17 grudnia 2024

Jak muzyka wpływa na ciążę? Relaksacja, wpływ na płód i przyszłą mamę

3 min.
Okres ciąży dla wielu przyszłych mam jest czasem radosnego oczekiwania na narodziny dziecka. Wiąże się on jednak, szczególnie przy pierwszej ciąży, również z niepokojem i stresem związanym ze zmianą sytuacji życiowej, zbliżającym się porodem oraz późniejszą opieką na maluszkiem. Wśród metod relaksacyjnych, mających na celu obniżenie napięcia u ciężarnej, coraz częściej wymienia się muzykoterapię. Dodatkowo, wiele źródeł twierdzi, że muzyka słuchana w ciąży wpływa na dziecko, znajdujące się w łonie mamy. Jaki zatem wpływ ma muzyka na ciężarną i rozwijające się dziecko?
Jak muzyka wpływa na ciążę?

Spis treści

  1. Jak muzyka wpływa na ciężarną?
  2. Muzyka w trakcie porodu – jak wpływa na rodzącą?
  3. Wpływ muzyki na rozwijające się dziecko
  4. Jakiej muzyki słuchać w trakcie ciąży?

 

Jak muzyka wpływa na ciężarną?

Badania naukowe dowodzą, że aktywne słuchanie muzyki poprzez co najmniej 30 minut dziennie znacząco wpływa na obniżenie stresu i niepokoju u kobiet w ciąży. Takie działanie muzyki pozytywnie przyczyni się do obniżenia ciśnienia tętniczego przyszłej mamy, co z sukcesem może mieć zastosowanie w profilaktyce nadciśnienia ciążowego. Dodatkowo, muzykoterapia poprawia jakość snu, która u niektórych kobiet ciężarnych ulega pogorszeniu.

Z powodzeniem muzyka, połączona z innymi technikami relaksacyjnymi – jak na przykład techniki oddechowe – pomaga wyciszyć się i zmniejszyć lęk. Usłyszenie muzyki, która towarzyszyła kobiecie w trakcie treningów relaksacyjnych, uruchamia pamięć przywołującą miłe doznania związane z odpoczynkiem. Taki mechanizm sprzyja szybszej i bardziej efektywnej relaksacji psychicznej oraz fizycznej organizmu, co jest bardzo przydatne nie tylko w czasie ciąży, ale również w trakcie porodu.

Przedstawione korzyści jednoznacznie dowodzą, że muzykoterapia pełni rolę niefarmakologicznej i nieinwazyjnej metody leczenia, która potrafi stworzyć środowisko sprzyjające zdrowiu kobiety ciężarnej.

 

Muzyka w trakcie porodu – jak wpływa na rodzącą?

Muzyka słuchana w trakcie porodu przede wszystkim ma za zadanie odwrócić uwagę rodzącej od bólu porodowego, zwiększyć jej poczucie samokontroli i dzięki temu zmniejszyć odczuwanie przez nią bólu. Teoria słuchu zakłada, że w korze mózgowej, jeśli jeden ośrodek nerwowy ulega pobudzeniu, to tłumi on inne ośrodki nerwowe zlokalizowane wokół niego. Zarówno ośrodek słuchu, jak i ośrodek bólu, zlokalizowane są w płacie skroniowym mózgu. Zatem zgodnie z tą teorią, gdy ośrodek słuchowy rodzącej jest stymulowany muzyką, otaczające go ośrodki bólowe są hamowane.

Dodatkowo, muzyka powoduje wydzielanie endorfin, które mają działanie przeciwbólowe i relaksacyjne. Słuchanie ulubionej muzyki w trakcie porodu sprzyja również poprawie samopoczucia psychicznego kobiety poprzez zwiększenie jej poczucia bezpieczeństwa i komfortu.

 

Wpływ muzyki na rozwijające się dziecko

Dziecko, rozwijające się w macicy około 17. tygodnia ciąży, zaczyna słyszeć. Docierają do niego dźwięki z zewnątrz, przede wszystkim takie jak głos mamy i taty oraz muzyka. Maluch stopniowo przyzwyczaja się do słyszanych dźwięków, potrafi je rozpoznawać i reagować na nie. Głownie jego reakcja jednak jest ściśle powiązana z emocjami, które odczuwa mama w trakcie słuchania muzyki. Muzykoterapia, poprzez swój uspokajający wpływ na ciężarną, pośrednio wpływa na dobrostan rozwijającego się dziecka.

W czasie stresu u ciężarnej uwalniane są neuroprzekaźniki, które wraz z krwią przedostają się przez łożysko do dziecka, przez co maluch poniekąd też odczuwa odpowiedź organizmu na stres. Niewielkie ilości bodźców stresowych oczywiście pozytywnie wpływają na dziecko, ponieważ uczą go nowych reakcji, jednak przewlekłe odczuwanie stresu nie jest dla niego korzystne. Dlatego muzykoterapia, obniżająca poziom stresu i napięcia u kobiety, korzystnie oddziałuje na dziecko. Wspólne słuchanie muzyki sprzyja też tworzeniu się więzi między mamą a maluchem.
 

Niestety, popularne przekonanie, że słuchanie muzyki klasycznej w ciąży powoduje rozwój intelektualny dziecka, nie znalazło potwierdzenia w przeprowadzonych badaniach naukowych. Rzeczywiście, muzyka sama w sobie pozytywnie wpływa na dziecko, jednak nie warunkuje ona rozwoju zdolności poznawczych.

 

Jakiej muzyki słuchać w trakcie ciąży?

Badania naukowe sugerują, że na wczesnych etapach ciąży korzystne jest słuchanie muzyki o stałym rytmie oraz wolnej melodii. Odpowiednia będzie muzyka relaksacyjna oraz klasyczna. Z czasem rozwoju ciąży żywsze i bardziej rytmiczne elementy pozytywnie wpływają na wzrost i rozwój nerwu ruchowego u płodu.

Ważne jest jednak, aby przyszła mama słuchała przede wszystkim muzyki, która jej się podoba. Każdy z nas ma inny gust muzyczny oraz inaczej reaguje na słyszane dźwięki, dlatego warto wsłuchać się w siebie oraz swoje emocje, które wywołuje dana muzyka. Pozwoli to na odnalezienie takich brzmień, które będą sprzyjać relaksacji oraz będą wywoływać pozytywne emocje.

Źródła

  1. Chao Ji, et al., The role and outcomes of music therapy during pregnancy: a systematic review of randomized controlled trials, Journal of Psychosomatic Obstetrics and Gynecology, 2024.
  2. Şeyma Çatalgöl, Esin Ceber Turfan, The effects of music therapy applied to pregnant women on maternal, fetal, and neonatal results: A randomized controlled study, Health Care for Women International, 2021.