21 października 2025

Dieta w grypie żołądkowo-jelitowej – nawadnianie, czego unikać, probiotyki

5 min.
Grypa żołądkowo-jelitowa, potocznie nazywana jelitówką, to uciążliwa, ale zwykle łagodna infekcja przewodu pokarmowego. Kluczowym elementem leczenia, obok odpoczynku, jest odpowiednia dieta lekkostrawna, która pomoże złagodzić objawy i zapobiegnie odwodnieniu.
Zupa rosół

Spis treści

  1. Grypa żołądkowo-jelitowa w Polsce – statystyki
  2. Zasady diety w grypie żołądkowo-jelitowej
  3. Co jeść w trakcie jelitówki?
  4. Czego unikać?
  5. Techniki kulinarne
  6. Probiotyki
  7. Powrót do normalnej diety

 

Grypa żołądkowo-jelitowa w Polsce – statystyki

Grypa żołądkowa jest powszechnym problemem zdrowotnym, z którym większość z nas zmaga się co najmniej raz w życiu. Najczęściej przebiega ona łagodnie i ulega samoistnemu wyleczeniu w ciągu kilku dni. Największym zagrożeniem, zwłaszcza u dzieci i osób starszych, są nasilone biegunki i wymioty, które mogą prowadzić do odwodnienia. Właściwe postępowanie żywieniowe jest więc kluczowe, aby uniknąć groźnych powikłań.
 

Zasady diety w grypie żołądkowo-jelitowej

Dieta w przebiegu jelitówki opiera się na dwóch filarach: nawadnianiu i wprowadzaniu posiłków w sposób stopniowy, zaczynając od produktów lekkostrawnych i ubogich w błonnik.
 
Nawadnianie i uzupełnianie elektrolitów
Wymioty i biegunka prowadzą do szybkiej utraty wody i cennych minerałów (elektrolitów), dlatego odpowiednie nawodnienie jest niezwykle ważne.
  • Pij małymi porcjami, ale często, przez cały dzień. Idealnie sprawdzają się:
    • Doustne płyny nawadniające (elektrolity), dostępne w aptece. Są skuteczniejsze niż sama woda, ponieważ mają odpowiedni skład mineralny i cukry ułatwiające wchłanianie wody,
    • Woda niegazowana w temperaturze pokojowej,
    • Słaba, gorzka herbata lub napary z ziół (np. rumianku).
  • Unikaj soków owocowych i napojów gazowanych - mogą nasilać biegunkę i wymioty, ponieważ zawierają dużo cukrów prostych.
 

Co jeść w trakcie jelitówki?

Wybieraj produkty lekkostrawne, które nie obciążają żołądka i mają niską zawartość błonnika (tzw. dieta niskoresztkowa):

Czego unikać?

Aby nie nasilać biegunki i wymiotów, wyeliminuj:
  • tłuste mięsa, wędliny (boczek, salami), potrawy smażone, smalec i majonez;
  • produkty pełnoziarniste, pieczywo razowe, grube kasze (gryczana, pęczak) i musli;
  • surowe warzywa i owoce (zwłaszcza ze skórką), owoce suszone, oraz warzywa wzdymające (np. kapusta, cebula, nasiona strączkowe);
  • substancje słodzące (sorbitol, ksylitol, mannitol) oraz fruktozę (miód, soki owocowe), ponieważ mogą nasilać biegunkę;
  • mleko jest często źle tolerowane w ostrej fazie choroby. Lepiej zastąp je kefirem lub jogurtem, albo wybierz produkty bez laktozy.
 

Techniki kulinarne

Stosuj techniki, które oszczędzają przewód pokarmowy:
  • gotowanie (w wodzie lub na parze),
  • duszenie bez obsmażania,
  • pieczenie (w folii, pergaminie),
  • rozdrabnianie (potrawy w formie kleików, puree, zup kremów,
  • unikaj smażenia, pieczenia w głębokim tłuszczu, wędzenia i marynowania.

Probiotyki

Włączenie probiotyków może skrócić czas trwania biegunki. Należy skonsultować z lekarzem lub farmaceutą wybór odpowiedniego preparatu.
 

Powrót do normalnej diety

Gdy objawy (biegunka, wymioty) ustąpią, stopniowo i powoli rozszerzaj dietę o kolejne produkty, wracając do normalnego, zbilansowanego żywienia. Przez kilka dni unikaj jednak nadal potraw ciężkostrawnych, tłustych, smażonych, pełnoziarnistych i wzdymających, aby dać układowi pokarmowemu czas na pełną regenerację.
 
Pamiętaj, że najważniejsza jest Twoja indywidualna tolerancja. Jeśli dany produkt nasila objawy, po prostu go wyklucz. Jeśli objawy utrzymują się dłużej niż 2-3 dni lub pojawią się oznaki silnego odwodnienia, koniecznie skonsultuj się z lekarzem.

Źródła

  1. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, Biegunka – zalecenia i jadłospis, https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/choroby-ukladu-pokarmowego/biegunka-zalecenia-i-jadlospis2/
  2. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, Zalecenia NCEŻ - biegunka, https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2022/10/Zalecenia-NCEZ-biegunka.pdf
Zamknij