14 grudnia 2023
Mięśniaki macicy – objawy, rozpoznanie, leczenie
Mięśniaki macicy są najczęściej występującymi nowotworami łagodnymi wśród kobiet w wieku reprodukcyjnym. W wielu przypadkach mięśniaki nie dają żadnych objawów i są rozpoznawane przypadkowo w trakcie kontrolnych badań USG narządu rodnego. W zależności od lokalizacji oraz od objawów, z jakimi zmaga się pacjentka, postępowanie polega jedynie na obserwacji lub na wdrożeniu odpowiedniego leczenia.
Spis treści:
- Rodzaje mięśniaków macicy
- Mięśniaki macicy – objawy
- Rozpoznanie mięśniaków macicy
- Mięśniaki macicy – leczenie
Rodzaje mięśniaków macicy
Ze względu na lokalizację mięśniaków względem macicy wyróżniamy kilka ich rodzajów:
- Mięśniaki śródścienne – najczęstszy rodzaj mięśniaków, które rosną w grubości mięśnia macicy. Mogą one powodować zwiększanie rozmiaru macicy.
- Mięśniaki podśluzówkowe – rosną bezpośrednio pod błoną śluzową macicy (endometrium) i mogą wpływać na kształt jamy macicy.
- Mięśniaki podsurowicówkowe – rosną na zewnątrz macicy od strony otrzewnej, przez co mogą wywierać ucisk na sąsiednie narządy miednicy mniejszej.
- Mięśniaki uszypułowane – połączone z macicą za pomocą cienkiej szypuły. Mogą one zarówno wchodzić bezpośrednio do jamy macicy lub znajdować się po stronie zewnętrznej macicy.
Mięśniaki macicy – objawy
Objawy mięśniaków macicy zależą przede wszystkim od lokalizacji, rozmiaru i liczby. U większości kobiet występują mięśniaki śródścienne, które przy niewielkiej liczbie nieznacznie powiększają objętość mięśnia macicy, nie dając tym samym żadnych objawów. Zupełnie inne dolegliwości doskwierają pacjentkom, które posiadają mięśniaki podśluzówkowe lub podsurowicówkowe. Do najczęstszych objawów zalicza się:
- obfite oraz wydłużone krwawienia miesiączkowe,
- nieregularne miesiączki,
- ból miednicy,
- ból pleców, szczególnie w okolicy lędźwiowo-krzyżowej,
- ból podczas stosunku płciowego,
- częste oddawanie moczu w małych ilościach,
- powiększenie się obwodu brzucha,
- problemy z zajściem w ciążę.
Wymienione objawy niejednokrotnie skłaniają kobiety do konsultacji lekarskiej, na której w trakcie badania rozpoznawane są właśnie mięśniaki macicy.
Rozpoznanie mięśniaków macicy
W celu rozpoznania mięśniaków macicy niezbędna jest wizyta u lekarza ginekologa. Obecnie najlepszą i najczęstszą metodą rozpoznawania mięśniaków jest badanie USG narządów rodnych wykonywane przezpochwowo. USG pozwala na zlokalizowanie występujących guzów oraz na dokładny pomiar ich rozmiarów.
Do badań dodatkowych poszerzających diagnostykę mięśniaków zaliczamy tomografię komputerową oraz histeroskopię polegająca na oglądaniu wnętrza jamy macicy za pomocą endoskopu wprowadzonego przez szyjkę macicy.
Mięśniaki macicy – leczenie
Leczenie mięśniaków macicy powinno być dostosowane do wielkości i lokalizacji guzów, wieku pacjentki, objawów i chęci zachowania płodności przez kobietę. U pacjentek, u których mięśniaki nie dają żadnych objawów, nie wdraża się leczenia, jedynie zaleca się standardowe badania profilaktyczne, w tym badanie USG narządów rodnych w celu kontroli czy liczba mięśniaków się nie zwiększa oraz czy mięśniaki nie rosną.
W przypadku kobiet w wieku reprodukcyjnym, które w przyszłości planują posiadać potomstwo, leczenie polega na stosowaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych, doustnych środków antykoncepcyjnych lub domacicznej spirali zawierającej levonorgestrel. Jeżeli farmakologiczne działania nie przynoszą rezultatu, należy rozważyć usunięcie mięśniaków. Mięśniaki podśluzówkowe o wielkości do 3 cm mogą być usunięte w trakcie histeroskopii, natomiast większe guzki lub zlokalizowane inaczej niż podśluzówkowo wyłuszczane są w trakcie laparoskopii z dostępu brzusznego.
Inną nieoperacyjną metodą uśnięcia mięśniaka jest embolizacja naczyń polegająca na wprowadzeniu do naczynia krwionośnego odżywiającego macicę z mięśniakiem środka powodującego obumarcie naczynia, a tym samym zahamowanie wzrostu guza.
W przypadku kobiet młodszych nieplanujących ciąży oraz pacjentek po menopauzie, u których mięśniaki macicy dają duże objawy, najczęstszym rozwiązaniem jest usunięcie macicy z jajowodami i jajnikami lub bez.
Źródła
1. Maria Syl D. De La Cruz, MD, and Edward M. Buchanan, MD, Uterine Fibroids: Diagnosis and Treatment. Am Fam Physician. 2017;95(2), s: 100-107.
2. Bręborowicz G.H. Połonictwo i Ginekologia. Tom 2, 2016, s: 245–252.