Profilaktyka po 40 roku życia

Spis treści:

Profilaktyka 40 plus – co się zmienia?
O jakie badania warto zapytać i dlaczego?
Co jeszcze może być wskazane?
Panie i panowie – kto i co powinien badać?
O czym powinieneś pamiętać?

Profilaktyka 40 plus – co się zmienia?

Nasze działania profilaktyczne całe życie powinny opierać się na prowadzeniu zdrowego trybu życia, na który składa się między innymi odpowiednia dieta i regularna aktywność fizyczna. Pamiętaj, że na wprowadzenie zmian nigdy nie jest za późno! Zmiana nawyków na zdrowsze, pozwala uzyskać korzyści zdrowotne w każdym wieku. 

Poza tym należy pamiętać o regularnych profilaktycznych wizytach kontrolnych u lekarza rodzinnego. Na wizytę taką stawiamy się, kiedy nie chorujemy aktualnie na żadną ostrą chorobę, czyli nie jesteśmy np. przeziębieni. W gruncie rzeczy to, co najbardziej może się zmienić, to badania, na które zostaniemy skierowani oraz zalecona przez lekarza częstotliwość ich wykonywania. Dodatkowo po czterdziestce warto zacząć regularnie wykonywać samodzielne pomiary ciśnienia oraz masy ciała, co najmniej raz w roku.

O jakie badania warto zapytać i dlaczego?

Podczas wizyty lekarz przeprowadza wywiad, w którym orientuje się w ogólnym stanie zdrowia pacjenta oraz ocenia między innymi czynniki ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia, onkologicznych lub cukrzycy. Po rozmowie powinno odbyć się ogólne badanie przedmiotowe, na które składają się na przykład, takie elementy jak: ogólne badanie układu ruchu, osłuchanie klatki piersiowej i serca, badanie brzucha – warto poprosić o nie lekarza, nawet jeśli czujesz się dobrze. Poproś także o kontrolę znamion, zważenie oraz pomiar tętna i ciśnienia tętniczego krwi. Masę ciała wykorzystuje się do obliczenia BMI, które pozwala ustalić czy pacjent nie cierpi na nadwagę bądź otyłość. Pomiary tętna i ciśnienia tętniczego są szczególnie ważne, ponieważ pozwalają na wstępną ocenę układu krążenia, a jego choroby pozostają wiodącą przyczyną zgonów w Polsce. 

Poza podstawowym badaniem opisanym powyżej, możesz zapytać również lekarza o badania dodatkowe. Na podstawie wywiadu oraz badania zdecyduje, czy są one wskazane. Najbardziej podstawowe badania dodatkowe to morfologia oraz badanie ogólne moczu. Pozwalają one na łatwe i szybkie wykrycie nieprawidłowości, które mogą wskazywać na rozwijające się bezobjawowo choroby przewlekłe lub nowotwory. Zwykle stanowią podstawę każdego pakietu badań. 

Mając na uwadze zdrowie swojego serca, możesz zapytać również o lipidogram, czyli pomiar stężenia całkowitego poziomu cholesterolu we krwi, stężenia jego frakcji HDL (tzw. „dobrego” cholesterolu) i LDL (tzw. „złego” cholesterolu) oraz trójglicerydów.

Badanie poziomu glukozy przydatne jest we wczesnym rozpoznawaniu cukrzycy. W większości przypadków choroba początkowo nie daje żadnych objawów, więc jedynym sposobem na jej wykrycie są badania przesiewowe. 

Zapytaj także o badania poziomu TSH, czyli hormonu regulującego pracę tarczycy. Choroby tego gruczołu są częstsze u kobiet. 

Co jeszcze może być wskazane?

W zależności od uzyskanych podczas wywiadu informacji i wyników przeprowadzanych badań, lekarz może zadecydować o konieczności pogłębienia diagnostyki lub skierowania do specjalisty. Wskazane mogą okazać się, takie badania jak: EKG, USG jamy brzusznej, test na obecność krwi utajonej w kale czy badanie antygenu PSA.

Z wiekiem stopniowo pogarsza się wzrok, porozmawiaj więc ze swoim lekarzem na temat kontroli okulistycznej, szczególnie jeśli w ostatnim czasie widzisz gorzej. W razie potrzeby może skierować Cię do okulisty. Osoby ze zdiagnozowaną wadą wzroku powinny być objęte stałą opieką okulistyczną. Po 50 roku życia warto porozmawiać ze swoim lekarzem o badaniu densytometrycznym, które pozwala na wykrycie osteoporozy. Na jej rozwój są szczególnie narażone kobiety w okresie menopauzy i po niej, ze względu na niekorzystny wpływ spadku estrogenów (żeńskich hormonów płciowych) na kości. Pamiętaj także o regularnych przeglądach dentystycznych i higienizacji jamy ustnej raz na pół roku.

Panie i panowie – kto i co powinien badać?

Kobiety nie powinny zapominać o samobadaniu piersi oraz o regularnych wizytach u ginekologa w celu wykonania cytologii. Samodzielne badanie piersi wykonuj raz w miesiącu, a cytologię odbywaj nie rzadziej niż raz na 3 lata. O badaniach profilaktycznych dla kobiet więcej możesz przeczytać tutaj. 

Mężczyźni powinni regularnie raz w miesiącu przeprowadzać samobadanie jąder i w razie pojawienia się niepokojących objawów, niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Po 40 roku życia porozmawiaj ze swoim lekarzem na temat profilaktyki raka prostaty. W tym wieku warto rozpocząć regularne kontrolowanie gruczołu krokowego za pomocą badania per rectum.

O czym powinieneś pamiętać?

Aby lepiej chronić swoje zdrowie, powinieneś pamiętać i korzystać z prowadzonych programów profilaktycznych, które mają za zadanie jak najwcześniejsze wykrywanie chorób. 

Wybrane programy profilaktyczne prowadzone w Polsce

Jeśli jesteś osobą uzależnioną od tytoniu i chcesz wyjść z nałogu, porozmawiaj ze swoim lekarzem na temat sposobów na rzucenie palenia. Możesz też wziąć udział w Programie Profilaktyki Chorób Odtytoniowych. 

Pamiętaj!

Stan zdrowia każdego z nas jest inny. Zestaw i częstotliwość badań dobierana jest zawsze przez lekarza na podstawie Twojego stanu zdrowia.