Konsumpcja leków w Polsce – najczęściej przepisywane i kupowane leki. Co wpływa na ich wybór?

Spis treści

1. Nawyki Polaków związane ze stosowaniem leków
2. Najczęściej przepisywane leki w Polsce
3. Najczęściej kupowane leki bez recepty (OTC)
4. Co wpływa na wybór leków?

Nawyki Polaków związane ze stosowaniem leków

Z danych CBOS z 2024 roku wynika, że ponad 68% Polaków przyjmuje leki bez recepty przynajmniej kilka razy w roku. Samoleczenie staje się coraz powszechniejsze, co z jednej strony świadczy o dostępności produktów farmaceutycznych, a z drugiej – o niedostatecznej wiedzy na temat ich bezpiecznego stosowania.

Zdarza się, że pacjenci nie zapoznają się z ulotkami dołączonymi do leków lub przerywają terapię zbyt wcześnie – gdy tylko ustąpią objawy. Co więcej, decyzje o rozpoczęciu leczenia często podejmowane są na podstawie reklam lub poleceń znajomych, zamiast konsultacji z lekarzem czy farmaceutą.

Najczęściej przepisywane leki w Polsce

Wśród leków najczęściej przepisywanych przez lekarzy w Polsce dominują preparaty stosowane w chorobach przewlekłych. Są to głównie leki na nadciśnienie, cukrzycę, depresję oraz zaburzenia lipidowe. Bardzo popularne są również środki przeciwzakrzepowe stosowane w profilaktyce udaru i zawału serca.

Do najbardziej znanych i często wypisywanych należą m.in.

• perindopryl, ramipryl – leki stosowane na nadciśnienie tętnicze;
• metformina – lek stosowany w leczeniu cukrzycy;
• sertralina, escitalopram – leki stosowane w leczeniu depresji;
• atorwastatyna – lek wspomagający obniżenie poziomu cholesterolu.

Tego rodzaju leki przyjmują zazwyczaj osoby w średnim i starszym wieku, co pokazuje, że starzejące się społeczeństwo ma coraz większe potrzeby farmakoterapeutyczne.

Najczęściej kupowane leki bez recepty (OTC)

Leki OTC, czyli te kupowane bez recepty, to preparaty, które Polacy najczęściej wybierają samodzielnie, bez konsultacji z lekarzem. W tej grupie dominują środki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, leki na przeziębienie oraz suplementy diety.

Do najczęściej kupowanych należą:

• paracetamol,
• ibuprofen,
• drotaweryna,
• leki złożone na grypę i przeziębienie,
• witamina C z rutyną.

Z raportu PMR wynika, że rynek OTC w Polsce w 2023 r. osiągnął wartość ponad 20 miliardów złotych, co czyni go jednym z największych w Europie Środkowo-Wschodniej.

Co wpływa na wybór leków?

Na decyzje zakupowe Polaków dotyczące leków wpływa wiele czynników. Dużą rolę odgrywają reklamy – zarówno telewizyjne, jak i internetowe. Istotne są także rekomendacje farmaceutów, łatwy dostęp do leków bez recepty oraz trudności z szybkim uzyskaniem wizyty u lekarza rodzinnego.

Warto również podkreślić, że wzorce rodzinne i społeczne mają ogromne znaczenie – wiele osób sięga po leki, które "zawsze pomagały mamie czy babci", niezależnie od rzeczywistych wskazań medycznych.