Nefrolog – czym się zajmuje i z jakimi objawami się do niego zgłosić?

Spis treści:

Jakimi chorobami zajmuje się nefrolog?
Jakie objawy mogą świadczyć o chorobie nerek?
Jakie badania wykonuje lub zleca nefrolog?

Jakimi chorobami zajmuje się nefrolog?

• Kamica nerkowa – jej główna przyczyną jest powstawanie złogów w układzie moczowym, potocznie zwanych kamieniami, które mogą przyjmować różne rozmiary i objawiać się silnym bólem oraz krwiomoczem.
• Kłębuszkowe zapalenie nerek – w kłębuszkach, czyli niewielkich naczyniach krwionośnych,  pojawia się stan zapalny, który może mieć różny przebieg, zarówno ostry jak i łagodny. W wyniku ignorowania choroby lub błędnego leczenia, może dojść do zwłóknienia kłębuszków.
• Niewydolność nerek – to niezwykle poważne schorzenie, stanowiące dla pacjentów zagrożenie życia i wymagające leczenia nerkozastępczego czyli dializ lub w późniejszym etapie, także przeszczepu nerek.
• Nefropatia cukrzycowa – jedno z poważniejszych powikłań cukrzycowych, mogące doprowadzić do niewydolności nerek. Leczenie farmakologiczne wspierane jest przez odpowiednio dopasowaną dietę. Wysoki stopień zaawansowania choroby jest podstawą do dializowania pacjenta.
• Zapalenie układu moczowego – powszechna choroba, na którą zapada większość społeczeństwa. Jednak gdy częstotliwość występowania lub nasilenie objawów jest niepokojące powinniśmy udać się do specjalisty – nefrologa. Zapalenie układu moczowego najczęściej łączy się z problemami z oddawania moczu i pieczeniem cewki moczowej.

Lekarz nefrolog zajmuje się także nowotworami nerek, chorobami wrodzonymi oraz uszkodzeniami toksycznymi nerek. Najczęściej współpracuje z lekarzami innych specjalizacji np. urologiem, onkologiem lub diabetologiem.

Należy pamiętać, że wiele chorób nerek rozwija się w sposób bezobjawowy i często powoduje objawy dopiero w zaawansowanym stadium choroby. Dlatego zaleca się regularne badania, takie jak morfologia i inne badania krwi oraz badanie moczu, które na wczesnym etapie choroby pozwolą ją zdiagnozować. 

Jakie objawy mogą świadczyć o chorobie nerek?

• Niepokojąca barwa czy zapach moczu – mocz zabarwiony na ciemniejszy kolor, mętny o charakterystycznym zapachu amoniaku, może świadczyć o rozwijającej się chorobie nerek.
• Ból podczas oddawania moczu.
• Krwiomocz.
• Dolegliwości w okolicy lędźwiowej podczas oddawania moczu.
• Ból poniżej żeber, zwłaszcza przy poruszaniu się.
• Utrzymujące się zmiany w moczu, np. obecność białka lub większa ilość bakterii.
• Opuchlizna wokół oczu, opuchlizna rąk i nóg.

Jakie badania wykonuje lub zleca nefrolog?

Ogólne badanie moczu, polegające na ocenie próbki moczu pod kątem cech fizycznych i biochemicznych oraz występowanie w moczu komórek, wałeczków i kryształów. Ze względu na dużą przydatność w rozpoznawaniu chorób oraz łatwość wykonania badanie ogólne moczu jest jednym z najczęściej wykonywanych badań laboratoryjnych.

Posiew moczu czyli badanie mikrobiologiczne służące do wykrywania obecności drobnoustrojów, najczęściej bakterii w moczu. Badanie wykonywane jest w celu potwierdzenia obecności w drogach moczowych drobnoustroju mogącego być przyczyną zakażenia.

Badanie poziomu kreatyniny, która jest substancją powstającą w wyniku przemiany materii, głównie mięśni szkieletowych. Jej stężenie oznacza się we krwi i moczu. Ze względu na wydalanie przez nerki służy do oceny wielkości przesączania kłębuszkowego (tzw. GFR), które jest jednym z najważniejszych wskaźników oceny czynności nerek.

Badanie GFR. Wskaźnik GFR służy do oceny czynności nerek, przede wszystkim u osób z przewlekłą chorobą nerek oraz obciążonych ryzykiem jej rozwoju. Oznacza wielkość przesączania kłębuszkowego. 

Badanie poziomu mocznika, czyli substancji powstającej w wyniku metabolizmu białka. Jego stężenie oznacza się we krwi oraz rzadziej w moczu.

Badanie poziomu sodu i potasu we krwi, będących wskaźnikami tzw. gospodarki wodnej i elektrolitowej. Badanie poziomu tzw. elektrolitów służy wykryciu zaburzeń wynikających z nieprawidłowej pracy nerek oraz innych narządów. 

Badanie poziomu wapnia i fosforu we krwi, których nieprawidłowe stężenia występują w przebiegu niewydolności nerek. 

Gazometria krwi służąca do oceny zaburzeń tzw. gospodarki kwasowo-zasadowej.

Badanie USG układu moczowego pozwalające uzyskać obraz tkanek i narządów. 

Urografia czyli badanie z użyciem promieni rentgenowskich, wykonywane  po dożylnym podaniu środka cieniującego, służące do obrazowania układu moczowego.

Biopsja polegająca na pobraniu niewielkiego fragmentu miąższu nerkowego do badań mikroskopowych. Miąższ nerki pobiera się specjalną igłą biopsyjną, wkłuwając ją przez skórę pod kontrolą USG. Nakłucie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym. Po zabiegu pacjent pozostaje w pozycji leżącej, zwykle do rana dnia następnego, kiedy to wykonuje się kontrolne badanie morfologiczne krwi obwodowej i USG nerki.