Alergiczny nieżyt nosa a przeziębienie – jak je rozróżnić?

Spis treści

1. Przeziębienie a alergiczny nieżyt nosa – czym się różnią?
2. Różnice w objawach nieżytu nosa i przeziębienia
3. Kiedy należy diagnozować nieżyt nosa?
4. Alergiczny nieżyt nosa a przeziębienie. Podsumowanie

Przeziębienie a alergiczny nieżyt nosa – czym się różnią?

• Przeziębienie jest ostrym nieżytem nosa, najczęściej związanym z infekcją wirusową wywoływaną przez adenowirusy, rhinowirusy, wirusa grypy, paragrypy itp. Choroba przenosi się drogą kropelkową, na przykład przez kaszel, kichanie lub bezpośredni kontakt z chorą osobą.
   
• Alergiczny nieżyt nosa jest zapaleniem błony śluzowej nosa, rozwijającym się w wyniku IgE-zależnej odpowiedzi na wziewne alergeny. Najważniejszymi alergenami całorocznymi, wywołującymi objawy, są roztocze kurzu domowego oraz alergeny zwierząt domowych. Objawy sezonowe są związane z ekspozycją na pyłki roślin wiatropylnych lub zarodniki grzybów pleśniowych.

Różnice w objawach nieżytu nosa i przeziębienia

Objawy infekcji wirusowej i alergicznego nieżytu nosa łatwo można pomylić, zwłaszcza przy nagłym początku choroby. W obydwu sytuacjach występują: uczucie blokady nosa i wodnisty katar.

W nieżycie alergicznym zazwyczaj towarzyszą im: napadowe kichanie, zwłaszcza kichanie salwami (po kilka-kilkanaście kichnięć), świąd nosa oraz zapalenie spojówek. W czasie infekcji dróg oddechowych pacjenci skarżą się zazwyczaj na objawy ogólne – podwyższoną temperaturę ciała, bóle mięśniowo-stawowe, objawy rozbicia, ból głowy. Porównanie częstości poszczególnych objawów zamieszczono w poniższej tabeli.

Typową cechą alergicznego nieżytu nosa jest ścisły związek czasowy między ekspozycją na alergeny a występowaniem objawów. W przypadku nagłej ekspozycji na duże stężenie alergenu, objawy bywają gwałtowne, rozwijają się w ciągu kilku-kilkudziesięciu minut. Przy stałej ekspozycji mogą mieć charakter przewlekły, trudniejszy do powiązania z konkretną sytuacją.

Objawy alergii na pyłki mają charakter sezonowy, a więc występują wyłącznie w okresie pylenia roślin, na które chory ma alergię. Objawy nawracają corocznie, choć ich nasilenie może się nieco różnić w zależności od stężenia pyłków w powietrzu. Całoroczny nieżyt nosa jest związany zazwyczaj z alergenami wewnątrzdomowymi. Chorzy dostrzegają nasilenia objawów po dłuższym przebywaniu w domu, zwłaszcza nocą lub rano, tuż po obudzeniu.

W odróżnieniu od alergicznego nieżytu nosa, infekcje mają charakter samoograniczający. W większości przypadków nawet bez leczenia wygasają po kilku dniach.

Kiedy należy diagnozować nieżyt nosa?

Rozpoznanie przeziębienia

Rozpoznanie przeziębienia opiera się głównie na ocenie objawów klinicznych i wykluczeniu poważniejszych infekcji. Lekarz może zalecić odpoczynek oraz leczenie objawowe – stosowanie leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych. Wskazana jest izolacja, aby zmniejszyć ryzyko zarażenia innych osób.

Rozpoznanie alergicznego nieżytu nosa

 Diagnostykę w kierunku alergicznego nieżytu nosa należy prowadzić w przypadkach:

• występowania objawów nieżytu w krótkim czasie po ekspozycji na alergeny (np. po kontakcie ze zwierzętami, w czasie sprzątania itp.);
• nawrotów objawów co rok w tych samych miesiącach;
• występowania objawów przewlekłego nieżytu bez ewidentnego związku z alergenami, po wykluczeniu innych przyczyn (m.in. skrzywienie przegrody nosa, polipy nosa, a u dzieci – przerost migdałka gardłowego).

Potwierdzenie rozpoznania alergicznego nieżytu nosa wymaga:

• powiązania objawów nieżytu nosa z ekspozycją na alergeny;
• wykazania cech uczulenia na wspomniane alergeny za pomocą testów skórnych lub badań laboratoryjnych (oznaczenie stężenia swoistych IgE we krwi);
• wykluczenia innych przyczyn nieżytu nosa.

Warto podkreślić, że dodatnie wyniki testów skórnych oraz oznaczeń sIgE występują u niektórych osób zdrowych i nie są jednoznaczne z rozpoznaniem choroby alergicznej. Do rozpoznania alergii niezbędne jest występowanie jednoznacznych reakcji po kontakcie z alergenem.

Leczenie alergicznego nieżytu nosa obejmuje:

• unikanie alergenów;
• leczenie objawowe – stosowanie doustnych lub donosowych leków przeciwhistaminowych, donosowych kortykosteroidów;
• immunoterapię alergenową.

Alergiczny nieżyt nosa a przeziębienie. Podsumowanie

Nawracające infekcje dróg oddechowych oraz alergiczny nieżyt nosa mogą sprawiać trudności diagnostyczne ze względu na podobny obraz kliniczny. Towarzyszące objawy ogólne (gorączka, bóle mięśniowe, ból gardła, osłabienie) są typowe dla infekcji wirusowej dróg oddechowych. Alergiczny nieżyt nosa ma z reguły przewlekły, nawrotowy przebieg z napadowymi objawami po ekspozycji na alergeny. Charakterystyczne jest współwystępowanie objawów spojówkowych (świąd powiek, zaczerwienienie oczu, łzawienie).

Prawidłowe rozpoznanie jest niezbędne do włączenia odpowiedniego leczenia, które zazwyczaj w krótkim czasie skutecznie łagodzi objawy.