Dermatolog – kim jest i jakie choroby leczy?

Spis treści:

1. Jakimi chorobami zajmuje się dermatolog
2. Jakie badania wykonuje dermatolog

Jakimi chorobami zajmuje się dermatolog

Wśród najczęstszych chorób diagnozowanych przez dermatologa należy wymienić:

• Problemy ze skórą na twarzy, takie jak trądzik czy pękające naczynka. 
• Bielactwo, czyli choroba polegająca na zanikaniu właściwego barwnika skóry. Jego przyczyną może być wrodzony brak melanocytów, zaburzenia rogowacenia w płytkach paznokciowych czy odbarwienie powstałe w wyniku kontaktu z substancjami wybielającymi (np. hydrochinon). Bielactwo wrodzone uogólnione - albinizm, to brak melaniny w skórze, włosach i oczach wynikający z wrodzonych zaburzeń produkowania i przekazywania jej.
• Łojotokowe zapalenie skóry objawiające się przede wszystkim zaczerwienieniem i tłustymi, białymi lub żółtymi łuskami na skórze głowy, zlokalizowanymi za uszami oraz wokół linii włosów. Prawdopodobną przyczyną łojotokowego zapalenia skóry jest reakcja zapalna na nadmiar drożdży naturalnie bytujących na powierzchni skóry. Gdy ich ilość zwiększa się układ odpornościowy człowieka dość silnie reaguje, prowadząc do stanu zapalnego i w konsekwencji zmian skórnych. 
• Atopowe zapalenie skóry czyli powszechna, przewlekła, zapalna choroba skóry. Liczne źródła naukowe wskazują, że atopowe zapalenie skóry jest wynikiem złożonych czynników genetycznych, środowiskowych i immunologicznych współistniejących z defektem bariery naskórkowej.  
• Łuszczycę czyli chorobę zapalną skóry, która charakteryzuje się specyficznymi zmianami chorobowymi na skórze. Zmiany te występują jako skutek nieprawidłowego oraz nadmiernego rogowacenia naskórka. Częstym czynnikiem występowania choroby są uwarunkowania genetyczne. Należy pamiętać, że łuszczyca, mimo że jest chorobą przewlekłą i nawracającą, nie jest chorobą zakaźną.
• Świerzb będący chorobą zakaźną, wywołaną przez pasożytnicze roztocza. Do głównych objawów choroby należy intensywny świąd, wysypka oraz obecność nor i tuneli świerzbowcowych, drążonych w warstwie rogowej naskórka przez samicę pasożyta.
• Łupież objawiający się drobno płatowym złuszczaniem zrogowaciałej warstwy naskórka z nasilonym łojotokiem. Należy pamiętać, że niewielkie ilości łupieżu nie sygnalizują z reguły żadnych problemów, gdyż obumieranie i łuszczenie się skóry jest naturalnym procesem. 
• Egzemę nazywaną również wypryskiem atopowym. To stan zapalny skóry wywołany przez czynniki zewnętrzne i wewnętrzne. Przyczyną powstawania egzemy może być zarówno skłonność do alergii, jak i długotrwały kontakt z chemiczną substancją.
• Wszawica czyli choroba pasożytnicza. 
• Nadmierne wypadanie włosów. O tym schorzeniu mówimy wtedy, gdy tracimy więcej niż 50–100 włosów dziennie (jest to stan fizjologiczny). Jest wiele przyczyn takiego stanu – u mężczyzn to głównie łysienie androgenowe, a u kobiet – androgenowe i telogenowe. Na osłabienie włosów mają też wpływ czynniki takie jak stres, zmiany klimatu, promienie UV.
• Znamiona barwnikowe, czyli potocznie zwane pieprzyki, to zmiany skórne obecne na ciele każdego człowieka. Występują w różnych odcieniach – od niezauważalnych na jasnej skórze, przez czerwone i brązowe, aż po całkiem czarne. Intensywność ich barwy zależy od zawartej w nich liczby melanocytów. Do zbadania znamienia barwnikowego i opisu ewentualnego zagrożenia zdrowia wynikającego z rozwoju pieprzyka służy tzw. skala ABCDE. Są to pierwsze litery pięciu kryteriów oceny znamienia barwnikowego (w języku angielskim):
  • A - Asymetria (asymmetry) - znaczna asymetria pieprzyka.
  • B - brzegi (borders) - nieregularne brzegi.
  • C - kolor (colour) - niejednolita barwa znamienia wynikająca z nierównomiernego rozłożenia melanocytów.
  • D - średnica (diameter) - jeśli pieprzyk ma więcej niż 0,5 cm.
  • E - rozwój (evolution) - zmiana wyglądu znamienia w trakcie ostatnich trzech miesięcy jest również alarmującym sygnałem.

