21 września 2021

Niedokrwistość z niedoboru witaminy B12

Doktor nauk o zdrowiu
Niedokrwistość, zwana inaczej anemią, jest stanem, w którym we krwi występuje zbyt mała liczba czerwonych krwinek lub gdy w ich wnętrzu znajduje się zbyt mała ilość hemoglobiny.
złe samopoczucie spowodowane niedokrwistością

U zdrowego człowieka krwinki produkowane są w szpiku kostnym, a następnie uwalniane do krwi. Produkcja czerwonych krwinek – erytrocytów wymaga zapewnienia podstawowych składników budulcowych, którymi są:

  • żelazo, 
  • kwas foliowy,
  • witamina B12.

Jeżeli któregokolwiek z tych elementów zabraknie, proces produkcji erytrocytów zostaje zaburzony. Czerwone krwinki cechują się nieprawidłowym wyglądem, skróconą żywotnością oraz niezdolnością do prawidłowej pracy. 

Jednym z takich stanów jest niedokrwistość megaloblastyczna. Tym terminem określa się zarówno niedokrwistość z niedoboru witaminy B12, jak i kwasu foliowego, lub obu tych substancji jednocześnie.  

Spis treści:

Objawy niedokrwistości z niedoboru witaminy B12
Przyczyny
Leczenie

Objawy niedokrwistości z niedoboru witaminy B12

Objawy występujące podczas niedokrwistości z niedoboru witaminy B12 można podzielić na dwie grupy. Pierwsza grupa to objawy charakterystyczne dla zaawansowanej anemii. Należą do nich:

  • bladość skóry i błon śluzowych,
  • problemy z koncentracją,
  • osłabienie, szybkie męczenie się,
  • zawroty głowy,
  • tachykardia,
  • duszności.

Druga grupa dotyczy objawów samego niedoboru witaminy B12. Należą do nich:

  • objawy ze strony układu pokarmowego (nudności lub zaparcia i biegunki),
  • objawy neurologiczne (kłucie opuszek palców u stóp, uczucie przechodzenia prądu wzdłuż kręgosłupa przy pochyleniu głowy do przodu – tak zwany objaw Lhermitte’a),
  • utrata zmysłu smaku,
  • pieczenie języka z brakiem apetytu i znacznym chudnięciem,
  • drętwienie kończyn,
  • zaburzenia w oddawaniu moczu,
  • zaburzenia nastroju,
  • u mężczyzn impotencja,
  • zaburzenia wzroku i słuchu,
  • u osób starszych otępienie umysłowe,
  • przedwczesne siwienie,
  • żółtawe, tak zwane ‘cytrynowe’ zabarwienie skóry.

Przyczyny

Witamina B12 jest dostarczana do naszego organizmu w prawidłowo zbilansowanej diecie. Co ważne, warunkiem jej odpowiedniego przyswojenia w jelitach jest wcześniejsze związanie tak zwanym czynnikiem wewnętrznym Castlechr(39);a, który jest transporterem witaminy i umożliwia jej wchłanianie w jelicie cienkim. Z kolei we krwi rolę transportującą przejmuje białko nazywane transkobalaminą II.

Niedobór witaminy B12 występuje najczęściej u osób w wieku podeszłym, częściej u kobiet. Najczęstsze przyczyny niedoboru to:

  • nieprawidłowo zbilansowana dieta,
  • nadużywanie alkoholu,
  • zaburzenia wchłaniania z przewodu pokarmowego (stan po usunięciu żołądka lub fragmentu jelita, nieswoiste zapalenia jelit, przewlekłe zapalenie trzustki),
  • nieprawidłowości związane z czynnikiem wewnętrznym Castlechr(39);a, który jest transporterem witaminy i umożliwia jej wchłanianie w jelicie cienkim (choroba Addisona i Biermera, wrodzony niedobór czynnika wewnętrznego Castlechr(39);a),
  • niedobór transkobalaminy II.

Leczenie

Terapia niedokrwistości z niedoboru witaminy B12 polega przede wszystkim na usunięciu przyczyny niedoboru i podawaniu odpowiednich dawek witaminy. 

Podczas terapii witaminę B12 podaje się w iniekcjach domięśniowych. Na początku iniekcje wykonywane są codziennie. Następnie co tydzień, aż do momentu wyrównania niedoboru. W celu zapobiegania ponownemu wystąpieniu choroby podaje się witaminę B12 co miesiąc do końca życia.