Ciąża w otyłości – na co zwrócić uwagę, dodatkowe badania

Kobietom otyłym planującym ciążę zaleca się przede wszystkim próbę redukcji masy ciała poprzez zmianę trybu życia i zwiększenie aktywności fizycznej. Bardzo ważna jest dieta redukcyjna polegająca na odpowiednim obniżeniu kaloryczności spożywanych posiłków. Należy jednak pamiętać, że dieta ta powinna być zbilansowana i dostarczająca organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych, witamin i minerałów. Dodatkowo ważną rolę odgrywa aktywność fizyczna, która nie tylko wspiera redukcję masy ciała, ale również korzystnie przyczynia się do poprawienia wydolności organizmu i wzmocnienia siły mięśniowej. Planowanie ciąży warto zacząć od wizyty u ginekologa, który prócz standardowych badań zleci dodatkowe. U kobiet otyłych pozwolą na wykrycie ewentualnych nieprawidłowości zdrowotnych przed ciążą.

 

Dodatkowe badania laboratoryjne przed ciążą:

Operacja bariatryczna, polegająca na laparoskopowym zmniejszeniu objętości żołądka, obecnie jest uznawana za trwałą i skuteczną metodę leczenia otyłości. Z tego względu jest metodą coraz częściej stosowaną wśród pacjentów, w tym kobiet otyłych planujących w przyszłości posiadanie potomstwa. Według zaleceń od niepowikłanej operacji bariatrycznej do zajścia w ciąże powinien minąć okres minimum jednego roku. W tym czasie jak i w trakcie ciąży kobieta musi ściśle przestrzegać zaleconej diety. Mimo niewielkiej objętości posiłków dieta powinna zapewnić ciężarnej wszystkich niezbędnych składników odżywczych oraz zagwarantować odpowiednie warunki dla rozwijającego się dziecka. 
 

Opieka w ciąży u kobiet otyłych prócz standardowego postępowania skupiona jest przede wszystkim na profilaktyce i zapobieganiu najczęściej występujących powikłań w tej grupie ciężarnych. Ważne jest utrzymywanie diety i umiarkowanej aktywności fizycznej, która zapobiegnie nadmiernemu przyrostowi masy ciała ciężarnej, a nawet pozwoli na redukcję tkanki tłuszczowej. W celu profilaktyki przeciwzakrzepowej lekarz prowadzący może zadecydować o konieczności przyjmowania heparyny drobnocząsteczkowej od początku ciąży aż do 7 dni po porodzie. Codzienna kontrola ciśnienia tętniczego krwi pozwoli na wczesne wykrycie pojawiającego się nadciśnienia i wdrożenie odpowiedniego leczenia bezpiecznego dla rozwijającego się dziecka. Również istotna jest kontrola glikemii, ponieważ otyłość jest głównym czynnikiem ryzyka wystąpienia cukrzycy ciążowej. Już podczas pierwszej wizyty lekarz powinien zlecić przeprowadzenie doustnego testu obciążenia 75 g glukozy. W przypadku wyniku prawidłowego test ten należy powtórzyć według standardu między 24 a 28 tygodniem ciąży. Kiedy jednak wyniki test będą nieprawidłowe, jak najszybciej należy wdrożyć postępowanie w celu unormowania poziomu cukru we krwi. 
 

Niestety poród u kobiet otyłych niesie za sobą ryzyko zwiększonych urazów okołoporodowych u matki i dziecka, ze względu na mniejszą podatność tkanek krocza na rozciąganie, czy chociażby dystocję barkową. Z powodu również większej ilości tkanki tłuszczowej u otyłej ciężarnej utrudnione może być monitorowanie stanu dziecka poprzez badanie KTG, a co za tym idzie trudniejsze szybkie wykrycie nieprawidłowości w stanie dziecka. W przypadku występowania powikłań w czasie trwania ciąży zalecane jest rozważenie indukcji porodu po ukończeniu 38 tygodnia ciąży, pod warunkiem dokładnego znanego wieku ciążowego. 

Nie ma dowodów naukowych, które wskazywałyby, że u kobiet otyłych zalecane jest ukończenie ciąży poprzez cięcie cesarskie. Zatem przy braku przeciwwskazań do porodu drogami natury nie powinno się rutynowo wykonywać cięcia cesarskiego u kobiet otyłych. 

 

Połóg w zależności od sposobu zakończenia ciąży niesie za sobą różne wyzwania. Kobiety, które urodziły naturalnie, mogą przede wszystkim odczuwać ból związany z rozciągnięciem lub nacięciem tkanek krocza. W przypadku natomiast cięcia cesarskiego ból będzie głównie skoncentrowany w okolicy rany po nacięciu powłok brzusznych i macicy. W obu przypadkach bardzo ważna jest, w miarę możliwości, wczesne wstanie z łóżka i aktywizacja, które w korzystny sposób będą zapobiegać wystąpieniu powikłań zakrzepowych. 

W przypadku rany po cięciu cesarskim bardzo ważny aspekt stanowi odpowiednia pielęgnacja. Istotne jest prawidłowe przemywanie rany oraz wietrzenie jej ze szczególną dbałością o to, żeby fałdy w jak najmniejszym stopniu miały styczność z raną.