10 stycznia 2024

Prawda czy fałsz? Obalamy najczęściej powielane mity żywieniowe

4 min.
Na temat zdrowego odżywiania cały czas powstają nowe teorie. Niektóre z nich są odświeżane co kilka lat, a inne zdążyły już na stałe zapisać się w naszych głowach. Ciężko czasem odróżnić, które są prawdą, a które mitem, dlatego przychodzimy Wam z pomocą!
Jakie są najczęściej powielane mity żywieniowe?

Spis treści:

  1. Ostatni posiłek możemy spożywać najpóźniej o 18:00
  2. Cukier brązowy jest lepszy od białego
  3. Owoce można jeść tylko do południa
  4. Cytrusy to główne źródło witaminy C
  5. Ziemniaki tuczą

 

Ostatni posiłek możemy spożywać najpóźniej o 18:00

Według zaleceń posiłki powinniśmy spożywać do 2-3 godzin przed snem. Eksperci żywienia nie podają jednak konkretnej godziny, po której zaczynają negatywnie wpływać na organizm. Nasze ciało nie ma aż tak dokładnego wewnętrznego zegara. W związku z tym stwierdzenie można uznać za prawdziwe, jeśli kładziemy się spać o godz. 20-21.

Jeżeli zasypiamy bliżej północy, jak najbardziej ostatni posiłek możemy zjeść proporcjonalnie później. Pamiętajmy, że nasze żywienie powinno być zawsze dostosowane do naszego indywidualnego trybu życia.

 

Cukier brązowy jest lepszy od białego

Skoro dietetycy zalecają zamianę białego chleba na ciemny, a pszennego makaronu na ten pełnoziarnisty, nic w tym dziwnego, że automatycznie myślimy, że to, co „brązowe” jest zdrowsze. Jednak w przypadku cukru, nie jest to takie oczywiste.

Warto wiedzieć, że cukier biały i brązowy to tak naprawdę ten sam związek chemiczny – sacharoza. Różnią się od siebie nie tylko pochodzeniem, a także kolorem, który tak naprawdę otrzymujemy przez dodatek melasy lub karmelu. Naturalnie kolor brązowy może mieć cukier, który nie został poddany procesowi oczyszczania (tzw. nierafinowany). To też sprawia, że można w nim znaleźć niewielkie ilości witamin i składników mineralnych. Należy jednak pamiętać, że są to znikome ilości, w związku z tym nie jest on dobrym źródłem tych składników.

Niezależnie od koloru, nadmierne spożycie cukru może negatywnie wpływać na nasze zdrowie, dlatego powinniśmy go ograniczać w codziennej diecie.

 

Owoce można jeść tylko do południa

Uzasadnień tego stwierdzenia jest sporo. Od jednych usłyszymy, że enzymy trawienne, które są odpowiedzialne za rozkład owoców „wyłączają się” po popołudniu, a od drugich, że ma na to wpływ nasza gospodarka hormonalna, przez co ich spożycie może zwiększyć naszą masę ciała. Niezależnie od uzasadnienia, jest to żywieniowy mit. Nie ma różnicy, czy zjemy owoc o 11:50, 12:05, czy 16:00 lub 17:30.

Przesunięcie wskazówki na zegarze po 12 nie sprawi, że nasz organizm nie będzie w stanie sobie poradzić z przyjętym owocem. Dodatkowo nie zamieni się on przez to w tkankę tłuszczową. Owoce powinny być elementem zdrowej diety i jeżeli mamy na nie ochotę wieczorem, to śmiało! Nadal będą lepszym wyborem niż czekoladowy batonik.

 

Cytrusy to główne źródło witaminy C

Zapewne większości z nas witamina C kojarzy się przede wszystkim z cytryną. Co ciekawe, nie ma ona jej najwięcej. Wśród warzyw najlepszym źródłem witaminy C jest natka pietruszki, papryka, brokuły oraz brukselka, a owoców – rokitnik, czarne porzeczki i truskawki. Dzięki prawidłowo zbilansowanej diecie pełnej owoców i warzyw jesteśmy w stanie spełnić rekomendowane ilości witaminy C, bez stosowania suplementów diety i picia soku z cytryny.

 

Ziemniaki tuczą

Nasza masa ciała nie wzrasta od konkretnych produktów spożywczych, a od nadmiaru spożytych kalorii w ujęciu całościowym diety. Dlatego nie można powiedzieć, że za jej wzrost są odpowiedzialne konkretnie ziemniaki, a na diecie odchudzającej ich spożycie jest zakazane. Oczywiście duży wpływ na kaloryczność posiłków z ziemniakami mają ich dodatki. Lepszym wyborem będzie spożycie ich w formie gotowanej lub pieczonej, zamiast z sosem pełnym tłuszczu, zaprawianym śmietaną, czy podsmażanych.

Warto wiedzieć, że ziemniaki są również dobrym źródłem witaminy C mającej właściwości przeciwutleniające oraz błonnika, który wspiera perystaltykę jelit i zwiększa sytość po posiłku.

 

Mity żywieniowe prawdopodobnie nigdy nie znikną, dlatego zawsze warto weryfikować informacje, które usłyszymy od koleżanki, czy przeczytamy w Internecie. Szczególnie jeżeli demonizują warzywa lub owoce, lub nadają niewiarygodnych właściwości konkretnym produktom.

Jak zweryfikować wiadomości zdrowotne, przeczytasz tutaj:
Jak zweryfikować informacje zamieszczone w internecie?

Źródła

  1. Binks, Hannah et al., “Effects of Diet on Sleep: A Narrative Review”, Nutrients vol. 12,4936., 2020.
  2. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, Taraszewska A., "Cukier – brązowy czy biały?", https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/cukier-brazowy-czy-bialy [dostęp: 27.03.2023].
  3. van Dam, Rob M., Frank B. Hu, W.C. Willett, "Coffee, caffeine, and health", New England Journal of Medicine 383.4 (2020): 369-378.
  4. Ding Ming et al., "Long-term coffee consumption and risk of cardiovascular disease: a systematic review and a dose–response meta-analysis of prospective cohort studies", Circulation 129.6 (2014): 643-659.