05 grudnia 2025
RehabilitacjaSport i styl życia

Garbienie się – przyczyny, jak „oduczyć” złych nawyków, rola fizjoterapii i czy pajączki to dobre rozwiązanie?

Monika Iwańska
Fizjoterapeutka pediatryczna
4 min.
Garbienie się to wada postawy, która polega na nadmiernym zaokrągleniu górnej części pleców - pogłębienie kifozy piersiowej. W dobie komputerów, smartfonów i siedzącego trybu życia problem narasta, a jego konsekwencje obejmują nie tylko estetykę ciała, ale także układ ruchu, układ oddechowy czy samopoczucie psychiczne.

Spis treści

  1. Czym jest garbienie się?
  2. Jakie są przyczyny garbienia się?
  3. Jak oduczyć złych nawyków garbienia się?
  4. Jaka jest fizjoterapia w korekcji ze zgarbioną postawą ciała?
  5. Wady i ograniczenia wynikające z noszenia korektorów postaw
  6. Podsumowanie

Czym jest garbienie się?

Garbienie jest jedną z najczęstszych wad postawy obserwowanych u dzieci, jak i dorosłych. Jest ono spowodowane napięciem mięśni klatki piersiowej, bądź ich przykurczem, nieprawidłową postawą ciała podczas długotrwałej postawy siedzącej, osłabieniem mięśni pleców. Skutkuje bólem pleców i mięśni szyi, dużym ograniczeniem ruchomości. W dłuższej perspektywie może prowadzić  do poważnych zmian w kręgosłupie, a nawet problemy w oddychaniu. Warto zrozumieć przyczyny tej wady, możliwości pracy nad poprawą postawy ciała oraz rolę w fizjoterapii. Popularnym tematem wśród rodziców i środowisku medycznym są tzw. „pajączki”- korektory postawy. Czy rzeczywiście są pomocne i pomagają?
 

Jakie są przyczyny garbienia się?

Przyczyny garbienia się są wieloczynnikowe:
  • brak aktywności fizycznej - słabe mięśnie pleców, brzucha i pośladków sprzyja zapadaniu się sylwetki;
  • styl życia - długotrwałe siedzenie w nieergonomiczych pozycjach, np. przy komputerze, telefonie powoduje osłabienie mięśni trzymających kręgosłup w osi i przykurcze mięśni piersiowych;
  • wady wzroku i słuchu -  pochylanie się – nieświadome, żeby lepiej widzieć bądź słyszeć;
  • stres i emocje - zamknięcie się w sobie, brak pewności lub obciążenie emocjonalne, psychologowie zwracają uwagę, że garbienie się jest „postawą obronną”;
  • wady wrodzone i choroby - np.kifoza Scheuermanna, deformacje kręgosłupa, osteoporoza.

Jak oduczyć złych nawyków garbienia się?

Jak to bywa w oduczaniu złych nawyków posturalnych wymaga to cierpliwości, świadomej i wytrwałej pracy. Do tego jest potrzebna:
  1. Świadomość ciała - głównym i pierwszym krokiem jest zauważenie problemu w swojej postawie. Pomocne mogą być np. lustra, nagrania (wideo, zdjęcia), czy informacja od innych.
  2. Ćwiczenia korekcyjne – czyli wzmocnienie mięśni grzbietu, rozciąganie mięśni piersiowych i biodrowych.
  3. Świadome ustawianie stanowiska pracy – monitor na wysokości oczu, krzesło wyprofilowane (wspierające odcinek lędźwiowy), stopy podparte o podłoże.
  4. Mikroprzerwy w pracy – co 30-60 minut można wstać, rozciągnąć się, wykonać kilka ruchów otwierających klatkę piersiową.
  5. Praca nad oddechem – prawidłowy tor oddechowy (przeponowy) wspiera wyprostowaną postawę ciała.

Jaka jest fizjoterapia w korekcji ze zgarbioną postawą ciała?

