Lordoza – czym jest i jakie są jej rodzaje? Ćwiczenia ruchowe na patologiczne postaci lordozy

Co to jest lordoza?

Pogłębiona lub zniesiona lordoza szyjna i lędźwiowa wywołuje szereg dokuczliwych objawów. Stanowi również przyczynę niepoprawnie wyglądającej sylwetki i może zakłócać pracę narządów wewnętrznych. Pod wpływem rehabilitacji ruchowej patologiczne odkształcenia zostają wyrównane do odpowiedniego zakrzywienia, a przykre dolegliwości neurologiczne i somatyczne ustępują.

Lordoza to paraboliczny, łukowaty układ kręgosłupa ze szczytem skierowanym w stronę brzuszną, fizjologicznie występujący w odcinku szyjnym i lędźwiowym, którego funkcją jest utrzymanie pionowej postawy, równoważenie środka ciężkości całej sylwetki oraz znoszenie i rozkładanie na obręcze kończyn przeciążeń fizycznych. Krzywizna tego typu stopniowo kształtuje się z chwilą nabycia zdolności podnoszenia i utrzymywania w pionie głowy oraz raczkowania, siadania i w końcu chodzenia. U dzieci lordoza w segmencie szyjnym intensywnie rozwija się od 6. miesiąc życia, z kolei lordoza lędźwiowa – kilka miesięcy później. 

Naturalna lordoza pod wpływem różnorodnych czynników wrodzonych i nabytych może ulec pogłębieniu bądź spłyceniu, a wszelkie odchylenia od normy w konstrukcji kręgosłupa wymagają leczenia. Ćwiczenia na lordozę stanowią dominującą metodę walki ze zniekształceniem aparatu ruchu. Pod wpływem rehabilitacji ruchowej patologiczne odkształcenia zostają zmniejszone, a przykre dolegliwości pojawiające się w przebiegu deformacji ustępują. Najbardziej podatne na wpływ ćwiczeń są dzieci ze względu na elastyczny układ ruchu. Natomiast nadmierna lub wyprostowana lordoza u dorosłych jest bardziej odporna na gimnastykę korekcyjną, ale i tu odpowiednia gimnastyka sprzyja łagodzeniu dokuczliwych objawów i uzyskaniu ogólnego odprężenia fizycznego. Gimnastyka tego typu polecana jest także w ramach profilaktyki u osób z prawidłowo rozwiniętym aparatem ruchu.

Lordoza kręgosłupa – rodzaje

W zależności od głębokości lordozy wyróżnia się jej kilka rodzajów. Najczęściej diagnozowana jest hiperlordoza dolnego odcinka kręgosłupa, czyli pogłębiona lordoza lędźwiowa, choć można również doświadczyć odwrotnej postaci, czyli spłycenia lordozy lędźwiowej. Z kolei w górnym odcinku aparatu ruchu nierzadko klientów gabinetów fizjoterapeutycznych obciąża nadmierna lordoza oraz zniesiona lordoza szyjna, tzw. wypłaszczenie. Każdy z przypadków charakteryzuje się typowymi charakterystycznymi objawami. 

W sytuacji podejrzenia u siebie lub dziecka patologicznej lordozy należy zgłosić się do lekarza, który opracuje odpowiednią ścieżkę leczenia. Ćwiczenia korekcyjne, ukierunkowane na wypracowanie optymalnego kształtu kręgosłupa i zapobieganie nawrotów deformacji, można również ustalić ze specjalistą w formie zdalnej konsultacji medycznej za pomocą videorozmowy. Regularne spotkania z lekarzem w przychodni internetowej zapewniają stałą opiekę medyczną, komfortowy sposób komunikacji i możliwość dostosowania wizyty do dogodnej dla siebie pory dnia i nocy, bez wychodzenia z domu.

Lordoza – ćwiczenia

Ćwiczenia na lordozę powinny być wykonywane regularnie z maksymalnym zaangażowaniem w jakość wyprowadzania i kończenia każdego ruchu. 

Przykładowym ćwiczeniem na zniesienie fizjologicznej lordozy szyjnej jest tzw. koci grzbiet, czyli ćwiczenie wykonywane w klęku podpartym, w którym należy wykonać wygięcie kręgosłupa w górę ze schowaniem głowy między ramiona, a następnie wygięcie kręgosłupa w dół ze skłonem głowy w tył.

Nadmierną lordozę szyjną również można spłycić, stosując ustalony ze specjalistą zestaw ćwiczeń. Podstawowy zakres ruchów jest prosty i nie wymaga zastosowania dodatkowych przyrządów. Wystarczy stanąć pod ścianą, ręce ułożyć w pozycji „skrzydełek” (zgięte w łokciach, po obu stronach tułowia z dłońmi skierowanymi przed siebie). Głowa musi cały czas dotykać ściany i w tej pozycji następuje cofanie brody, utrzymanie napięcia mięśni przez około 15 s i rozluźnienie.

Kolejna propozycja to stanie przodem do narożnika ściany, ręce odwiedzione, zgięte w łokciach do kąta prostego i oparte o ścianę na przedramionach. Następnie wykonujemy pochylenie tułowia do przodu, utrzymujemy napięcie przez około 15 s i wracamy do pozycji wyjściowej.

Hiperlordoza lędźwiowa także zacznie ustępować pod wpływem ćwiczeń, które można wykonać np. na sali gimnastycznej. Jednym z nich jest zwis tyłem na drabince z jednoczesnym przyciąganiem kolan do brzucha. Druga propozycja nie wymaga dodatkowych przyrządów. Wystarczy położyć się na plecach i w tej pozycji maksymalnie głęboko wciągać pępek z jednoczesnym napięciem mięśni brzucha, ale bez angażowania innych partii ciała.

Lordoza lędźwiowa spłycona lub zniesiona pogłębi się na skutek ćwiczeń, które można samodzielnie wykonać w domu. Jedną z propozycji jest leżenie tyłem z nogami zgiętymi w kolanach i unoszenie możliwie wysoko miednicy bez odrywania łopatek i stóp od ziemi. Po każdym ruchu następuje powrót do pozycji wyjściowej i rozluźnienie.

Drugie ćwiczenie wymaga ułożenia się na ziemi przodem z rękoma odwiedzionymi, prostymi w łokciach i głową opartą czołem o np. matę. W tej pozycji wykonujemy naprzemienne unoszenie prostych w kolanach nóg i powrót do pozycji wyjściowej.

Powyższe ćwiczenia prezentują zaledwie kilka przykładowych ruchów. Przed podjęciem samodzielnej gimnastyki korekcyjnej zawsze warto skonsultować się ze specjalistą, który nie tylko dobierze odpowiedni zestaw ćwiczeń, ale również wytłumaczy prawidłową technikę ich wykonywania. Rehabilitacja to proces, dlatego w niektórych przypadkach warto być pod stałą opieką specjalisty, który będzie wspierał pacjenta w razie potrzeby.