15 marca 2023

Złamane serce – jak radzić sobie po rozstaniu?

Każdy związek romantyczny przechodzi przez różne etapy i fazy. Część z nich niestety kończy się rozstaniem. Wielokrotnie można wtedy usłyszeć o tym, że ktoś ma złamane serce. Ból po rozstaniu może towarzyszyć przez wiele dni – nie oznacza to jednak niczego niepokojącego. Pęknięte serce wiąże się z doświadczaniem wielu silnych emocji.
Kobieta siedząca na krześle

Spis treści:

 

Zespół złamanego serca

Zespół złamanego serca to mniej specjalistyczna nazwa medycznego stanu – kardiomiopatii tako-tsubo. Odnosi się on do przemijających zaburzeń kurczliwości lewej komory serca, co objawia się bólem w klatce piersiowej. Jest powiązany z silnym stresem emocjonalnym lub fizycznym. Dotychczasowe badania wskazują, że zespół złamanego serca występuje u około 1-2% osób ze wstępnym rozpoznaniem zawału serca. Warto natomiast podkreślić, że najczęściej narażone są kobiety w wieku między 60 a 80 rokiem życia. Niezależnie od medycznego rozpoznania objawów z ciała, mówiąc o złamanym sercu, najczęściej odnosi się do funkcjonowania psychicznego.
 

Złamane serce – objawy

Rozstanie jest ściśle związane z przeżywaniem silnych emocji oraz reorganizacją swojego życia. Dla niektórych staje się to również bardzo trudnym doświadczeniem. Poza objawami zespołu złamanego serca można wyróżnić kilka głównych objawów towarzyszących osobom po rozstaniu:
  • symptomy żałoby występują u osób z wielu kultur, jednak ich natężenie różni się między sobą – wśród kultur innych niż zachodnia, symptomy żałoby nasilają się; 
  • problemy ze snem wiążą się z trudnościami z zasypianiem, budzeniem się w nocy; 
  • natrętne myśli o byłym partnerze/partnerce, nad którymi trudno zapanować; 
  • objawy lęku szczególnie związanego z myślami o własną przyszłość lub to, czy dana osoba pozna kogoś nowego w swojej przyszłości; 
  • objawy depresyjne są natomiast związane z obniżonym nastrojem. 
Na występowanie objawów wpływa wiele czynników. Jeżeli obie strony od pewnego czasu rozważały możliwość zakończenia związku i decyzja została przez nie podjęta w zgodzie, szanse na doświadczanie większych trudności z rozstaniem są mniejsze niż w przypadku, gdy jedna osoba została zaskoczona nagłą decyzją o zakończeniu związku. Ból po rozstaniu to także doświadczanie wielu emocji: poczucia winy, wstydu, złości, gniewu, smutku, żalu, poczucia straty czy odrzucenia. Ich występowanie jest naturalne i prawidłowe. Dopóki ich intensywność pozwala na codzienne funkcjonowanie i nie utrzymują się przez bardzo długi czas, nie powinny być powodem do niepokoju. 
 

Różnice między kobietami a mężczyznami po rozstaniu

Badania skupione na różnicach między kobietami a mężczyznami doświadczającymi rozstania, wskazują na ich występowanie. Jednym z takich elementów jest doświadczanie symptomów depresyjnych, strachu i zdezorientowania – kobiety częściej raportowały takie objawy. Mężczyźni zgłaszają również rzadziej obniżenie zdolności do doświadczania pozytywnych emocji w okresie stresu wynikającego z rozstania. Część badań wskazywała również na odmienny sposób radzenia sobie z zakończeniem związku w postaci robienia zakupów jako sposobu na poprawę nastroju. Był on częściej wybierany przez kobiety niż mężczyzn. 
 

Jak radzić sobie ze złamanym sercem? 

Chociaż wielu może zastanawiać się jak zapomnieć o ex, warto zwrócić uwagę na kilka aspektów w tym trudnym okresie. Najważniejszą zasadą jest danie sobie prawa do przeżywania emocji. Rozstanie jest zdarzeniem wywołującym silne odczucia, z którymi trudno poradzić sobie w jeden lub dwa dni. Pozwolenie sobie na przeżywanie tych emocji nie jest łatwe i wiąże się z wieloma mechanizmami obronnymi np. wypieraniem czy zaprzeczaniem. Jednak ucieczka od trudnych odczuć, chociaż daje krótką chwilę lepszego samopoczucia, w dłuższej perspektywie prowadzi do wydłużenia odczuwanego bólu. Przeżywanie emocji (także tych trudnych) i ich akceptacja to naturalny element procesu radzenia sobie z rozstaniem. 
 
