26 lutego 2025

Podróż do Afryki – jak się przygotować i ustrzec przed chorobami? Zalecane szczepienia

Pielęgniarka
4 min.
Podróż do Afryki może być fascynującą przygodą, ale wymaga starannego przygotowania, aby była zarówno bezpieczna, jak i zdrowa. Kontynent ten, zróżnicowany pod względem kulturowym, przyrodniczym i klimatycznym, oferuje niezliczone możliwości eksploracji: od pustyni Sahary, przez tropikalne lasy deszczowe, po dziką sawannę. Jednak Afryka jest również miejscem, gdzie podróżnicy mogą napotkać pewne zagrożenia zdrowotne, w tym choroby tropikalne. Właśnie dlatego kluczowe jest odpowiednie przygotowanie.
Podróż do Afryki – jak się przygotować i ustrzec przed chorobami? Zalecane szczepienia

Spis treści

  1. Planowanie podróży do Afryki
  2. Zagrożenia zdrowotne w Afryce
  3. Zalecane szczepienia przed podróżą do Afryki
  4. Apteczka podróżna przydatna w Afryce
  5. Podróż do Afryki – jak się przygotować? Podsumowanie

 

Planowanie podróży do Afryki

Przygotowanie przed wyjazdem do Afryki powinno zacząć się od dokładnego planowania. Wybór regionu, który chcemy odwiedzić, ma kluczowe znaczenie, ponieważ każdy kraj i obszar różni się pod względem klimatycznym, sanitarnym i zdrowotnym.

Przed podjęciem decyzji o wyjeździe należy:

  1. Sprawdzić wymagania wizowe: Każdy kraj ma własne zasady dotyczące wiz. Warto z wyprzedzeniem upewnić się, jakie dokumenty są potrzebne oraz czy wymagana jest wiza.
  2. Zakupić odpowiednie ubezpieczenie: Wybierając ubezpieczenie podróżne, zwróć uwagę na to, czy obejmuje ono kraje afrykańskie oraz leczenie chorób tropikalnych. Istnieją polisy ubezpieczeniowe, które specjalizują się w ochronie zdrowia podróżników w takich rejonach.
  3. Przygotować się logistycznie: Afryka to kontynent, gdzie infrastruktura nie zawsze jest rozwinięta tak, jak w Europie. W niektórych krajach może być trudniej o dostęp do opieki medycznej, bankomatów czy internetowej łączności. Warto zatem zabrać niezbędne przedmioty, takie jak leki, środki higieny czy zestawy do pierwszej pomocy.

Zagrożenia zdrowotne w Afryce

Afryka, ze względu na swój klimat i różnorodność ekosystemów, jest miejscem, gdzie można natknąć się na wiele zagrożeń zdrowotnych, takich jak choroby tropikalne, zanieczyszczona woda czy insekty przenoszące groźne wirusy.
 

Choroby przenoszone przez komary

Jednym z największych zagrożeń w wielu krajach afrykańskich są choroby przenoszone przez komary, takie jak malaria, denga czy wirus zika. Malaria jest szczególnie groźna – występuje w większości regionów subsaharyjskich i każdego roku powoduje setki tysięcy zgonów.

Aby zminimalizować ryzyko zakażenia, warto:

  • stosować repelenty zawierające DEET (o wysokim stężeniu),
  • używać moskitier na łóżkach podczas snu,
  • zakładać odzież o długich rękawach i nogawkach, szczególnie wieczorami, gdy komary są najbardziej aktywne,
  • zastosować profilaktykę antymalaryczną (w przypadku malarii).

 

Choroby przenoszone drogą pokarmową

Podczas podróży do Afryki warto uważać na jakość jedzenia i wody. Choroby – takie jak dur brzuszny, cholera czy wirusowe zapalenie wątroby typu A – są często przenoszone przez skażoną żywność lub wodę.

Aby uniknąć tych chorób, zaleca się:

  • picie wyłącznie wody butelkowanej lub przegotowanej,
  • unikanie surowych produktów, takich jak owoce i warzywa, które nie zostały obrane lub umyte w czystej wodzie,
  • ostrożność wobec jedzenia na ulicznych straganach – lepiej wybierać jedzenie, które jest świeżo ugotowane,
  • regularne mycie rąk przed posiłkami i po skorzystaniu z toalety, a w sytuacjach, gdy dostęp do wody jest ograniczony, stosowanie środków dezynfekujących na bazie alkoholu.

