26 marca 2024

Jak wybrać szczoteczkę do zębów dla dzieci i dorosłych? Rodzaje szczoteczek i metody szczotkowania

Higienistka stomatologiczna
5 min.
W naszej codziennej domowej higienie jamy ustnej to właśnie szczotkowanie zębów jest najważniejsze. Powinniśmy szczotkować przynajmniej dwa razy dziennie, rano i wieczorem, a najlepiej po każdym posiłku. Najważniejszym zadaniem, które odgrywa szczoteczka w naszej codziennej higienie, jest mechaniczne usunięcie płytki nazębnej oraz resztek pokarmowych z powierzchni zębowych.
Rodzaje szczoteczek do zębów – którą wybrać?

Spis treści:

  1. Wybór szczoteczki do zębów – na co zwrócić uwagę?
  2. Szczoteczka soft z miękkim włosiem
  3. Szczoteczka medium ze średnim włosiem
  4. Szczoteczka hard z twardym włosiem
  5. Szczoteczka elektryczna
  6. Szczoteczka soniczna
  7. Szczoteczka do zębów dla dzieci – jak wybrać idealną?
  8. Metody szczotkowania zębów – jak robić to prawidłowo?

 

Wybór szczoteczki do zębów – na co zwrócić uwagę?

Przy wyborze zwykłej szczoteczki należy kierować się przede wszystkim rozmiarem. Ważne, żeby szczoteczka nie była za duża. Powinna być tak zgrabna, aby móc nią doczyścić każde trudno dostępne miejsce, głównie tylne zęby. Szczoteczka nie może mieć też zbyt małej główki, ponieważ w takim przypadku dokładne szczotkowanie prawdopodobnie potrwa o wiele dłużej.

Kolejnym ważnym aspektem jest rodzaj włosia. Włosie szczoteczki dzielimy na miękkie, średnie i twarde. Najlepszym wyjściem przed wyborem nowej szczoteczki będzie udanie się do stomatologa, aby ocenił stan naszego przyzębia i pomógł wybrać szczoteczkę idealną do potrzeb. Nie zawsze każda szczoteczka sprawdzi się u różnych pacjentów tak samo.

 

Szczoteczka soft z miękkim włosiem

Szczoteczkę z miękkim włosiem, oznaczane jako soft, przeznaczone są dla pacjentów:

  • mających bardzo wrażliwe dziąsła,
  • skarżących się na problemy z przyzębiem,
  • posiadających obecne stany zapalne dziąseł,
  • z widocznymi odsłoniętymi szyjkami zębów,
  • u których występuje krwawienie z dziąseł,
  • po profesjonalnej higienizacji.

Taka szczoteczka jest delikatna i nie będzie podrażniać dziąseł przy oczyszczaniu, przez co pacjent uzyska większy komfort przy szczotkowaniu zębów. Gdy dolegliwości krwawienia czy nadwrażliwości miną, po konsultacji z lekarzem, można zdecydować się na szczoteczkę ze średnim włosiem.

 

Szczoteczka medium ze średnim włosiem

Szczoteczka ze średnim włosiem, inaczej medium, jest odpowiednia dla wszystkich osób, które nie mają problemu z dziąsłami i ich przyzębie jest w dobrym stanie. Miękka szczoteczka, w przypadku prawidłowego przyzębia, mogłaby nie doczyszczać tak dobrze powierzchni, jak szczoteczka ze średnim włosiem. Natomiast szczoteczka z twardym włosiem mogłaby być w takim przypadku zbyt mocna.

 

Szczoteczka hard z twardym włosiem

Twarde szczoteczki, oznaczane jako hard, rekomendowane są dla pacjentów, którzy mają zdrowe dziąsła i nie występuje u nich nadwrażliwość. Dodatkowo zalecana jest dla pacjentów palących lub pijących duże ilości czarnej kawy. Pozwala mocniej oczyścić powierzchnie, co spowalnia lub zmniejsza powstawanie osadów.

 

Szczoteczka elektryczna

Szczoteczka elektryczna różni się od szczoteczki zwykłej tym, że zazwyczaj nie musimy nią wykonywać dodatkowych ruchów. W przypadku stosowania szczoteczki elektrycznej wystarczy, że przyłożymy główkę szczoteczki do powierzchni zęba – kierując włosie delikatnie na dziąsło i na koronę zęba – i pozwolimy jej pracować.

Należy pamiętać o tym, że szczoteczki elektryczne też mogą być dla niektórych pacjentów zbyt mocne. W przypadku stosowania takiej szczoteczki, warto pamiętać, że dużą rolę odgrywa tutaj siła nacisku. Nowsze modele szczoteczek posiadają czujnik nacisku, czyli sygnał, który informuje nas o tym, że siła przyłożenia szczoteczki jest zbyt duża. Dzięki temu możemy kontrolować to, w jaki sposób i z jaką siłą przykładamy szczoteczkę.

