Kifoza czynnościowa u dzieci – jak rozpoznać, fizjoterapia, ćwiczenia w domu

Spis treści

1. Co w kifozie czynnościowej jest tak ważne?
2. Jak rozpoznać kifozę czynnościową?
3. Fizjoterapia w kifozie czynnościowej – jak może pomóc?
4. Kifoza czynnościowa u dzieci. Ćwiczenia do domu
5. Na co uważać u dziecka w przypadku kifozy?
6. Kifoza czynnościowa u dzieci. Podsumowanie

Co w kifozie czynnościowej jest tak ważne?

Kręgosłup dziecka jest giętki i podatny na formowanie. Dlatego okres dzieciństwa i dojrzewania jest kluczowym momentem, w którym kształtuje się postawa człowieka.

Długie godziny spędzone w szkolnej ławce, siedzenie przy komputerze czy noszenie nieprawidłowo ciężkiego plecaka sprawiają, że mięśnie odpowiedzialne za utrzymanie prawidłowej postawy słabną, a dziecko zaczyna się "zapadać" czy "zwieszać". Nieleczona kifoza czynnościowa nie tylko wpływa na wygląd (tzw. okrągłe plecy), ale też na zdrowie – może prowadzić do bólów pleców, problemów z oddychaniem, ograniczeniem sprawności ruchowej, a w dorosłości przyśpieszonej degeneracji kręgosłupa.

Kręgosłup ma naturalne krzywizny – lordozę szyjną i lędźwiową oraz kifozę piersiową. To one amortyzują wstrząsy i pozwalają na swobodny ruch. Problem pojawia się, gdy kifoza zaczyna pogłębiać się nadmiernie.

W kifozie czynnościowej nie dochodzi jeszcze do zmian strukturalnych w kręgach – deformacja wynika z niewłaściwego napięcia mięśni:

• mięśnie klatki piersiowej są przykurczone;
• mięśnie grzbietu i łopatek są osłabione.

Często dziecko ma obniżoną świadomość utrzymania postawy i nie potrafi utrzymać się prosto. Jest i dobra wiadomość. Na tym etapie postawę można skorygować poprzez odpowiednie ćwiczenia i nawyki w życiu codziennym.

Jak rozpoznać kifozę czynnościową?

Rodzic lub opiekun nie musi być lekarzem czy specjalistą, żeby zauważyć pierwsze sygnały:

• dziecko często się garbi zwłaszcza siedząc;
• barki opadają do przodu, a łopatki uciekają od kręgosłupa;
• klatka piersiowa zapada się;
• głowa wysuwa się do przodu, a szyja się skraca;
• po zwróceniu uwagi dziecko potrafi się wyprostować – to jest kluczowa różnica pomiędzy kifozą czynnościową a strukturalną.

W razie wątpliwości warto udać się do lekarza bądź fizjoterapeuty – ocenią, czy mamy do czynienia z odwracalną postawą, czy już ze zmianami wymagającymi dokładniejszej diagnostyki ortopedycznej.

Fizjoterapia w kifozie czynnościowej – jak może pomóc?

Fizjoterapeuta nie tylko diagnozuje i pokazuje ćwiczenia, ale przede wszystkim uczy dziecko prawidłowych wzorców ruchowych i wzmacnia świadomość postawy.

Terapia obejmuje:

• ćwiczenia wzmacniające mięśnie prostowników grzbietu, łopatek i pośladków;
• ćwiczenia rozciągające dla przykurczonych mięśni piersiowych i biodrowych;
• trening oddechowy, który wspiera otwieranie klatki piersiowej;
• naukę ergonomii – jak siedzieć w szkole, przy komputerze, jak prawidłowo nosić plecak;
• zajęcia w formie zabawy – szczególnie u młodszych dzieci, by ćwiczenia interesowały i nie były nudne.

Kifoza czynnościowa u dzieci. Ćwiczenia do domu

Oto kilka prostych ćwiczeń, które może rodzic wprowadzić (po wcześniejszej konsultacji ze specjalistą).
 

1. Ściąganie łopatek w leżeniu na brzuchu – uczy prawidłowej pracy między łopatkowej.

Dziecko leży na brzuchu z rękoma ułożonymi wzdłuż ciała, unosi klatkę piersiową do góry i ściąga łopatki do kręgosłupa.
 

2. Mostek na plecach – wzmacnia pośladki i grzbiet.

Dziecko leży na plecach, zgina nogi w kolanach, stopy podpiera o podłoże i unosi biodra do góry.
 

3. Rozciąganie klatki piersiowej przy ścianie – rozciąga mięśnie piersiowe.

Dziecko staje bokiem do ściany, rękę podpiera o ścianę, powoli obraca się w przeciwną stronę.
 

4. "Superman" – wzmacnia prostowniki grzbietu.

Dziecko leży na brzuchu z rękoma wyciągniętymi do przodu, unosi ręce i nogi nad podłogę.
 

5. Ćwiczenie z książką na głowie – rozwija świadomość postawy w formie zabawy.

Dziecko chodzi po pokoju z książką na głowie, starając się utrzymać prostą sylwetkę.

Na co uważać u dziecka w przypadku kifozy?

1. ​Ciągłe upominanie dziecka w temacie jego postawy ("siedź prosto", "wyprostuj się") – do osiągnięcia efektów niezbędne są przede wszystkim regularne ćwiczenia.
2. Unikaj ćwiczeń z Internetu bez kontroli specjalisty – niektóre ćwiczenia mogą być za trudne albo wykonywane nieprawidłowo, co może pogorszyć stan dziecka.
3. Nie ignoruj problemu – jeżeli dziecko stale się garbi, potrzebna jest konsultacja. Im wcześniej wprowadzisz terapię, tym szybciej wróci do prawidłowej postawy.
4. Nie obciążaj plecaka zbędnymi rzeczami – zbyt ciężki ciężar pogłębia problem.

Kifoza czynnościowa u dzieci. Podsumowanie

Kifoza czynnościowa to sygnał ostrzegawczy. To odwracalna wada postawy, którą skutecznie można skorygować, jeśli zareaguje się w odpowiednim czasie. Oczywiście nie możemy takiego problemu bagatelizować, ponieważ może wywołać poważny problem.