 

Zalecane szczepienia przed podróżą do Afryki

W przypadku wyjazdu do Afryki szczepienia są obowiązkowe lub zalecane w zależności od regionu, do którego się wybieramy. Szczepienia powinny być wykonane co najmniej 6-8 tygodni przed podróżą.

 

Żółta febra

Żółta febra to choroba wirusowa przenoszona przez komary, która jest obecna w niektórych częściach Afryki. Szczepienie na żółtą febrę jest obowiązkowe w wielu krajach afrykańskich i bez potwierdzenia szczepienia (międzynarodowej książeczki szczepień, tzw. żółtej książeczki) nie zostaniemy wpuszczeni do kraju. Szczepienie to jest ważne na całe życie.

 

WZW typu A i B

Wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A) przenosi się poprzez skażoną żywność i wodę, natomiast WZW B poprzez kontakt z płynami ustrojowymi, w tym krew. Szczepienia na obie formy WZW są zalecane przed podróżą, zwłaszcza do regionów o niskim standardzie sanitarnym.

 

Dur brzuszny

Choroba ta przenoszona jest przez skażoną wodę i żywność. Szczepienie przeciwko durowi brzusznemu zaleca się szczególnie, jeśli planujesz odwiedzać tereny o ograniczonym dostępie do czystej wody pitnej i higieny.

 

Tężec, błonica, krztusiec

Zalecane jest odświeżenie co 10 lat szczepienia na tężec, błonicę i krztusiec, zwłaszcza przy planowaniu podróży do mniej rozwiniętych regionów Afryki.

 

Meningokokowe zapalenie opon mózgowych

W niektórych regionach Afryki, zwłaszcza w tak zwanym "pasmie zapalenia opon mózgowych", które rozciąga się od Senegalu po Etiopię, występuje podwyższone ryzyko zachorowania na meningokokowe zapalenie opon mózgowych. Szczepienie to jest zalecane podróżnym, udającym się do tych obszarów.

 

Wścieklizna

Wścieklizna jest chorobą przenoszoną przez kontakt ze śliną zarażonych zwierząt, najczęściej poprzez ukąszenie. Szczepienie na wściekliznę zaleca się szczególnie podróżującym na obszary, gdzie mogą mieć kontakt z dzikimi zwierzętami oraz tym, którzy planują dłuższe pobyty.

 

Cholera

Cholera to bakteryjna choroba zakaźna przenoszona głównie przez skażoną wodę i żywność. Objawia się silną biegunką i odwodnieniem, co może być szczególnie niebezpieczne w krajach o niskim standardzie sanitarnym.

 

Polio

Polio, czyli wirusowe zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego, to poważna choroba wirusowa, która może prowadzić do paraliżu, a nawet śmierci. W niektórych regionach Afryki nadal mogą występować przypadki polio, mimo że światowe kampanie szczepień znacznie ograniczyły jej występowanie. Jeżeli ostatnia dawka szczepienia na polio została podana ponad 10 lat temu, warto rozważyć przyjęcie dawki przypominającej.

 

Apteczka podróżna przydatna w Afryce

Ważnym elementem przygotowań do podróży jest skompletowanie odpowiedniej apteczki. Powinna ona zawierać:

  • leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe (np. paracetamol, ibuprofen),
  • leki przeciwbiegunkowe oraz elektrolity,
  • środki dezynfekujące, bandaże, plastry i inne podstawowe materiały opatrunkowe,
  • repelenty na komary oraz kremy łagodzące ukąszenia,
  • leki przeciw malarii (zgodnie z zaleceniami lekarza),
  • antybiotyki przepisane przez lekarza na wypadek zakażeń bakteryjnych.

 

Podróż do Afryki – jak się przygotować? Podsumowanie

Podróż do Afryki to niesamowite doświadczenie, które może dostarczyć niezapomnianych wrażeń. Aby jednak móc cieszyć się przygodą, warto poświęcić czas na odpowiednie przygotowanie. Znajomość zagrożeń zdrowotnych, odpowiednie szczepienia oraz dbałość o higienę mogą pomóc zminimalizować ryzyko zachorowania. Dzięki odpowiednim krokom, podróż do Afryki stanie się bezpieczna i pełna niezapomnianych przeżyć.

Źródła

  1. Szczepienia przed wyjazdem do Afryki Wschodniej, [online], [dostęp: 07.10.2024].
  2. Szczepienia przed wyjazdem do Afryki Północnej[online], [dostęp: 07.10.2024].
  3. Szczepienia przed wyjazdem do Afryki Południowej[online], [dostęp: 07.10.2024].
  4. Afryka – szczepienia obowiązkowe i zalecane[online], [dostęp: 07.10.2024].