09 marca 2023
Choroba refluksowa – co warto wiedzieć i jak wykorzystać domowe sposoby
Zgaga, refluks i zarzucanie kwaśnej treści żołądka to typowe objawy choroby refluksowej przełyku. Nazywana jest również „chorobą nowego Millenium” ze względu na niezwykle powszechne występowanie. Potrafi uprzykrzyć codzienne funkcjonowanie i zmniejszyć znacząco komfort życia. Warto zatem wiedzieć, w jaki sposób możemy naturalnie wspomóc leczenie oraz zapobiec rozwojowi tej choroby.
Spis treści:
1. Objawy choroby refluksowej przełyku
2. Przyczyny występowania refluksu
3. 10 zasad, których należy przestrzegać w chorobie refluksowej
4. Jakich pokarmów i napojów unikać w refluksie?
5. Co pić i jeść w chorobie refluksowej przełyku?
6. Szybkie sposoby – jak złagodzić refluks domowymi sposobami?
Objawy choroby refluksowej przełyku
Stan, w którym przełyk jest podrażniony przez cofającą się kwaśną treść żołądka, nazywamy chorobą refluksową przełyku. Jej głównym powodem jest rozluźnienie dolnego zwieracza przełyku.
Do najczęstszych objawów, które powinny być dla nas alarmujące by zgłosić się do lekarza, należą:
- ból i pieczenie w klatce piersiowej,
- zgaga,
- ból gardła, chrypka, kaszel,
- kwaśne odbijanie,
- nieprzyjemny kwaśny lub metaliczny posmak w ustach,
- uczucie bólu lub dyskomfortu w nadbrzuszu.
Z pozoru jedynie dokuczliwe objawy mogą dać bardzo niebezpieczne konsekwencje. Odpowiednia zmiana stylu życia i sposób żywienia wpływają znacząco na postęp choroby. Mogą również przyczynić się do polepszenia wyników leczenia oraz przynieść ulgę w codziennym funkcjonowaniu.
Przyczyny występowania refluksu
Czynnikami środowiskowymi, które wpływają na zaburzenia pracy zwieracza przełyku to:
- nadmierna masa ciała,
- stres,
- palenie tytoniu,
- brak aktywności fizycznej,
- nadużywanie alkoholu,
- nadmierne spożycie tłuszczu i cukru wraz z dietą.
10 zasad, których należy przestrzegać w chorobie refluksowej
- Dbaj o regularność w spożyciu posiłków – mniejsze, ale częstsze porcje będą bezpieczniejsze.
- Pilnuj optymalnej temperatury posiłków – dania zbyt gorące i mocno zmrożone mogą nasilać pojawienie się nieprzyjemnych objawów zarzucania treści żołądkowej.
- Jedz w spokoju i nie spiesz się podczas spożywania posiłków – mniejsze kęsy i dokładne gryzienie ma spore znaczenie.
- Zaplanuj ostatni posiłek około 2-3 godziny przed snem – odpowiednia przerwa przed pójściem spać to ważny element leczenia choroby refluksowej.
- Unikaj pozycji leżącej zaraz po posiłku, która może nasilić pojawienie się zgagi. Podnieś poduszkę podczas spania. Nieco wyższa pozycja ciała ograniczy zarzucenie treści z żołądka.
- Unikaj zbyt obcisłych, opinających ubrań szczególnie w okolicy jamy brzusznej.
- Jeśli masz nadwagę lub otyłość podejmij wyzwanie utraty zbędnych kilogramów.
- Rzuć palenie i ogranicz spożycie alkoholu – wpływają negatywnie na działanie dolnego zwieracza przełyku.
- Pij wodę mineralną, szczególnie między posiłkami i przed snem. Skutecznie będzie zneutralizować kwaśną treść żołądka, która wraca do przełyku.
- Staraj się aktywnie spędzać czas. To nie tylko pomoże w zrzuceniu dodatkowych kilogramów, ale również polepszy Twoje samopoczucie i zmniejszy codzienny stres. Unikaj wysiłku zaraz po posiłku!
Jakich pokarmów i napojów unikać w refluksie?
Do napojów, które nasilają wydzielanie kwasu solnego oraz zaburzają pracę dolnego zwieracza przełyku, można zaliczyć:
- kawę,
- mocną herbatę,
- miętę pieprzową,
- alkohol,
- napoje gazowane,
- soki cytrusowe.
Aby zmniejszyć objawy refluksu, w swojej codziennej diecie warto również unikać:
- owoców cytrusowych,
- czekolady i wyrobów czekoladowych,
- ostrych przypraw,
- warzyw cebulowych i kapustnych (szczególnie w formie surowej),
- tłustych i ciężkostrawnych dań (gulasze, frytki, dnia typu fast food, odsmażane produkty, zawiesiste sosy, pełnotłuste sery, panierowane kotlety),
- marynowanych i wędzonych produktów,
- słodyczy z dużą ilością kremów i margaryny,
- pomidorów i sosów pomidorowych,
- produktów zbożowych z dużą ilością błonnika (kasza gryczana palona, chleb razowy na zakwasie).