Elektryczna szczoteczka przeważa nad zwykłą szczoteczką liczbą obrotów, które wykonuje na minutę. W ciągu minuty jest w stanie zrobić ich nawet 7-8 tysięcy. Natomiast zwykłą szczoteczką jesteśmy w stanie wykonać jedynie ok. 600 ruchów na minutę. Różnica jest spora i przekłada się na długoterminowy efekt szczotkowania. Szczoteczki elektryczne działają na zasadzie ruchów oscylacyjno-rotacyjnych. Również dzięki swojej małej główce są w stanie dotrzeć do wszystkich, nawet ciężko dostępnych miejsc.

 

Szczoteczka soniczna

Szczoteczki soniczne są często mylone ze szczoteczkami elektrycznymi. Jak je rozróżnić? Elektryczne szczoteczki mają okrągłą główkę, natomiast soniczne bardziej podłużną. Swoją budową przypominają bardziej te manualne. Soniczna szczoteczka działa na zasadzie drgań przez emisje fal dźwiękowych, wykonując przy tym niewielkie ruchy góra i dół. Są delikatniejsze niż szczoteczki elektryczne, dzięki czemu kierowane są dla pacjentów z wrażliwym przyzębiem lub dla osób, które chcą uniknąć podrażnień przy szczotkowaniu.

 

Szczoteczka do zębów dla dzieci – jak wybrać idealną?

U najmniejszych pacjentów równie dobrze sprawdzi się zarówno szczoteczka soniczna, jak i elektryczna. Ważne jest natomiast, aby pokazać dziecku, w jaki sposób prawidłowo szczotkować zęby. Gdy metoda szczotkowania będzie prawidłowa, zapobiegniemy powstawaniu próchnicy już od najmłodszych lat.

Jeśli rodzic zdecyduje się na zakup zwykłej szczoteczki dla swojego dziecka, powinien kierować się wielkością główki szczoteczki. Tak, aby dziecko nie miało problemów z doczyszczeniem trudno dostępnych miejsc. W tym przypadku bardzo dobrze sprawdzi się szczoteczka ze średnim włosiem.

 

Sprawdź również nasz artykuł ekspercki:
Jak dbać o zęby dziecka? Praktyczny poradnik dla rodziców

 

Metody szczotkowania zębów – jak robić to prawidłowo?

W przypadku szczotkowania zębów największą rolę odgrywa czas – powinny to być min. 2 minuty. Znaczenie ma też metoda szczotkowania, czyli to, w jaki sposób używamy naszej szczoteczki.

Metod szczotkowania jest kilka, a najpopularniejsze to:

  1. Metoda Fonesa – inaczej nazywa metodą okrężna, jedna z najprostszych metod szczotkowania. Zalecana jest głównie u najmłodszych dzieci, ponieważ nie wymaga skomplikowanych ruchów i każde dziecko na pewno sobie z nią poradzi.
  2. Metoda obrotowo-wymiatająca ("metoda roll") – zalecana do stosowania już u starszych dzieci. Jest to połączenie metody okrężnej (tak zwanych "kółeczek") z metodą wymiatania. Metoda wymiatania polega na przyłożeniu szczoteczki włosiem do dziąsła i szczotkowaniu zębów ruchem wymiatającym, ku górze.
  3. Metoda wymiatająca – zalecana u dorosłych, polega na przykładaniu szczoteczki poziomo w okolicy przydziąsłowej pod kątem 45-ciu stopni. Włosie powinno znajdować się częściowo na dziąśle i częściowo na koronie zęba.

Te metody są skierowane głównie do pacjentów korzystających ze zwykłych, manualnych szczoteczek. Natomiast – przy wyborze właśnie takiego modelu szczoteczki – należy pamiętać o tym, że bardzo duże znaczenie ma siła, z którą przykładamy szczoteczkę do zęba. Jeśli zrobimy to za mocno, możemy uzyskać odwrotny efekt do zamierzonego. Zbyt mocne szczotkowanie zębów, przy dłuższym stosowaniu, może spowodować wytarcie szkliwa. Co w konsekwencji prowadzi do nadwrażliwości zębów, ponieważ zostanie starta jego ochronna warstwa.
 

Należy pamiętać o tym, aby szczotkowanie odbywało się w pełnym skupieniu na tej czynności. Nie powinniśmy się rozpraszać innymi zajęciami i czyścić zębów "przy okazji". Takie szczotkowanie, jako drugoplanowa czynność, nie pozwoli nam w pełni skupić się na oczyszczeniu wszystkich powierzchni, a pominięcie ich będzie prowadziło do odłożenia się płytki nazębnej, a w przyszłości do powstania kamienia nazębnego.

Źródła

M. Łoboda, Skuteczność oczyszczania powierzchni zębowych z użyciem manualnych, oscylacyjno-rotacyjnych i sonicznych szczoteczek do zębów, Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Wydział Lekarski.