Alergia na kota – objawy, diagnostyka, leczenie

Spis treści

1. Narażenie na alergeny i częstość alergii
2. Alergeny kota
3. Czy wszystkie koty uczulają?
4. Czy alergia na koty oznacza uczulenie na inne zwierzęta?
5. Objawy alergii na kota
6. Diagnostyka alergii na kota
7. Leczenie alergii na kota

Narażenie na alergeny i częstość alergii

Alergia na kota jest najczęstszą alergią związaną z ekspozycją na zwierzęta. Szacuje się, że dotyczy 10-15% populacji. Dane polskie wskazują, że 12,8% osób ma dodatnie wyniki testów skórnych z alergenami kota, a objawy alergii występują u 4,3% badanych. 
Stosunkowo wysoka częstość uczulenia wynika z ciągłej ekspozycji na alergeny kocie. Są one obecne zarówno w domach mieszkalnych jak i w budynkach użyteczności publicznej, nawet w pomieszczeniach, które nigdy nie były zamieszkane przez koty. W Stanach Zjednoczonych alergeny psów i kotów stwierdza się w 90% domów, podczas gdy zwierzęta przebywają tylko w 62%. Najważniejszymi rezerwuarami alergenów w pomieszczeniach mieszkalnych są wykładziny podłogowe, dywany, zasłony i tapicerowane meble. Natomiast głównym nośnikiem alergenów do miejsc niezamieszkiwanych przez zwierzęta są ubrania ich właścicieli. 

Alergeny kota

Alergenami kota wyzwalającymi objawy u osób uczulonych są białka obecne głównie w ślinie, naskórku, łoju i moczu zwierzęcia.
Głównym alergenem kota jest białko Fel d 1, na które reaguje większość osób uczulonych. Jest ono produkowane w gruczołach ślinowych i łojowych. Liżąc sierść, koty rozprowadzają alergen po całej powierzchni ciała. Białko Fel d1 jest lekkie, przez co łatwo i długo unosi się w powietrzu i jest wdychane przez osoby przebywające w pomieszczeniach zamieszkanych przez koty. Przywiera do ubrań domowników oraz tkanin dekoracyjnych. Alergen utrzymuje się w pomieszczeniach w wysokich stężeniach nawet do 20 tygodni po usunięciu zwierzęcia. Może przez to wywoływać objawy alergii mimo braku bezpośredniego kontaktu z kotami. 

Czy wszystkie koty uczulają?

Produkcja Fel d1 jest regulowana przez hormony płciowe. Samce produkują go więcej niż samice, a kastracja istotnie zmniejsza produkcję alergenu. Obserwuje się duże różnice osobnicze w zakresie syntezy tego alergenu, przez co niektóre osobniki wywołują silniejsze objawy niż inne. Wbrew obiegowym opiniom nie istnieją jednak rasy kotów „bezpieczne dla alergików”, „hipoalergiczne” itp. Określenia te mają wyłącznie charakter marketingowy i nie są oparte na rzetelnych i powtarzalnych badaniach naukowych.

Czy alergia na koty oznacza uczulenie na inne zwierzęta?

Fel d1 jest białkiem występującym tylko u kotów. W związku z tym osoby z alergią na Fel d1 dobrze tolerują kontakt z innymi zwierzętami. Niektóre alergeny kota (np. albumina Fel d2 czy lipokalina Fel d4) są podobne pod względem budowy do alergenów innych gatunków zwierząt. Dlatego uczulenie na nie może być źródłem reakcji krzyżowych, tzn. występowania u osoby z alergią na kota objawów po ekspozycji na inne gatunki zwierząt. 
Przegląd najlepiej poznanych alergenów kota zamieszczono w poniższej tabeli.

Objawy alergii na kota

Objawami alergii na koty są:

• nieżyt nosa: katar, kichanie, swędzenie i zatkanie nosa, ściekanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła;
• zapalenie spojówek: zaczerwienienie, świąd, łzawienie oczu, uczucie podrażnienia, „piasku” pod powiekami;
• napady astmy: duszność, kaszel, świszczący oddech, uczucie ucisku w klatce piersiowej;
• objawy skórne: rumień, świąd, pokrzywka kontaktowa;
• reakcje anafilaktyczne: uogólnione reakcje alergiczne o ciężkim przebiegu z objawami dotyczącymi wielu narządów jednocześnie (zmiany skórne, duszność, spadek ciśnienia tętniczego itp.).

Diagnostyka alergii na kota

Leczenie alergii na kota

1. Unikaj zarówno bezpośredniego kontaktu z kotem jak i pomieszczeń, gdzie zwierzę przebywa (dla wielu pacjentów nieakceptowalne); 
2. Regularne sprzątaj pomieszczenia zamieszkane przez kota (odkurzanie, częste zmiany i pranie pościeli, wietrzenie);
3. Pamiętaj o kąpaniu kota;
4. Możesz spróbować zmniejszyć ilości alergenu Fel d1 w organizmie kota – karma zawierająca przeciwciała wiążące alergen Fel d1.