Wizyta u fizjoterapeuty jest wskazana, gdy garbienie jest utrwalone, powoduje bóle kręgosłupa czy szyi lub towarzyszą mu inne wady postawy. Fizjoterapeuta:
  • przeprowadzi dokładną ocenę sylwetki i wzorców ruchowych, 
  • dobierze indywidualny zestaw ćwiczeń, 
  • zastosuje techniki manualne (rozluźnienie mięśni przykurczonych, mobilizację kręgosłupa), 
  • uczy ergonomii codziennych czynności, 
  • monitoruje postępy i koryguje ewentualne błędy.
Regularna rehabilitacja i praca w domu pozwala poprawić mobilność, zwiększyć siłę mięśni posturalnych, skorygować wadę i uczy prawidłowej postawy ciała. Poprzez ćwiczenia aktywizujące do nawyku prawidłowej postawy ćwiczymy mózg, który zapamiętuje wzorce prawidłowe. W konsekwencji łatwiej jest odzwierciedlić ten prawidłowy nawyk. W przeciwieństwie do biernych metod, np. sztywnych gorsetów, aktywna praca z ciałem, mięśniami daje trwalsze efekty.
Pajączki- korektory postawy, czy naprawdę pomagają?
Popularne „pajączki” to szelki na ramiona, które zakłada się po to, by delikatnie naciągały łopatki  i prostowały plecy. Dużo rodziców często pyta mnie o moją opinię na ten temat. Jak w prosty sposób wytłumaczyć rodzicowi, opiekunowi dziecka, że to zbyt prosty i łatwy element, który może rzutować na wadę kręgosłupa? 
 
Zalety stosowania pajączków:
  1. Ułatwiają uświadomienie sobie nieprawidłowej postawy;
  2. Mogą być pomocne na początku pracy nad ciałem, szczególnie u dzieci;
  3. Dają sygnał/ bodziec do wyprostowania się.

Wady i ograniczenia wynikające z noszenia korektorów postaw

  1. Działają doraźnie – nie wzmacniają żadnych mięśni, ani nie poprawiają ruchomości;
  2. Zbyt długie noszenie prowadzi do osłabienia mięśni;
  3. Mogą być niewygodne, powodować obtarcia lub uciski.
Fizjoterapeuci często podkreślają, że pajączek może być dodatkiem, ale nie zastąpi aktywnej pracy nad sylwetką. Najlepiej stosować go doraźnie, np. na godzinę dziennie w trakcie nauki czy pracy, a równolegle wykonywać ćwiczenia korekcyjne. Osobiście nie polecam korektorów postawy, z racji biernego użytkowania go. Dla moich pacjentów ważne jest, by jak najszybciej osiągnąć efekty, czyli prawidłową postawę, do której dążymy poprzez ćwiczenia, samokontrolę oraz naukę prawidłowej postawy przy lustrze i czynnościach dnia codziennego.
 

Podsumowanie

Garbienie się to problem powszechny u dzieci i dorosłych, ale możliwy do skorygowania poprzez aktywną pracę nad swoim ciałem. Najważniejsze jest połączenie świadomości postawy z systematyczną aktywnością fizyczną i przy udziale zaleceń fizjoterapeuty. „Pajączki” mogą wspierać ten proces, ale nie są skutecznym rozwiązaniem. Trwała poprawa wymaga wzmacniania mięśni osłabionych- posturalnych, rozciągania przykurczonych mięśni piersiowych i zmiany w codziennych czynnościach i trybu siedzącego. Regularna praca nad swoją sylwetką przynosi nie tylko prawidłową postawę, ale również lepsze zdrowie, większą pewność siebie i swobodniejsze oddychanie.

Źródła

  1. Pavilack, Lora, Alstedter, Nikki, Podręcznik prawidłowej postawy, wyd. Vital, 2021.
  2. Jędruszek E., Wyprostuj się, czyli jak przestać się garbić, E-book.
  3. Mikołajczewska W., Noch T., Organizacja pracy biurowej: wybrane zagadnienia, wyd. Gdańskiej Wyższej Szkoły Administracji, Gdańsk 2007.

Artykuł ma charakter informacyjny i nie zastępuje konsultacji lekarskiej. Celem materiału jest promocja zdrowia i profilaktyki chorób. Pamiętaj, że proces leczenia powinien być dostosowywany do indywidualnej sytuacji pacjenta. Jeżeli zauważasz u siebie niepokojące objawy, skonsultuj je z lekarzem.

Polecane

Zamknij
Szukaj