Kolejną istotną częścią dbania o samego siebie po rozstaniu jest dostrzeżenie własnych potrzeb. Każdy z nas inaczej reaguje na trudne sytuacje miłosne. Wypracowujemy też inne sposoby radzenia sobie z nimi. Ktoś może poczuć się lepiej podczas spotkań ze znajomymi. Inna osoba poczuje ulgę, gdy w rozmowie z przyjaciółmi wszyscy skupią się na wymienianiu wad partnera/partnerki, a jeszcze inna może nie mieć ochoty na rozmowy i woli spędzić ten czas w samotności. Nikt nie zna nas tak dobrze, jak my sami siebie, dlatego zawsze powinno się wsłuchiwać w swoje potrzeby i kierować się zgodnie z nimi. Jeżeli ktoś oferuje nam pomoc, która nam nie odpowiada, mówmy o tym otwarcie, jednocześnie dziękując za okazane wsparcie. Nie odwracajmy się też od przyjaciół, członków rodziny oraz ich wsparcia.  Jest to jeden z najważniejszych czynników w kontekście zdrowia psychicznego. Wykorzystujmy również wcześniejsze doświadczenia z innych trudnych sytuacji, dzięki czemu łatwo możemy znaleźć sposoby na poradzenie sobie z odczuwanymi trudnościami. 
 
Podczas rozstania warto również ustalić zasady kontaktu z byłym partnerem/partnerką. Pozwoli to uniknąć niekomfortowych sytuacji. Zakończenie związku nie musi być równoznaczne z zakończeniem znajomości – część par pozostaje w przyjacielskich relacjach. 
 

Wpływ social mediów na radzenie sobie po rozstaniu

Obecnie zdecydowana większość osób korzysta z różnego rodzaju stron i portali społecznościowych. Dzielimy się na nich swoimi szczęśliwymi chwilami spędzonymi z przyjaciółmi oraz partnerem lub partnerką. Jednak w przypadku, gdy romantyczny związek zostaje zakończony, powrót do tych wspomnień może być bolesny, tak samo jak przeglądanie nowych treści dodanych przez byłego partnera/partnerkę. Badania potwierdziły, że osoby doświadczające dystresu związanego z rozstaniem (a w szczególności te, które nie zainicjowały samego zakończenia związku) są bardziej skłonne do monitorowania profili w mediach społecznościowych byłego partnera/partnerki. Social media mogą być więc traktowane jako pewien niezdrowy sposób powracania do myśli związanych z dana osobą, a także monitorowaniem jej aktywności. 
 

Kiedy i gdzie szukać pomocy? 

Jedna z najprostszych i najskuteczniejszych form pomocy jest wsparcie ze strony bliskich – zarówno przyjaciół jak i rodziny. Popularna forma „pocieszania” tzn. picie alkoholu nie jest skuteczną formą pomocy, a może wręcz wywołać więcej szkód niż pożytku. Jeżeli doświadczasz silnych emocji lub przez dłuższy czas nie możesz poradzić sobie z zakończeniem związku, powinieneś skorzystać z pomocy psychologa. Chociaż możesz odczuwać wstyd lub zakłopotanie na myśl o takim spotkaniu, psycholog będzie w stanie skutecznie pomóc w tym trudnym okresie. 

Źródła

  1. Field T., Romantic Breakpus, Heartbreak and Bereavement. Psychology, 2011,  nr 2(4), s. 382-387.
  2. Fox J., Tokunaga R.S., Romantic Partner Monitoring After Breakups: Attachment, Dependence, Distress, and Post-Dissolution Online Surveillance via Social Networking Sites. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 2015, nr 18(9), s. 491–498. 
  3.  Mirsu-Paun A., Oliver J.A., How Much Does Love Really Hurt? A Meta-Analysis of the Association Between Romantic Relationship Quality, Breakups and Mental Health Outcomes in Adolescents and Young Adults. Journal of Relationships Research, 2017, nr 8. 
  4. Oliffe, J.L. i wsp., Mapping Men’s Mental Health Help-Seeking After an Intimate Partner Relationship Break-Up. Qualitative Health Research, 2022, nr 32(10), s. 1464-1476. 
  5. Perilloux C.,  Buss D. M., Breaking up romantic relationships: Costs experienced and coping strategies deployed. Evolutionary Psychology, 2008, nr 6(1), s. 164–181. 
  6. Rozwodowska M. i wsp. Kardiomiopatia Tako-Tsubo - Problem Kliniczny. Folia Cardiologica, 2010, nr 5(5), s. 298–304.