Choroby autoimmunologiczne
Układ odpornościowy chroni nas przed czynnikami zagrażającymi, takimi jak: komórki nowotworowe, wirusy, bakterie czy grzyby. Gdy przypuszcza atak na komórki własnego organizmu, nie zawsze kończy się to więc chorobą autoimmunizacyjną – jest to normalny, prawidłowy proces, który ma zabezpieczyć ustrój przed nagromadzeniem się nieprawidłowych jednostek komórkowych. Do choroby dochodzi wtedy, gdy taki atak staje się niekontrolowany i nie poddaje się czynnikom stabilizującym i regulującym.
Spis treści:
1. Nieoczywista diagnoza
2. Ile schorzeń, tyle metod leczenia
3. Toczeń rumieniowaty układowy
4. Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
5. Choroba Hashimoto
Nieoczywista diagnoza
Choroby autoimmunologiczne to bardzo zróżnicowana grupa przypadłości, dlatego trudno określić ich konkretne objawy. Zależą one głównie od tego, z jaką jednostką chorobową są związane. Symptomy, które powinny jednak zawsze budzić nasz niepokój, to: przewlekłe zmęczenie, zmiana w wyglądzie skóry, spadek masy ciała niezwiązany z dietą, nieprzemijające bóle stawowe o niewyjaśnionej przyczynie, zwiększone pragnienie, zespół suchego oka czy problemy z wątrobą.
Ile schorzeń, tyle metod leczenia
Po stwierdzeniu choroby autoimmunologicznej pacjent musi znajdować się pod stałą opieką lekarza prowadzącego. Dzięki przestrzeganiu jego zaleceń choroba może przez dłuższy czas być w remisji, a zaostrzenia mogą pojawiać się rzadziej. Leczenie polega przede wszystkim na przyjmowaniu leków, jednak w zależności od charakteru schorzenia stosuje się również inne metody, np. fizjoterapię, aby zwiększyć zdolności poruszania się w przypadku chorób wpływających na układ ruchu (m.in. RZS), czy leczenie chirurgiczne, by usunąć zmiany zapalne, jak w przypadku choroby Leśniowskiego-Crohna.
Toczeń rumieniowaty układowy
Jest to schorzenie układowe, co oznacza, że w wyniku procesu chorobowego dochodzi do uszkodzenia wielu narządów, struktur i tkanek. W większości przypadków choroba obejmuje stawy, skórę i nerki. Początki przebiegu są łagodne i niespecyficzne – pojawiają się objawy ogólne bądź w obrębie jednego z układów. Do objawów ogólnych tocznia zalicza się: męczliwość, spadek masy ciała, stany podgorączkowe lub gorączkę, powiększenie węzłów chłonnych, złe samopoczucie. Charakterystycznym i bardzo często rozpoznawanym objawem tocznia jest rumień na twarzy w kształcie motyla. Poza objawami klinicznymi w diagnostyce tej choroby zazwyczaj konieczne jest wykonanie badań specjalistycznych.
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
To choroba przewlekła i postępująca. Pierwsze objawy można pomylić z grypą czy przeziębieniem. W późniejszym czasie pojawiają się symptomy ze strony układu stawowego. Choroba atakuje te same stawy po obu stronach ciała, poczynając od stóp i dłoni, a następnie przenosząc się na większe jednostki – kolanowe, łokciowe, biodrowe, ramienne. Do charakterystycznych symptomów ze strony układu stawowego można zaliczyć: sztywność i symetryczny ból stawów, wrażliwość na ucisk, symetryczne obrzęki, zmiany w więzadłach i ścięgnach, zapalenie powięzi, zmniejszenie ruchomości w stawach czy ich zniekształcenie. Rozpoznanie RZS następuje na podstawie występowania opisanych objawów klinicznych, badania pacjenta oraz wyników badań laboratoryjnych i obrazowych.
Choroba Hashimoto
Przybiera postać przewlekłego zapalenia tarczycy. Na początku nie objawia się w żaden sposób, niekiedy występują niewielkie powiększenia przedniej części szyi (tzw. wola). Zazwyczaj postępuje wolno z biegiem lat i powoduje przewlekłe uszkodzenie tarczycy, co prowadzi do obniżenia poziomu hormonów tarczycy we krwi. Dolegliwości związane są głównie z niedoczynnością tarczycy, należą do nich: zmęczenie i senność, zwiększona wrażliwość na zimno, zaparcia, bladość i suchość skóry, opuchlizna twarzy, łamliwe paznokcie, wypadanie włosów, powiększenie języka, przyrost masy ciała, bóle mięśniowe i stawowe, nadmierne lub długotrwałe krwawienie miesiączkowe, problemy z pamięcią. Rozpoznanie opiera się na objawach klinicznych i wynikach badań krwi, które mierzą poziomy TSH wytwarzanego w przysadce mózgowej.