Fluoryzacja

 

Fluor należy do grupy mikroelementów, czyli pierwiastków występujących w organizmie w bardzo małej ilości, niemniej jednak niezbędnych do życia. Jego głównym rezerwuarem jest szkliwo. Fluor działa korzystnie na zęby poprzez:

Naturalne źródła fluoru stanowią niektóre pokarmy, takie jak woda czy herbata. Dodatkowo większość z nas dostarcza zębom fluor wraz ze środkami higienicznymi, takimi jak pasta do zębów, nić dentystyczna czy płyny do płukania jamy ustnej. Istnieją nieliczne rejony, gdzie poziom fluoru w wodzie przekracza dopuszczalną normę, dlatego warto spotkać się z lokalnym dentystą.

 

Jak każdy lek, stosowany w odpowiedniej ilości nie jest niebezpieczny. Co więcej fluoryzacja kontaktowa, czyli kontrolowane, miejscowe stosowanie fluoru w gabinecie dentystycznym jest jedną z najbezpieczniejszych metod dostarczania tego pierwiastka. Metody endogenne (tabletki z fluorem), tak popularne jeszcze niedawno, są obecnie rzadko stosowane. Wskazania do suplementacji fluoru z ich pomocą są ograniczone do nielicznych przypadków. 

 

Połykanie pasty z fluorem przez dzieci lub błędne przeprowadzanie fluoryzacji na własną rękę bez konsultacji ze specjalistą może wpłynąć niekorzystnie na organizm, szczególnie na rozwijający się kościec. Z tego względu bardzo ważny jest nadzór oraz stosowanie kontrolowanych ilości pasty z fluorem. Informacje o tym, ile pasty należy nakładać na szczoteczkę w poszczególnych grupach wiekowych znajdziesz w tabeli w dalszej części artykułu.

 

Pamiętaj, że fluor jest lekiem, który należy stosować zgodnie z zaleceniami. Aktualnie uważa się, że kontaktowe stosowanie fluoru (pasty, płukanki) jest najbezpieczniejsze. Czas kontaktu z pastą do zębów również ma znaczenie – z tego względu należy zastępować płukanie jamy ustnej wodą wypluwaniem nadmiaru pasty. 

 

Zawartość fluoru w paście do zębów oraz ilość używanej pasty powinna być dostosowana do wieku oraz do oszacowanego przez lekarza ryzyka próchnicy. Poniższa tabela prezentuje zalecane stężenie fluoru w zależności od wieku u dzieci, których ryzyko rozwoju próchnicy zostało określone jako niskie. Zwróć szczególną uwagę na ilość pasty do zębów, która powinna być nakładana na szczoteczkę w poszczególnych grupach wiekowych. Przy umiarkowanym lub wysokim ryzyku o zawartości tego pierwiastka w paście powinien zadecydować stomatolog. 

 

Wiek	Standardowe stężenie fluoru	Ile pasty nałożyć na szczoteczkę?
do 3 roku życia	Maksymalnie 1000 PPM	Śladowa ilość (ziarenko ryżu)
3 – 6 r.ż	1000 PPM	Porcja wielkości ziarna groszku
6 – 10 r.ż	1000 – 1500 PPM	1 – 2 cm (cała długość szczoteczki)
powyżej 10 r.ż.	1500 PPM 1 – 2 cm	1 – 2 cm (cała długość szczoteczki)

 

 

Maksymalne dopuszczalne stężenie fluoru w pastach do zębów dla dzieci najmłodszych wynosi 1000 PPM i jest to najniższa wartość, dla której udowodniono profilaktyczne działanie tego pierwiastka. Dostępne na rynku preparaty mogą zawierać także niższe stężenie, rzędu 500 PPM. Stosowanie takich past zapobiega przedawkowaniu i w razie połknięcia pasty przez dziecko zmniejsza ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Aby wybrać najlepszą dla Twojego dziecka pastę skonsultuj się z lekarzem dentystą. Wprowadzenie pasty fluorkowej u dzieci poniżej 2 roku życia powinno się zawsze poprzedzić wizytą u pedodonty, który wskaże najlepszy preparat oraz poinstruuje, ile pasty należy nakładać na szczoteczkę.

 

Fluoryzacja polega na miejscowym dostarczaniu fluoru do szkliwa, nie dostarczając go jednocześnie do reszty organizmu. Jest to jeden z podstawowych zabiegów profilaktycznych w stomatologii. Trwa bardzo krótko, bo zaledwie kilka minut. Polega na pokryciu dobrze oczyszczonych uprzednio z kamienia zębów specjalną substancją zawierającą leczniczą dawkę fluoru. Rekomenduje się wykonywanie fluoryzacji kontaktowej z wykorzystaniem lakieru, żelu lub pianki aplikowanej na łyżkach jednorazowych. Po naniesieniu na zęby użyta substancja zaczyna uwalniać fluor, który jest wbudowywany do struktury szkliwa. 

 

Fluoryzację powinno się stosować na zakończenie profesjonalnej higienizacji, czyli po usunięciu kamienia nazębnego. W tym momencie fluor ma najlepszy dostęp do szkliwa, a zatem największe działanie lecznicze. Dzięki tej procedurze jesteśmy w stanie leczyć uszkodzenia powierzchni zębów powstałe w czasie, gdy obecność kamienia sprzyjała osadzaniu się bakterii próchnicotwórczych. Zabieg ten może pomóc także przy objawach nadwrażliwości. 

 

Szczególnie należy zwrócić uwagę na fluoryzację u dzieci. Często unikają mycia zębów i ogólnego dbania o higienę jamy ustnej. Ich zęby są również szczególnie narażone na niedobory składników mineralnych ze względu na ciągły wzrost. To wszystko sprawia, że dzieci są bardziej podatne na próchnicę. Profilaktyczna fluoryzacja wzmacnia szkliwo i zmniejsza ryzyko zachorowania. Dodatkowo, zabieg ten jest szybki i bezbolesny, więc pomaga oswoić dzieci z procedurami stomatologicznymi. 

 

Tak samo jak usuwanie kamienia, fluoryzację powinno wykonywać się 2 razy w roku u dorosłych i co 3 miesiące u dzieci po oczyszczeniu zębów przez lekarza. Wizyta jest zawsze związana z badaniem jamy ustnej.

 

Podobnie jak w przypadku innych zabiegów higienizacyjnych, po fluoryzacji należy powstrzymać się od jedzenia i picia przez co najmniej 2 godziny. Dozwolone jest jedynie picie czystej wody. Aby fluor pozostał na zębach jak najdłużej, a rezultaty jego zastosowania były jak największe, nie należy spożywać pokarmów barwiących przez 24 godziny po zabiegu oraz wstrzymać się od szczotkowania zębów w dniu jego wykonania.