22 grudnia 2022
Spirometria – jakie są wskazania do przeprowadzenia badania
Spirometria to jedno z najważniejszych badań czynnościowych układu oddechowego. Jest badaniem bezbolesnym i nieinwazyjnym. Podczas badania mierzy się objętość oraz pojemność płuc pacjenta, a także weryfikuje się prawidłowość oddychania w różnych fazach cyklu oddychania. Badanie wykonuje się za pomocą spirometru. Pacjent oddycha przez specjalny ustnik, a spirometr rejestruje poszczególne parametry oddechowe podczas kontrolowanych wdechów i wydechów. Do podstawowych parametrów oddechowych, mierzonych podczas spirometrii, należą FEV1 (nasilona pierwszosekundowa objętość wydechowa, zależąca od objętości życiowej płuc oraz od drożności dróg oddechowych), FVC (nasilona pojemność życiowa, mierzona od najgłębszego wdechu do najgłębszego wydechu) oraz PEF (szczytowy przepływ wydechowy).
Spis treści:
1. Komu rekomendowana jest spirometria?
2. Przygotowanie do badania spirometrii
3. Przebieg badania spirometrii
4. Spirometria – przeciwwskazania
Badanie rekomendowane jest szczególnie dla:
- osób cierpiących na przewlekłe choroby układu oddechowego, takie jak astma czy POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc);
- osób cierpiących na alergie;
- osób palących papierosy;
- osób narażonych na szkodliwe czynniki środowiskowe;
- osób po przeszczepie płuc;
- osób, u których występują nasilone objawy chorobowe ze strony układu oddechowego.
Przygotowanie do badania spirometrii
Aby przygotować się odpowiednio do badania należy postępować zgodnie z instrukcją:
- nie palić papierosów i e-papierosów ani pić alkoholu (min. 4 godziny, a najlepiej 24 godziny przed badaniem);
- przez dwie godziny przed badaniem nie należy jeść obfitych posiłków;
- godzinę przed badaniem nie należy podejmować intensywnego wysiłku;
- nie należy zakładać ubrania krępującego ruchy w zakresie tułowia (klatki piersiowej i brzucha);
- konieczne może być odstawienie przed badaniem niektórych leków na astmę (tylko wtedy, gdy spirometria będzie wykonywana po inhalacji leku rozkurczającego oskrzela).
Przebieg badania spirometrii
Przed przystąpieniem do badania pacjent powinien być zmierzony i zważony, ponieważ podczas interpretacji wyników lekarz korzysta z siatki centylowej.
Podczas prawidłowo wykonanego badania pacjent proszony jest o przyjęcie wygodnej pozycji siedzącej, z wyprostowanym tułowiem. Samo badanie składa się z dwóch części. W pierwszej części bada się pojemność życiową oraz jej składowe. Pacjentowi zakłada się na nos specjalny klips uniemożliwiający przepływ powietrza nosem. Pacjent oddycha ustami za pomocą ustnika głowicy spirometru. Oddech na początku powinien być spokojny, po czym na dany znak pacjent nabiera powietrza maksymalnie głęboko i następnie wykonuje jak najmocniejszy i najszybszy wydech, który kontynuuje jak najdłużej, aż do momentu informacji zwrotnej od osoby przeprowadzającej badanie. Poprawne wykonanie badania wymaga od pacjenta zaangażowania oraz postępowania zgodnie z instrukcją, którą podaje osoba przeprowadzająca badanie. Pacjent w trakcie testu jest instruowany o wymaganej głębokości i tempie wdechów i wydechów.
Poprawnie wykonana spirometria daje wiarygodny i powtarzalny (czyli podobny za każdym razem) wynik. Próbę zwykle powtarza się trzy razy, jedną po drugiej, a uzyskane wyniki powinny być podobne. Jest to jeden z warunków poprawnego wykonania badania.
Spirometria – przeciwwskazania
Mimo, że spirometria jest prostym i bezpiecznym badaniem to niektórym pacjentom nie wolno jej wykonywać. Badanie odradza się w szczególności osobom:
- u których zdiagnozowano tętniaka tętnic mózgowych lub tętniaka aorty;
- po przebytym zawale lub udarze mózgu;
- cierpiącym z powodu niekontrolowanego ciśnienia tętniczego lub zwiększonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego;
- po operacjach okulistycznych;
Przeciwskazanie do wykonania spirometrii ze względu na trudności w interpretacji wyników może stanowić również zaawansowana ciąża.
Spirometrię możesz wykonać między innymi w Centrum Medycznym PZU Zdrowie Puławska.