skrzywień trójpłaszczyznowych określane są jako postawa skoliotyczna. Przyczyny powstania skoliozy nie zawsze są znane – to tzw. skolioza idiopatyczna, występująca głównie wśród dzieci. Z kolei skolioza u dorosłych często stanowi następstwo zaniechania leczenia tego typu deformacji rozpoznanej za młodu. Może też wynikać z przewlekłych i postępujących chorób zwyrodnieniowych aparatu ruchu lub jest związana z różnorodnymi zespołami bólowymi grzbietu. Objawy skoliozy to przede wszystkim zniekształcenie kręgosłupa na różnych jego poziomach. Zarówno skolioza prawostronna, jak i skierowana w lewo powstają na skutek licznych uwarunkowań wrodzonych i nabytych. Wymagają one kompleksowej terapii, szczególnie rehabilitacji ruchowej. Skolioza u dzieci zwykle rokuje korzystniej niż u starszych osób i wywołuje mniej dolegliwości wynikających z krzywych pleców.
Zobacz także: Ortopeda - czym się zajmuje? Z jakimi objawami iść?
Skolioza – objawy, gdzie szukać pomocy
Bez względu na kierunek i wysokość skolioz, pojawiają się mniej lub bardziej nasilone objawy. Skolioza manifestuje się zwłaszcza bocznym skrzywieniem na jedną ze stron, zwykle w odcinku piersiowym w prawą stronę. Taki przejaw skoliozy jest najbardziej widoczny podczas swobodnego skłonu w przód. Wówczas pojawia się tzw. garb żebrowy z uwypukleniem do góry po stronie szczytu łuku. Dodatkowo obserwuje się wysunięcie prawego barku do przodu i ku górze, a cofnięcie drugiego. U dziewcząt skolioza prawostronna piersiowa wywołuje optyczne zmniejszenie lewej piersi, ze względu na cofnięcie się tej strony ciała. Charakterystycznymi objawami są również:
- przesunięcie do przodu i ku górze prawej strony miednicy, co powoduje asymetrię trójkątów taliowych,
- wał lędźwiowy,
- nienaturalny chód,
- zniekształcona linia kręgosłupa przypominająca literę „S”.
Objawy skoliozy mogą wiązać się także z różnorodnymi zespołami bólowymi pleców, karku, barków czy okolicy międzyłopatkowej. Postępująca skolioza piersiowa stopniowo ogranicza motorykę obręczy barkowej i klatki piersiowej, pogarszając zdolności czynnościowe rąk oraz spłycając oddech. Również skolioza w innych odcinkach kręgosłupa nierzadko wywołuje objawy wtórne. Skolioza lędźwiowa może stanowić przyczynę parestezji nóg, czyli dokuczliwego uczucia mrowienia, drętwienia, a także zmiany temperatury kończyn dolnych, np. miejscowe odczuwanie gorąca lub zimna. Chcąc zasięgnąć szybkiej porady lekarskiej odnośnie uciążliwych objawów lub uzyskać poradę na temat radzenia sobie z nimi, warto skorzystać z telekonferencji lub komunikatora i przeprowadzić rozmowę ze specjalistą w tym zakresie. Komfortowa forma konsultacji lekarskiej pozwoli zaoszczędzić czas na dostanie się do przychodni lekarskiej. Zespół lekarzy różnych specjalności służy pomocą przez całą dobę.
Skolioza – leczenie u dorosłych i dzieci
Leczenie skoliozy, bez względu na stopień jej krzywizny, rozpoczynają nieinwazyjne metody, takie jak fizjo- i fizykoterapia. Najbardziej podatne na ćwiczenia na skoliozę są dzieci, ze względu na elastyczny szkielet. Skolioza u dorosłych jest bardziej wymagająca z powodu zakończonego procesu wzrostowego kośćca i sztywniejszych elementów stawowych. Proces odkształcania skrzywienia wspomaga też zaopatrzenie ortopedyczne i specjalistyczna kinezyterapia. Gorset na skoliozę i specjalne sznurówki wymuszają prawidłowe ustawienie kręgosłupa, rozciągając przykurczone i wzmacniając rozciągnięte struktury przykręgosłupowe. Duże skoliozy są bardziej oporne na usprawnianie zachowawcze, dlatego nierzadko wymagają operacji repozycjonującej patologicznie ustawione kręgi. Potem następuje rehabilitacja pooperacyjna przywracająca równowagę mięśniowo-nerwową grzbietu. Operacja skoliozy jest zalecana w przypadku deformacji powyżej 40° według klasyfikacji Cobba.