Listopad miesiącem profilaktyki nowotworów męskich
Spis treści:
- Kampania Movember: Międzynarodowy Miesiąc Walki z Męskim Rakiem
- Co przyczynia się do rozwoju nowotworów?
- Badania profilaktyczne raka prostaty
- Jak wykonać samobadanie jąder?
Kampania Movember: Międzynarodowy Miesiąc Walki z Męskim Rakiem
Celem kampanii Movember jest zmiana oblicza zdrowia mężczyzn, to znaczy promowanie profilaktyki przeciwnowotworowej, mówienie o potencjalnych objawach związanych z rozwojem "męskich nowotworów" oraz promowanie diagnostyki i badań genetycznych, dotyczących zwiększonej predyspozycji do zachorowania na raka jądra czy nowotwór prostaty.
Według danych statystycznych, rak jądra jest najczęściej występującym nowotworem wśród młodych mężczyzn w wieku od 20 do 44 lat. Stanowi on aż 25% zachorowań na nowotwory w tej grupie wiekowej. Ponadto liczba przypadków raka jądra zwiększyła się 3-krotnie w ciągu ostatnich trzech dekad i dalej ma tendencję wzrostową. Szczyt zachorowań na raka jądra przypada u mężczyzn na lata od 20. do 39. roku życia – to około 70% wszystkich przypadków.
Z kolei nowotwory prostaty są drugą co do częstości przyczyną choroby nowotworowej u mężczyzn. Stanowią ponad 13% zachorowań, a ich liczba w ostatnich latach gwałtownie rośnie. Szacuje się, że w czasie 3 ostatnich dekad liczba przypadków wzrosła aż 5-cio krotnie. Największa liczba przypadków raka prostaty przypada na siódmą i ósmą dekadę życia. Ryzyko rozwoju raka prostaty wzrasta gwałtownie od szóstej dekady życia (po przekroczeniu 50. roku życia), osiągając maksimum około 75. roku życia.
W Polsce obserwuje się wzrost diagnozowanych przypadków raka prostaty i jąder. Na szczęście liczba zgonów nie rośnie. Dzieje się tak z powodu rosnącej świadomości mężczyzn co do potrzeby regularnego wykonywania badań przesiewowych oraz akcji profilaktycznych, które pozwalają na skuteczne wykrycie nowotworu we wczesnym stadium, a co za tym idzie szanse na całkowite wyleczenie.
Co przyczynia się do rozwoju nowotworów?
Zachorowalność na nowotwór jądra oraz gruczołu krokowego rośnie wraz z wiekiem, pewne znaczenie ma także obciążenie rodzinne. Czynnikami wpływającymi na zwiększone ryzyko rozwoju choroby są czynniki behawioralne, takie jak dieta, tryb życia, aktywność fizyczna czy używki.
Do rozwoju tych chorób przyczyniają się:
- nadwaga i otyłość – szczególnie typ brzuszny;
- nieprawidłowa dieta – nadmiar mięsa i tłuszczów zwierzęcych, mało owoców i warzyw, nadmiar słodyczy, udział potraw bardzo ostrych lub kwaśnych;
- nadużywanie alkoholu;
- palenie papierosów.
Badania profilaktyczne raka prostaty
- Przesiewowe badanie PSA – pozwala na wczesne wykrycie nowotworu na podstawie poziomu antygenu specyficznego dla prostaty (PSA – ang. ProstateSpecificAntigen). To najprostsze badanie wykonywane z krwi, które sygnalizuje problemy z gruczołem krokowym. Długoterminowe badania na dużej grupie mężczyzn wykazały, że wykonywanie regularnych badań przesiewowych PSA zmniejszyło ryzyko zgonu na raka prostaty o 30%.
- Badanie per rectum (przez odbyt) – to badanie u specjalisty urologa, które pozwala na bezpośrednią ocenę struktury gruczołu krokowego – jego wielkości, konsystencji i budowy. Mężczyźni zazwyczaj unikają tej procedury, uznając ją za nieprzyjemną. Jednak całe badanie trwa zaledwie kilkanaście sekund, a ma ogromną wartość diagnostyczną.
Należy pamiętać, że powiększona prostata to rozrost zdrowych komórek gruczołu krokowego i nie oznacza nowotworu złośliwego. Postępowanie w przypadku powiększonej prostaty może ograniczyć się do wykorzystania metod nieinwazyjnych. Należy jednak pamiętać o tym, aby podejmować działania profilaktyczne zgodnie z zaleceniami.
Jak wykonać samobadanie jąder?