Obecność dowolnego z tych sygnałów jest wskazaniem do konsultacji z lekarzem. Pamiętaj, każde znamię, narośl czy pieprzyk, który budzi niepokój lub zmienia się w czasie, należy jak najszybciej skontrolować. Zaleca się jak najszybsze zbadanie zmiany przez lekarza dermatologa lub chirurga onkologa.

• Różne postacie opryszczki wywołanej wirusem Herpes simplex virus (HSV). Wirus, który dostał się do organizmu, pozostaje w nim w stanie uśpienia już do końca życia nosiciela. Wirus HSV-1 najczęściej przedostaje się do zwoju nerwu trójdzielnego, a wirus HSV-2 do zwoju lędźwiowo-krzyżowego. Pod wpływem różnych czynników dochodzi do reaktywacji wirusa HSV i rozwija się opryszczkowe zapalenie skóry, błon śluzowych lub innych narządów.
• Rumień czyli lokalne zaczerwienienie powierzchni skóry, to jeden z najczęstszych objawów dermatologicznych. Zmiany rumieniowe mogą być spowodowane miejscowym podrażnieniem, a także stanowić objaw stanu zapalnego lub infekcji w obrębie skóry.
• Grzybice skóry oraz paznokci. Drobnoustroje odpowiedzialne za pojawienie się grzybicy najlepiej rozwijają się w środowisku ciepłym i wilgotnym. Zakażeniu sprzyja nieprawidłowa higiena osobista, źle dobrane obuwie (grzybica paznokci stóp, używanie narzędzi kosmetycznych osoby zarażonej, nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny w obiektach sportowych).
• Nadmierną potliwość, będącą kłopotliwym problemem wielu osób. Nadpotliwość jest definiowana jako nadmierne pocenie się w stosunku do potrzeby utrzymania optymalnej temperatury ciała.
• Odleżyny czyli miejscowe uszkodzenia skóry (mogą dotyczyć także głębszych tkanek np. tkanki podskórnej, mięśni oraz kości), które powstają na skutek intensywnego i/lub długotrwałego ucisku lub połączenia ucisku z tarciem.
• Kurzajki czyli zmiany skórne (brodawki) spowodowane wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Mają wygląd narośli o grudkowatym charakterze, w odcieniu cielistym, szarawym bądź brązowawym. Mogą mieć różną wielkość – od kilku mm nawet do 2 cm. Kurzajki mają tendencję do pojawiania się na dłoniach i stopach, jednak inne części ciała także są narażone na ich wystąpienie. 
• Nowotwory skóry. Rodzaje nowotworów złośliwych skóry dzieli się na podstawie objawów oraz pochodzenia z poszczególnych warstw skóry. Rak skóry najczęściej występuje u ludzi starszych, ale jest wynikiem kumulowania się zmian w ciągu całego życia osobniczego. Główną przyczyną jego powstawania jest promieniowanie słoneczne, dlatego bardzo ważna jest profilaktyka ochronna skóry przed promieniowaniem UVA i UVB.

Należy pamiętać, że dermatolog może zdiagnozować takie choroby jak świerzb, HIV i choroby przenoszone drogą płciową.

Jakie badania wykonuje dermatolog

Dermatolog przede wszystkim rozpoczyna badanie od dokładnego oglądania niepokojących zmian skórnych gołym okiem oraz przy użyciu dermatoskopu. Jest to urządzenie z lampką, które powiększa pole widzenia i działa jak lupa. Umożliwia ono dokładne przyjrzenie się zmianom skórnym i otaczającej je skórze. Dermatolog wykorzystuje ten przyrząd głównie do badania zmian barwnikowych.

W zależności od diagnozy – jeśli badana zmiana ma podłoże bakteryjne dermatolog zleca wymaz ze skóry. W przypadku podejrzenia grzybicy wskazane są badania mikrobiologiczne. Jeżeli sytuacja tego wymaga, może dać pacjentowi skierowanie na badania poziomu hormonów (np. w przypadku trądziku), testy alergiczne, lub skierowanie do alergologa.