12 listopada 2025

Dieta w chorobach układu krążenia. 11 kluczowych zasad

3 min.
Choroby układu krążenia, takie jak nadciśnienie, miażdżyca czy choroba wieńcowa, stanowią jedno z największych wyzwań zdrowotnych. Choć medycyna oferuje wiele metod leczenia, klucz do długiego i zdrowego życia często leży właśnie w naszych rękach, a dokładniej w codziennej diecie. Odpowiednie żywienie może znacząco obniżyć ryzyko zawału i udaru, wspierając efektywność farmakoterapii.
Dieta w chorobach układu krążenia. 11 kluczowych zasad

Spis treści

  1. Choroby układu krążenia w Polsce
  2. Dieta w chorobach układu krążenia. 11 kluczowych zasad

 

Choroby układu krążenia w Polsce

Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce. Statystyki pokazują, że każdego roku z ich powodu umiera kilkaset tysięcy Polaków. Jednym z najważniejszych czynników ryzyka, na który mamy realny wpływ, jest jakość diety. To właśnie nieprawidłowe nawyki żywieniowe prowadzą do nadwagi, otyłości, nieprawidłowych wartości cholesterolu i nadciśnienia tętniczego, a te są bezpośrednią drogą do poważnych problemów z sercem.

 

Dieta w chorobach układu krążenia. 11 kluczowych zasad

Jednym z elementów wspierających leczenie chorób układu krążenia jest zmiana diety. Postępowanie dietetyczne powinno być zawsze dostosowane indywidualnie, w zależności od rodzaju i zaawansowania choroby. Z jej pomocą jesteśmy w stanie poprawić wyniki badań, a zarazem poprawić swój stan zdrowia. Dla układu krążenia najlepiej sprawdzają się dwa modele żywieniowe: dieta śródziemnomorska oraz dieta DASH (z ang. Dietary Approaches to Stop Hypertension). Obie stawiają na produkty roślinne, pełnoziarniste zboża, dużą zawartość warzyw i owoców.
 

  1. Jedz minimum 400 gramów warzyw i owoców dziennie – pamiętaj jednak o proporcjach: więcej warzyw niż owoców (najlepiej 3/4 warzywa, 1/4 owoce). Warzywa i owoce są bogate w witaminy, antyoksydanty oraz błonnik, które pomagają regulować ciśnienie krwi i obniżają poziom cholesterolu.
     
  2. Zamień tłuszcze zwierzęce na roślinne – kontrola spożycia tłuszczów to bardzo ważny element walki z miażdżycą i wysokim cholesterolem. Wybieraj przede wszystkim oliwę z oliwek lub olej rzepakowy. Sięgaj po niesolone orzechy, pestki i nasiona. Zrezygnuj ze smalcu, masła, fast-foodów, oleju palmowego i kokosowego, które zawierają nasycone kwasy tłuszczowe. Zamiast tłustego oraz czerwonego mięsa, wybieraj chude drobiowe lub nasiona roślin strączkowych, będących dobrym źródłem białka. Wybieraj niskotłuszczowy nabiał (mleko do 2%, jogurty i kefiry naturalne).
     
  3. Jedz tłuste ryby morskie (np. łosoś, makrela, śledź) 1-2 razy w tygodniu – są one źródłem kwasów omega-3, które działają przeciwzapalnie i wspierają serce Jeżeli nie jesteś w stanie spożywać ryb – rozważ ich suplementację po konsultacji z lekarzem/dietetykiem.
     
  4. Ogranicz sól do 2,5 g/dzień – to oznacza rezygnację z dosalania i unikania produktów bogatych w ten składnik, takich jak: gotowe dania, zupy w proszku, wędliny i fast food. Zastąp sól ziołami i przyprawami.
     
  5. Ogranicz spożycie cukru – sprzyja stanom zapalnym oraz nadwadze i otyłości. Ogranicz słodycze i napoje słodzone cukrem, w tym soki owocowe.
     
  6. Wybieraj pełnoziarniste produkty zbożowe – pieczywo razowe, pełnoziarnisty makaron, brązowy ryż i grube kasze (gryczana, pęczak). Są one bogate w błonnik, który wspiera zdrowie naczyń krwionośnych oraz zwiększa sytość po posiłku.
     
  7. Dbaj o prawidłowe nawodnienie – zrezygnuj ze słodkich napojów gazowanych. Wybieraj niesłodzoną herbatę, kawę, wodę.
     
  8. Unikaj smażenia – zamiast tego wybieraj gotowanie w wodzie i na parze, pieczenie lub duszenie.
     
  9. Ogranicz do minimum spożycie alkoholu – regularne spożycie nawet umiarkowanych ilości alkoholu (zwłaszcza w przypadku nadużywania) może prowadzić do wzrostu ciśnienia tętniczego.
     
  10. Rzuć palenie – substancje chemiczne zawarte w dymie tytoniowym (np. tlenek węgla, nikotyna) uszkadzają wewnętrzną warstwę naczyń krwionośnych (śródbłonek). To prowadzi do stanów zapalnych, utrudnia rozszerzanie się naczyń i przyspiesza odkładanie się blaszek miażdżycowych.
     
  11. Połącz dietę z codziennym ruchem i dbaj o prawidłową masę ciałasystematyczna aktywność sprzyja podniesieniu poziomu "dobrego" cholesterolu (HDL) i obniżeniu poziomu "złego" cholesterolu (LDL) oraz trójglicerydów.

Źródła

  1. Zalecenia Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego dotyczące postępowania w profilaktyce chorób układu krążenia, Choroby Serca i Naczyń, 2012, 9(4): 192-198.
  2. Bodurka A., Michałowska J., Dieta wspomagająca zdrowie sercowo-naczyniowe — zalecenia żywieniowe według American Heart Association 2021, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 2021, 12(4): 156-162.
  3. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, Dieta dla zdrowia serca i układu krążenia.
Zamknij