21 lutego 2023

Specjalizacje sportowe – czym się wyróżniają?

Lekarz medycyny sportowej
Czy wiesz, że są osoby, które mogą Cię wesprzeć w trakcie treningów lub pomóc w przypadku ostrej lub przewlekłej kontuzji? Przedstawiamy sylwetki kilku specjalizacji, których sportowi amatorzy i zawodowcy mogą spotkać na swojej drodze.
Specjalizacje sportowe

Spis treści:

1. Trener personalny

2. Lekarz specjalista medycyny sportowej

3. Ortopeda zajmujący się sportowcami

4. Fizjoterapeuta sportowy

 

Trener personalny

Jego zamiłowaniem jest fachowa pomoc osobom, które chcą być aktywne fizycznie. Posiada wiedzę z zakresu anatomii ciała i fizjologii wysiłku. Przed rozpoczęciem treningów zarówno fachowo oceni, przetestuje Twoją kondycję, siłę, gibkość oraz stan zdrowia, jak i ustali, jakim obciążeniom podołasz podczas treningów. Wiedza, doświadczenie i umiejętności gwarantują, że ułoży dla Ciebie idealny plan ćwiczeń (tzn. szczegółową rozpiskę co do rodzaju, ilości i serii)  oraz będzie go modyfikował w zależności od Twoich postępów. Jeżeli jednak w trakcie wstępnej oceny lub podczas ćwiczeń ujawnią się jakiekolwiek problemy zdrowotne, na pewno skieruje Cię do lekarza specjalisty. 
Trener personalny nauczy Cię również jak przeprowadzić rozgrzewkę oraz jak zregenerować organizm po treningu. Dokładnie wytłumaczy, jaki jest cel zaproponowanego ćwiczenia oraz pomoże je prawidłowo wykonać. Trener personalny jest również wsparciem na siłowni – w prosty sposób opowie jak korzystać z urządzeń i maszyn do treningu na siłowni, jak bezpiecznie i efektywnie biegać na bieżni czy  wspinać się po ściance. Będzie monitorował Twoje postępy oraz wspierał w trudnych chwilach. Zwróci również uwagę na oznaki przemęczenia, przetrenowania czy objawy przewlekłych kontuzji. 


Lekarz specjalista medycyny sportowej

Lekarz sportowy kojarzy się większości zawodników z badaniami okresowymi i „podbijaniem” książeczek sportowo-lekarskich. To istotna część pracy lekarza, która pozwala ocenić stan zdrowia zawodnika w przebiegu jego kariery, ustalić ryzyka i zidentyfikować niebezpieczeństwa zdrowotne wynikające z uprawniania sportu. Jednak to nie wszystko!
Lekarz sportowy wraz z trenerem nadzorują przebieg treningów, regeneracji, a z dietetykiem ustala menu zawodnika oraz wskazuje na potrzebę suplementacji, jeżeli takie są wskazania medyczne. Monitoruje organizm sportowca na obecność środków dopingowych, diagnozuje i leczy kontuzje, wdraża rehabilitację i fizykoterapię w sposób umożliwiający kontynuację kariery zawodnikowi po wyleczeniu. Lekarz sportowy zajmuje się problemami przetrenowania, przeciążenia i regeneracji w sporcie. Dlatego nie zdziw się, jeżeli w trakcie wizycie lekarz sportowy poprosi Cię, abyś pokazał podeszwy swoich butów biegowych oraz zapyta, ile kilometrów w nich przebiegłeś.

 

Ortopeda zajmujący się sportowcami

Pomimo że nie ma specjalizacji w zakresie ortopedii sportowej, coraz większa liczba osób uprawiających sport amatorsko i zawodowo zwraca się do ortopedów z prośbą o pomoc.  
Ortopeda to lekarz udzielający porad w zakresie schorzeń i urazów układu ruchu. Jeżeli stawiasz pierwsze kroki w uprawianiu danej aktywności, warto zgłosić się na ogólne badanie ortopedyczne. W ten sposób poznasz swoje słabe punkty w obrębie stawów, mięśni i kośćca oraz upewnisz się, że nie masz ukrytej wady kręgosłupa czy płaskostopia poprzecznego. Ta wiedza pomoże Ci wraz z lekarzem sportowym i trenerem osobistym ustalić optymalny, bezpieczny plan treningowy.
Jeżeli trenujesz od dłuższego czasu i zauważasz problem z ruchomością stawu lub zaczynają Ci doskwierać dolegliwości bólowe okolicy lędźwiowej, warto zasięgnąć porady u ortopedy. Lekarz zbierze wywiad, zbada Cię, zaproponuje badania dodatkowe jak RTG, USG, KT lub MR, ustali diagnozę i wdroży odpowiednie dla Twojego problemu medycznego postępowanie. Specyfika podejścia ortopedy zajmującego się sportowcami polega na uwzględnieniu konieczności powrotu do sportu i do formy co najmniej takiej, jaka była przed kontuzją. Takie postępowanie dotyczy zarówno leczenia zachowawczego jak i operacyjnego. Farmakoterapia sportowca wymaga unikania środków leczniczych, które mogą pozostawić ślad w organizmie i zostać uznane jako substancje niedozwolone tzw. doping. Bardzo często ortopeda współpracuje z fizykoterapeutą zajmującym się sportowcami. 

 

Fizjoterapeuta sportowy

Organizm sportowców zawodowych i amatorów jest narażony na urazy i kontuzje, ze względu na coraz częstszy brak odpowiedniego czasu do pełnej regeneracji między treningami czy startami w zawodach. Fizjoterapia sportowa zajmuje się problemami występującymi po ostrych, pierwszorazowych urazach jak np. skręcenie kolana oraz przewlekłymi dolegliwościami wynikającymi z wykonywania określonych powtarzalnych sekwencji ruchu jak np. łokieć tenisisty. Kompleksowej fizjoterapii poddawani są również sportowcy po zabiegach operacyjnych. 
Osoba, która zajmuje się sportowcami, musi być bardzo przekonująca. Sportowiec, który po pierwszych zabiegach przestaje odczuwać ból, chciałby jak najszybciej wrócić na pływalnię, stadion, boisko. Należy jednak przekonać pacjenta, że podjęte działanie ukoiło jedynie dolegliwości, które sprawiały problem w codziennym życiu, a organizm nie jest jeszcze gotowy na podjęcie obciążeń treningowych. Rozpoczęcie treningów przed zakończeniem pełnego cyklu fizykoterapii złożonego z wielu zabiegów może doprowadzić do zakończenia kariery sportowej w uprawianej dyscyplinie. 


Pamiętaj, że każda, nawet najdrobniejsza, ale niedoleczona kontuzja, może zakłócić Twój cykl treningowy. Jeżeli czujesz, że w jakiejś fazie ruchu podczas ćwiczenia coś boli lub „przeskakuje”, zgłoś się po pomoc do specjalistów, którzy mają odpowiednią wiedzę i doświadczenie, by Ci pomóc.