Czym jest badanie ultrasonograficzne?
Jego istotą jest uwidocznienie tkanek i narządów poprzez wykorzystanie zjawisk fizycznych związanych z odbiciem i pochłanianiem fal ultradźwiękowych, a następnie przetwarzanie na obraz w skali odcieni szarości. Badanie pozwala na określenie bardzo wielu parametrów, takich jak wymiary narządów, głębokość i położenie narządów, uwidocznienie powierzchni oraz przekrojów narządowych, zobrazowanie powierzchni stawowych w spoczynku, a także w ruchu oraz ocena przepływu naczyniowego.
Badanie ultrasonograficzne jest niezwykle popularne, ze względu na jego bezinwazyjność i bezbolesność. W zależności od tego jaki narząd badamy za pośrednictwem ultrasonografu, czas trwania badania jest różny i może trwać od kilku minut do nawet kilku godzin. Aby wykonać badanie ultrasonograficzne potrzebny jest żel, który nałożony na skórę, ma za zadanie odpowiednie skupienie fal ultradźwiękowych. Po nałożeniu żelu lekarz wykonujący USG przykłada głowicę, która emituje wiązkę fal ultradźwiękowych do ciała, dzięki której uzyskuje obraz oceniany na specjalnym monitorze. Dzięki specjalnym funkcjom aparatu oraz oprogramowania możliwe jest wykonywanie pomiarów zmian, a także określanie niektórych parametrów czynnościowych.
Spis treści:
Zastosowanie ultrasonografii
USG jamy brzusznej
USG piersi
USG tarczycy
USG ciąży
Jak przygotować się do badania USG?
Zastosowanie ultrasonografii
Diagnostyka obrazowa za pomocą aparatu ultrasonograficznego ma bardzo szerokie zastosowanie w medycynie. Przede wszystkim w ocenie zmian chorobowych narządów jamy brzusznej w medycynie chorób wewnętrznych, chirurgii, hematologii, onkologii, urologii czy nefrologii. Ponadto badanie ultrasonograficzne jest bardzo dobrą metodą obrazowania zmian chorobowych wątroby, nerek, śledziony, trzustki, dróg żółciowych czy pęcherza moczowego, a także zmian guzkowatych w tarczycy. Ultrasonografia jest również wykorzystywana do badań screeningowych, takich jak USG piersi jako metoda profilaktyki raka piersi. Jest podstawowym badaniem u młodych kobiet, u których w budowie piersi dominuje tkanka gruczołowa. Należy również wspomnieć o diagnozowaniu schorzeń w obrębie stawów – tkanek miękkich, które nie są widocznie w klasycznym badaniu rentgenowskim.
USG jamy brzusznej
Badanie ultrasonograficzne umożliwia ocenę wielkości i struktury narządów jamy brzusznej, takich jak wątroba czy trzustka oraz ocenę drożności naczyń krwionośnych, stan żył i tętnic.
USG piersi
Badanie ultrasonograficzne jest przydatne w profilaktyce oraz diagnostyce chorób piersi, w tym w przesiewowym wykrywaniu nowotworów piersi, z uwagi na to, że nie stwarza żadnego zagrożenia i można je wielokrotnie powtarzać. Badanie pozwala na obejrzenie niejednorodności gruczołów piersiowych, cyst, guzków czy okolicznych węzłów chłonnych.
USG tarczycy
Badanie ultrasonograficzne tarczycy jest podstawowym badaniem obrazowym u osób z podejrzeniem chorób tarczycy. Dzięki niemu lekarz może obejrzeć i ocenić kształt, wielkość, położenie i strukturę narządu, zlokalizować guzy i torbiele. Badanie stosuje się w diagnostyce niedoczynności czy nadczynności tarczycy oraz wola tarczycy. Pozwala również na wczesne wykrycie zmian nowotworowych.
USG ciąży
Badanie ultrasonograficzne jest elementem opieki nad kobietą w ciąży. Służy monitorowaniu rozwoju płodu. Umożliwia określenie wieku ciąży oraz kontrolę parametrów życiowych płodu, takich jak np. akcja serca. Wraz z badaniami laboratoryjnymi, ultrasonografia umożliwia wczesną diagnostykę wad genetycznych. Co ważne, jest to badanie całkowicie bezpieczne dla matki oraz dla dziecka.
Jak przygotować się do badania USG?
W zależności od badanego narządu i celu badania pacjent powinien przygotować się do badania ultrasonograficznego. Przykładowo do badania jamy brzusznej pacjent powinien być kilka godzin na czczo. Przez 2–3 dni przed badaniem dobrze jest powstrzymać się przed jedzeniem pokarmów wzdymających, ponieważ gaz w jelitach może obniżać jakość obrazu, jeżeli jest go dużo, to wartość badania będzie mniejsza. Lekarz może też zalecić przyjmowanie leków ułatwiających pozbywanie się powietrza z przewodu pokarmowego.