Co pić i jeść w chorobie refluksowej przełyku?
Reakcja organizmu na produkty spożywcze jest bardzo indywidualna, szczególnie w przypadku choroby refluksowej. Warto obserwować swój organizm, a pomocnym narzędziem może okazać się prowadzenie dzienniczka żywieniowego. Dzięki niemu łatwo zauważysz jakie konkretnie produkty nasilają i łagodzą Twoje objawy. W przypadku zaostrzenia choroby warto stosować zasady diety łatwej w trawieniu:
- wybieraj produkty zbożowe oczyszczone – pszenne i delikatne pieczywo, drobne kasze, ryż, ziemniaki gotowane bez dodatku tłuszczu;
- postaw na młode, obrane owoce i warzywa, bez pestek i twardych części;
- wybieraj oliwę, olej rzepakowy i inne oleje roślinne zamiast smalcu, boczku i śmietany;
- do swojej diety wprowadź chude mięso, ryby i nabiał;
- przygotuj lekkostrawne dania z jajek – omlet, jajecznicę na parze, jajka na miękko;
- pij słabe napary z herbaty, dozwolone zioła oraz niegazowaną wodę.
Szybkie sposoby – jak złagodzić refluks domowymi sposobami?
Kisiel …z nasion lnu.
Kleisty odwar z nasion lnu może dać nie tylko natychmiastową ulgę, ale regularnie stosowany działa niczym balsam na podrażniony przewód pokarmowy. Ligniny zawarte w nasionach działają łagodząco na przełyk, przez co stanowią naturalną barierę ochronną przed kwaśną treścią żołądkową.
Przepis jest niezwykle prosty. Wystarczy 1 łyżkę nasion lnu zalać szklanką wody i gotować na wolnym ogniu do momentu powstania konsystencji kisielu. Po ostudzeniu przecedzamy napar z nasion i pijemy małymi łykami. Ten kisiel będzie pomocny nie tylko w problemach z przewodem pokarmowym, ale może również przy bólach gardła.
Mleko na palenie w przełyku
Wypicie mleka może zobojętnić wydzielany w nadmiernych ilościach kwas solny w żołądku oraz polepszyć napięcie zwieracza przełyku. To wszystko za sprawą zawartego w nim wapnia. Warto jednak pamiętać, aby nie przesadzić ilością, ponieważ więcej niż litr dziennie może dawać zupełnie odwrotne efekty.
Migdały na poranną zgagę
Wiele osób odczuwa dość szybką ulgę po zjedzeniu kilku migdałów. Ten sposób może być szczególnie przydatny podczas porannej zgagi. Podejrzewa się, że migdały hamują wydzielanie kwasu solnego.
Woda wysokozmineralizowana
Ze względu na wysoką zawartość składników mineralnych zobojętniających kwas solny, często polecane są wody tzw. lecznicze. Pije się je małymi porcjami, najczęściej lekko podgrzane oraz przez słomkę. Ich spożycie należy jednak wcześniej skonsultować ze specjalistą, ponieważ mogą znacząco wpływać na nasze zdrowie i wchodzić w interakcje m.in. z lekami.
Niektóre zioła mogą mieć zarówno korzystny jak i negatywny wpływ na przebieg choroby refluksowej. Mięta pieprzowa będzie nasilać jej objawy, dlatego zaleca się jej eliminację z diety. Pomocne zatem mogą się okazać inne zioła:
- koper włoski,
- imbir,
- rumianek,
- prawoślaz lekarski,
- lukrecja.
Pamiętaj jednak, że zioła mogą wchodzić w reakcje z lekami. Ich spożycie zawsze konsultuj z lekarzem lub farmaceutą.
Źródła
- Dudkowiak R., Poniewierka E., Rola diety i stylu życia w leczeniu choroby refluksowej przełyku. Family Medicine & Primary Care Review, 2012, nr 4, s. 586-591.
- Taraszewska, A., Jarosz M., Modyfikacja diety i stylu życia jako element terapii w chorobie refluksowej żołądkowo-przełykowej. Żywienie Człowieka i Metabolizm, 2005, nr 32(2), s. 66-71.
- Janik A. i wsp., Choroba refluksowa przełyku. Dietoterapia i styl życia w rozwoju i leczeniu choroby. Problemy nauk medycznych dawniej i dziś, 2021, nr 27, s. 27-44.
- Skrzypek I. Sposoby na zgagę. Co nasila objawy, a co je łagodzi. [online], dietetycy.org.pl/sposoby-na-zgage/
- Woźniak J. O zgadze i niestrawności.
- Salomon A. i wsp. Choroba refluksowa przełyku (GERD)--znaczenie postepowania niefarmakologicznego. Gastroenterologia Polska/Gastroenterology, 2012, nr 19 (4).