Fluoryzacja – wskazania, zalecenia po zabiegu, nadmiar fluoru

Gabriela Ciepły

Higienistka stomatologiczna

3 min.

Fluor stosowany w odpowiednich ilościach może przynieść wiele pozytywnych korzyści. Ilość, którą powinniśmy przyjmować, zależy od naszego wieku, płci oraz masy ciała. Gdy decydujemy się na zakup pasty do zębów, pamiętajmy o tym, aby zawierała ok. 1450 ppm fluoru.

Spis treści

Pasta do zębów – zawartość fluoru
Fluor – ogólne informacje
Fluoryzacja w gabinecie stomatologicznym
Zalecenia po fluoryzacji
Źródła fluoru
Nadmiar fluoru – fluoroza

Pasta do zębów – zawartość fluoru

Zawartość fluoru w paście do zębów zależy od wieku oraz ryzyka powstawania próchnicy. Zaleca się w grupie wiekowej:

Wiek	Zawartość fluoru w paście do zębów
6 miesięcy – 3 lat	1000 ppm (wielkość ziarna ryżu)
3–6 lat	1000–1450 ppm (wielkość ziarna grochu)
Powyżej 6 lat	1500 ppm fluoru

Wyższe stężenia są wskazane wtedy, gdy ryzyko powstawania próchnicy jest większe.

Fluor – ogólne informacje

Fluor to pierwiastek, który niesie same korzyści dla naszych zębów. Do jego zalet na pewno możemy zaliczyć:

hamowanie demineralizacji i zwiększenie mineralizacji tkanki zębów. Dzięki czemu nasze szkliwo staje się twardsze, mocniejsze i odporne na uszkodzenia.
obniżanie metabolizmu i wzrost bakterii odpowiedzialnych za powstawanie próchnicy – Tym samym zmniejszamy ryzyko powstawania próchnicy.
przyspieszanie wzrostu nowych kryształków szkliwa, co zwiększa odporność szkliwa i doprowadza do zniknięcia początkowej próchnicy, często niewidocznej gołym okiem.

Wzmożone stosowanie fluoru jest zalecanie głównie u pacjentów:

z aparatem ortodontycznym – ze względu na utrudnione oczyszczanie wzmocnione działanie fluoru może zabezpieczyć zęby przed rozwojem bakterii,
z dużym wzrostem powstawania próchnicy, którzy wymagają wzmożonej higieny domowej,
z powstającą próchnicy początkowej,
po higienizacji – tym bardziej po skalingu, w przypadku odsłonięcia zębiny, gdy zęby stają się wrażliwsze.

Zwiększona ilość fluoru w formie np. pasty lub dodatkowej płukanki powinna być stosowana regularnie od 3 do 6 miesięcy. Dodatkowo, aby wzmocnić działanie fluoru, po wyszczotkowaniu zębów możemy zrezygnować z płukania jamy ustnej, a jedynie wypluć nadmiar. W ten sposób pozostałości z pasty zawierające fluor będą mogły działać przez dłuższy czas.

Fluoryzacja w gabinecie stomatologicznym

Profesjonalna fluoryzacja w gabinecie stomatologicznym zalecana jest 2-4 razy w roku. Liczba jednak zależy od tego, jakie stężenie będzie używane podczas zabiegu. Fluoryzacja doskonale sprawdzi się po higienizacji, na świeżo oczyszczonych zębach. W ten sposób dodatkowo zabezpieczymy szkliwo przed nadwrażliwością pozabiegową. Warto też ją wykonać po zakończonym leczeniu wszystkich ubytków, aby zabezpieczyć wszystkie powierzchnie przed rozwojem bakterii na powierzchniach zębów.

Zalecenia po fluoryzacji

Po fluoryzacji w gabinecie ważne jest, aby wstrzymać się od jedzenia i picia przeważnie przez 2 godziny. W pierwszych momentach po zabiegu fluor ma największe działanie, dlatego ważne jest, aby go nie wypłukać lub zetrzeć podczas jedzenia. Najbardziej efektywny jest fluor w postaci lakieru. Poprzez jego konsystencje otrzymujemy adhezję z powierzchnią zębów, przez co dłużej utrzymuje się na powierzchniach.

Źródła fluoru

Fluor jest pierwiastkiem, który przyjmujemy wraz z jedzeniem nawet codziennie. Jest dostępny nie tylko w pastach do zębów, ale także w pokarmach z naszej codziennej diety. Fluor możemy znaleźć w rybach, ziemniakach, produktach zbożowych, w wodzie oraz herbacie. W niektórych obszarach kraju woda zawiera więcej fluoru, a w innych mniej.

Pomimo występowania fluoru w żywności, producenci wprowadzają na rynek wiele innych produktów zawierających fluor. Aktualnie dostępne są:

pasty z większą lub mniejszą zawartością fluoru. Na rynku możemy znaleźć pasty z zawartością nawet 5000 ppm fluoru;
płukanki,
nici dentystyczne,
żele, pianki, lakiery.

Różnego rodzaju preparaty mogą być stosowane w warunkach domowych, jednak te mocniejsze dostępne są już wyłącznie w gabinetach stomatologicznych. Takie środki mają zazwyczaj większe stężenie, a stosowanie ich wymaga odpowiednich odstępów czasowych.

Nadmiar fluoru – fluoroza

Fluor w nadmiarze może wpływać również negatywnie na nasze zdrowie. Nadmierna ekspozycja na fluor może spowodować m.in. wystąpienie fluorozy, czyli nieprawidłowości występującą w szkliwie. Najczęściej występuje u dzieci, u których fluor był dostarczany w nadmiernej ilości, z pokarmu, lub z produktów higienicznych. Najczęstszym powodem powstawania fluorozy u dzieci jest również połykanie past do zębów przy każdym szczotkowaniu. Ten nawyk w dłuższej perspektywie prowadzi do uszkodzenia szkliwa.

Zęby podczas fluorozy mają odznaczająca się strukturę od innych. Są bardziej porowate, kruche, przez co bardziej podatne na uszkodzenia mechaniczne. Poprzez swoją strukturę są także bardziej narażone na powstawanie próchnicy.

Choroba ta najczęściej objawia się białymi plamami na powierzchniach zębów, które znacznie odróżniają się od naturalnego koloru zęba. W przypadku wystąpienia fluorozy należy niezwłocznie udać się do lekarza stomatologa, oraz zastosować wzmożoną higienę jamy ustnej.

Podziel się artykułem nafacebook twitter

Źródła

U. Kaczmarek, T. Jackowska, M. Mielnik-Błaszczak, A. Jurczak, D. Olczak-Kowalczyk, „Indywidualna profilaktyka fluorkowa u dzieci i młodzieży – rekomendacje polskich ekspertów” 2019.
I. Błaszczyk, E. Ratajczak-Kubiak, E. Birkner, „Korzystne i szkodliwe działania fluoru”, Zakład Biochemii Ogólnej Katedry Biochemii, Śląski Uniwersytet Medyczny, Zabrze

Artykuł ma charakter informacyjny i nie zastępuje konsultacji lekarskiej. Celem materiału jest promocja zdrowia i profilaktyki chorób. Pamiętaj, że proces leczenia powinien być dostosowywany do indywidualnej sytuacji pacjenta. Jeżeli zauważasz u siebie niepokojące objawy, skonsultuj je z lekarzem.