30 lipca 2024

Późne macierzyństwo – wpływ wieku na płodność, przebieg ciąży, poród

4 min.
Późne macierzyństwo, czyli decyzja o zajściu w ciążę i urodzeniu dziecka po 35. roku życia, jest coraz bardziej powszechnym zjawiskiem w społeczeństwie. Aspekty społeczne, ekonomiczne i psychologiczne przyczyniają się do decyzji o posiadaniu dziecka w późniejszym wieku. Dodatkowo, rozwój medycyny – w tym przede wszystkim medycyny rozrodu – oraz rozwój opieki ginekologiczno-położniczej i neonatologicznej powodują, że ciąża w późniejszym wieku jest możliwa. Późne macierzyństwo, mimo swoich zalet, niestety wiąże się również z trudnościami, dotyczącymi samego poczęcia i zwiększonego ryzyka powikłań zdrowotnych u matki i dziecka.
Późne macierzyństwo – wpływ wieku na płodność, przebieg ciąży, poród

Spis treści

  1. Macierzyństwo po czterdziestce? Wpływ wieku na płodność
  2. Przebieg ciąży w późnym wieku
  3. Późne macierzyństwo – poród i połóg

 

Macierzyństwo po czterdziestce? Wpływ wieku na płodność

Z biologicznego punktu widzenia największe szanse na zajście w ciążę przypadają na okres między 20. a 30. rokiem życia. Mimo, że płodność kobiety jest sprawą indywidualną, zależną od predyspozycji genetycznych, trybu życia oraz stanu zdrowia, to jednak wraz z wiekiem spada rezerwa jajnikowa oraz jakość komórek jajowych. Obniżona płodność, związana z wiekiem, przyczynia się do problemu zajścia w ciążę, co skłania część par po 35. roku życia do korzystania z metod wspomaganego rozrodu, takich jak stymulacja owulacji, in vitro czy biorstwa komórek jajowych.

Późne macierzyństwo obarczone jest również zwiększonym ryzykiem występowania wad genetycznych płodu, związanych z nieprawidłową liczbą chromosomów. Wystąpienie tych nieprawidłowości prowadzi do wczesnego samoistnego poronienia albo urodzenia dziecka z wadą lub zespołem wad genetycznych.

W przypadku korzystania z procedur in vitro, pary mają możliwość przebadania zarodka w kierunku aberracji chromosomowych jeszcze przed jego transferem i implantacją. Natomiast kobiety, które naturalnie zaszły w ciążę po 35. roku życia, mogą wykonać test podwójny. Test podwójny polega na oznaczeniu z krwi ciężarnej wolnego beta HCG oraz białka PAPP-A między 11. a 14. tygodniem ciąży. W połączeniu z badaniem USG, test ten pozwala oszacować ryzyko występowania nieprawidłowości chromosomowych u dziecka. Dodatkowo istnieje również kilka testów wykonywanych z próbki krwi mamy, które pozwalają oszacować ryzyko wad genetycznych u płodu.

 

Sprawdź również nasz artykuł ekspercki:
Badania w ciąży – kiedy i jakie powinna wykonać przyszła mama?

 

Przebieg ciąży w późnym wieku

Ciąża w późniejszym wieku może, ale nie musi, wiązać się z komplikacjami. Ważnym aspektem jest odpowiednie przygotowanie do ciąży. Zbilansowana dieta, aktywność fizyczna w ciąży, rezygnacja z używek oraz ustabilizowanie ewentualnych chorób współistniejących – to wszystko pozytywnie wpływa na zdrowie przyszłej mamy oraz na rozwijające się dziecko w jej łonie.

Jak w każdej ciąży, bardzo ważna jest suplementacja kwasem foliowym, który zapobiega powstawaniu wad cewy nerwowej u dziecka. Dodatkowo, prawidłowa masa ciała przyszłej mamy ma korzystny wpływ na przebieg ciąży oraz na przebieg samego porodu i połogu.

Niestety, ciąża po 35. roku życia wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia takich chorób jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca ciążowa czy rzucawka. Dojrzały wiek ciężarnej jest również jednym z głównych czynników ryzyka porodu przedwczesnego. Dlatego ważne jest regularne wykonywanie badań profilaktycznych i kontrolnych zlecanych przez lekarza prowadzącego ciążę. Wczesne wykrycie nieprawidłowości pozwala na zminimalizowanie niepożądanych skutków oraz na zapewnienie spokojnego okresu ciąży.

 

Późne macierzyństwo – poród i połóg

Poród u dojrzałej mamy niczym nie różni się od porodu kobiet w młodszym wieku. Rzeczywiście, badania wskazują, że wśród kobiet po 35. roku życia odsetek cięć cesarskich jest większy, jednak należy podkreślić, że decyzja lekarska o przeprowadzeniu porodu drogą cięcia cesarskiego jest kwestią bardzo indywidualną, opartą na konkretnych wskazaniach. Sam wiek ciężarnej nie stanowi wskazania do zakończenia ciąży cięciem cesarskim.

W połogu trudności, które mogą się pojawić, wiążą się głownie ze sposobem porodu. W przypadku porodu drogami i siłami natury, regeneracja po porodzie przebiega stosunkowo szybko, jednak po cięciu cesarskim czas gojenia się rany po operacji i powrót do ogólnej sprawności organizmu wymagają więcej czasu.

Najlepiej by kobiety, które planują ciążę po 35. roku życia, już na etapie przygotowań zadbały o własne zdrowie i nawyki, tym samym zwiększając szansę na powodzenie. Niezwykle ważną rolę odgrywa zbilansowana dieta, pozwalająca na dostarczeniu niezbędnych składników odżywczych. Warto wspomóc ją o suplementację witaminy D oraz kwasu foliowego. Dodatkowo, regularna aktywność fizyczna korzystnie wpłynie na wydolność organizmu, który w trakcie ciąży ulega wielu przemianom. Udowodniono, że odpoczynek, odpowiednia ilość snu i unikanie stresu korzystnie wpływa na płodność kobiety. Pary, którym w przeciągu roku – w naturalny sposób przy regularnej aktywności seksualnej – nie udało się zajść w ciążę, powinny zasięgnąć pomocy lekarza ginekologa oraz androloga specjalizującego się w zakresie niepłodności.

Źródła

  1. Attali E., Yogev Y., The impact of advanced maternal age on pregnancy outcome, Best Practice and Research Clinical Obstetrics and Gynaecology, 2020.
  2. Olszak-Wąsik K. i wsp., Późne macierzyństwo, GinPolMedProject, 2012, 1(23), s: 34-42.
  3. Liu K. i wsp., Advanced Reproductive Age and Fertility, International Journal of Gynecology and Obstetrics, 2012, s: 95-102.