29 listopada 2019

Przeziębienie – przyczyny, objawy i metody leczenia choroby

PZU Zdrowie
Przeziębienie to łagodna, wirusowa infekcja górnych dróg oddechowych. Obejmuje zwykle nosogardło. Niekiedy wiąże się też z podrażnieniem błon śluzowych krtani czy zatok przynosowych. Stan zapalny jest przyczyną nieprzyjemnych objawów, które łagodzić można domowymi sposobami.
kobieta podczas przeziębienia

Przeziębienie jest jedną z najczęstszych chorób na świecie. Najczęściej dotyka dzieci, rzadko seniorów, ponieważ z wiekiem kształtuje się odporność na różnego typu wirusy, które mogą stać się przyczyną infekcji.

Spis treści:

Przyczyny przeziębienia i źródła infekcji
Objawy przeziębienia
Przeziębienie a grypa
Jak leczyć przeziębienie?
Leczenie przeziębienia domowymi sposobami

Przyczyny przeziębienia i źródła infekcji 

Przeziębienie powodują bardzo różne wirusy, zwykle z rodzaju rhinowirusów. Ze względu na tę różnorodność zachorować można nawet kilka razy do roku – przeciwciała powstałe przy jednym zakażeniu w przypadku kolejnych są nieskuteczne. Niemożliwe jest także stworzenie niezawodnej szczepionki przeciw przeziębieniu.
 
Do zachorowań dochodzi zwykle w okresie jesienno-zimowym, choć nie jest to regułą – przeziębienie latem nie jest rzadkością. Zarazić się można drogą kropelkową lub poprzez kontakt z zakażonymi przedmiotami (wirusy są w stanie przetrwać w środowisku przez kilka godzin). Przenoszeniu się wirusów sprzyjają duże wahania temperatury, a także przebywanie większych grup ludzi w zamkniętych, słabo wentylowanych pomieszczeniach. Szczególnie narażone na infekcję są osoby z obniżoną odpornością, na przykład chorzy na nowotwory albo kobiety w ciąży. Przeziębienie jest także wysoce prawdopodobne wówczas, gdy organizm osłabiony jest nadmiernym wysiłkiem, stresem, niedostatkiem snu czy złą dietą. 

Objawy przeziębienia

Objawy przeziębienia spowodowane są reakcją organizmu na obecność wirusa. Choroba najczęściej rozpoczyna się trwającym 1–2 dni okresem złego samopoczucia, które chorzy określają często mianem „rozbicia”. Pierwsze objawy przeziębienia to zwykle drapanie w gardle, które przeradza się w ból. Następnie pojawia nieżyt nosa, kaszel, czasem także bóle głowy i mięśni. W pierwszych dniach przeziębieniu towarzyszyć może stan podgorączkowy. Pozostałe objawy utrzymują się zazwyczaj 7–14 dni.

Przeziębienie a grypa

Objawy przeziębienia zbliżone są do symptomów grypy, więc schorzenia te łatwo ze sobą pomylić. Ponieważ to drugie może wiązać się z poważnymi powikłaniami, choroby nie można bagatelizować. Przyczyną do niepokoju powinien być gwałtowny początek choroby z gorączką powyżej 38°C, niewielkie nasilenie objawów ze strony nosa w porównaniu z kaszlem. Są one typowe dla grypy i powinny być wskazaniem do obserwacji chorego, a w miarę potrzeby do wdrożenia postępowania zapobiegającego ewentualnym następstwom choroby. 

Jak leczyć przeziębienie? 

Nie istnieją leki, z pomocą których przeziębienie można by leczyć przyczynowo. Infekcję powodują wirusy, dlatego nieskuteczne są antybiotyki (czyli preparaty o właściwościach antybakteryjnych). W chwili wystąpienia pierwszych objawów przeziębienia nie ma także sensu stosowanie dużych dawek witaminy C czy rutyny, których rolą jest wspomaganie układu immunologicznego – na efekt ich działania trzeba czekać dłużej niż trwa choroba. Zdecydowanie lepiej jest systematycznie wzmacniać odporność – poprzez zdrową dietę, aktywność fizyczną, regularny sen – nim dojdzie do zachorowania.
 
Przeziębienie leczy się objawowo. Uciążliwe symptomy choroby można łagodzić z wykorzystaniem dostępnych bez recepty leków. Skutecznym antidotum na dolegliwości bólowe są niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. na bazie ibuprofenu) lub paracetamol (o słabszym działaniu, ale z mniejszą ilością działań niepożądanych). Te same preparaty obniżają gorączkę. Ulgę w nieżycie nosa przynoszą takie miejscowo stosowane substancje, jak ksylometazolina czy oksymetazolina – zmniejszają one obrzęk błony śluzowej nosa poprzez obkurczanie naczyń krwionośnych. W tym samym celu doustnie stosować można preparaty z pseudoefedryną. Chory może używać także leków na kaszel, np. na bazie butamiratu (przy kaszlu suchym) albo gwajafenezyny (działającej wykrztuśnie). By szybko wyleczyć przeziębienie, warto skorzystać z wirtualnej przychodni. Tą drogą poradę w kwestii wyboru najbardziej odpowiedniego dla siebie preparatu zaczerpnąć można, nie wychodząc z domu, co jest wskazanym postępowaniem przy przeziębieniu. 

Leczenie przeziębienia domowymi sposobami 

Domowe sposoby na przeziębienie często są dobrą alternatywą dla leków. Chorzy mogą wykorzystać antyseptyczne właściwości takich naturalnych produktów, jak miód czy czosnek. Oczyszczenie dróg oddechowych wspomagają inhalacje, np. z wody z dodatkiem soli kuchennej. Leczeniu przeziębienia służy także odpoczynek, picie dużej ilości płynów, unikanie sytuacji, które mogłyby spowodować zakażenie innymi drobnoustrojami (np. przebywania wśród innych, potencjalnie chorych osób). Skorzystanie z powyższych metod jest szczególnie wskazane np. w czasie przeziębienia w okresie ciąży, kiedy stosowanie większości leków jest niebezpieczne dla płodu. W takich wypadkach jednak postępowanie należy omówić z lekarzem.