31 sierpnia 2023

Dieta w profilaktyce raka jelita grubego

3 min.
Nowotwór jelita grubego jest jednym z najczęściej występujących w Polsce. Na jego profilaktykę mają wpływ w dużej mierze nasze codzienne wybory związane ze stylem życia, między innymi też te żywieniowe. Dlatego do swojej diety warto włączać składniki, które mają właściwości antynowotworowe, a unikać tych, które sprzyjają ich rozwojowi.
Dieta w profilaktyce raka jelita grubego

Spis treści:

  1. Dieta w profilaktyce raka jelita grubego – ogólne informacje
  2. Ograniczenie mięsa i alkoholu – na zdrowie!
  3. Duża zawartość warzyw i owoców w diecie
  4. Dieta śródziemnomorska
     

Dieta w profilaktyce raka jelita grubego – ogólne informacje

Nie bez powodu zwraca się dużą uwagę na raka jelita grubego. Według Krajowego profilu dotyczącego nowotworów z 2023 roku jest on trzecim najczęściej występującym nowotworem wśród Polaków. Dodatkowo jest na drugim miejscu w zestawieniu zgonów spowodowanych chorobami nowotworowymi. Właśnie dlatego warto dbać o swoje zdrowie i odpowiednią profilaktykę nowotworów. Jednym z podstawowych badań, umożliwiających wykrycie raka jelita grubego, jest kolonoskopia, która jest zalecana do przesiewowego wykonania u osób między 55. a 64. rokiem życia. 
 
Poza regularnymi badaniami, warto zwrócić uwagę na codzienne nawyki żywieniowe. To, co wybieramy do spożycia, ma bardzo duże znaczenie w przypadku profilaktyki raka jelita grubego. O swoje żywienie powinny dbać również osoby młode, a nie tylko osoby starsze, u których ryzyko wystąpienia nowotworu jest większe.
 

Ograniczenie mięsa i alkoholu – na zdrowie!

Jednym z elementów codziennej diety, która może zmniejszać ryzyko zachorowania na raka jelita grubego, jest ograniczenie mięsa. Jego częste spożycie wpływa prozapalnie na organizm, co dodatkowo może wspierać powstawanie komórek nowotworowych.
 
Według Światowej Fundacji Badań nad Rakiem (World Cancer Research Fund) oraz Amerykańskiego Instytutu Badań nad Rakiem (American Institute for Cancer Research), dieta wegetariańska może zmniejszać ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe, w tym jelita grubego. Często stosowana w diecie wegetarian soja również może mieć podobne działanie, w szczególności u kobiet po menopauzie. Sugeruje się, że są za to odpowiedzialne zawarte w niej fitoestrogeny.
 
Inną grupą produktów, które warto ograniczyć – nie tylko w przypadku profilaktyki tego nowotworu – są alkohole. Każdy wzrost spożycia alkoholu o 10 g etanolu na dzień wiążę się ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na choroby nowotworowe jelita grubego. Dawka ta odpowiada 100 ml wina, 275 ml piwa lub 30 ml napoju spirytusowego.
 

Duża zawartość warzyw i owoców w diecie

W prawidłowo zbilansowanej diecie ważna jest zawartość warzyw i owoców. W przypadku profilaktyki raka jelita grubego również powinny się one pojawiać w każdym posiłku. Warto zwracać uwagę szczególnie na warzywa kapustne, tj. kapustę, brukselkę, kalafior, brokuły, rzepę, jarmuż. Zawierają one wiele związków istotnych w ochronie przed chorobami nowotworowymi, m.in. witaminę C, karotenoidy, błonnik pokarmowy czy foliany.
 
Innym warzywem, które warto wprowadzać do codziennej diety, jest czosnek. Sugeruje się, że poza właściwościami antyoksydacyjnymi, może on również opóźniać wzrost komórek nowotworowych.
 

Dieta śródziemnomorska

Dieta śródziemnomorska nie bez powodu została uznana przez ekspertów za najlepszą dietę świata. Jej prozdrowotne działanie udowodniono również w przypadku profilaktyki chorób nowotworowych jelita grubego. Może zmniejszać ryzyko zachorowania o nawet 25%. Polega ona przede wszystkim na:
 
  • opieraniu swoich codziennych posiłków na warzywach i owocach,
  • spożywaniu pełnoziarnistych produktów zbożowych,
  • zamianie tłuszczów zwierzęcych na roślinne, przede wszystkim na oliwę z oliwek i orzechy,
  • ograniczeniu spożycia mięsa czerwonego i przetworzonych produktów spożywczych,
  • spożycie produktów mlecznych o niskiej zawartości tłuszczu.
Jej stosowanie ma też prozdrowotny wpływ na naszą mikrobiotę jelitową, która może również wpływać na rozwój raka jelita grubego.

Źródła

  1. Zalega J., Szostak-Węgierek D., Żywienie w profilaktyce nowotworów. Część III. Diety o właściwościach przeciwnowotworowych, Probl Hig Epidemiol, 2013, nr 94(1), s. 59-70.
  2. Illescas O., i wsp., Mediterranean Diet to Prevent the Development of Colon Diseases: A Meta-Analysis of Gut Microbiota Studies. Nutrients, 2021 nr 13(7):2234.
  3. Barrubés L. i wsp., Association Between Dairy Product Consumption and Colorectal Cancer Risk in Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis of Epidemiologic Studies. Advances in nutrition, 2019, nr 10(2), s. 190-211.
  4. McNabb L. i wsp., Meta-analysis of 16 studies of the association of alcohol with colorectal cancer, International journal of cancer, 2020, nr 146,3, s. 861-873.
  5. Vieira A.R. i wsp., Foods and beverages and colorectal cancer risk: a systematic review and meta-analysis of cohort studies, an update of the evidence of the WCRF-AICR Continuous Update Project. Ann Oncol, 2017, nr 28(8), s. 1788-1802.
  6. Krajowe profile dotyczące nowotworów, 2023.
  7. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej – Rak jelita grubego – żywienie i profilaktyka, [online], [29.08.2023] https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/choroby-ukladu-pokarmowego/rak-jelita-grubego-zywienie-i-profilaktyka/.
  8. U.S. News Best Diet Overall [online], [29.08.2023] https://health.usnews.com/best-diet/mediterranean-diet.