Termin ważności recepty papierowej i elektronicznej

Okres ważności papierowej recepty wynosi najczęściej 30 dni. E-receptę zrealizować można nawet do 365 dni od daty wystawienia. W praktyce jednak czas ten w obu przypadkach może okazać się krótszy. Dlatego warto zrealizować receptę tuż po otrzymaniu jej od lekarza, a jeśli to niemożliwe, należy sprawdzić, kiedy najpóźniej udać się do apteki.

Spis treści:

Termin ważności recepty papierowej
Okres ważności e-recepty
Wyjątki od reguł dotyczących terminu realizacji recept

Termin ważności recepty papierowej

Zgodnie z obowiązującymi przepisami tradycyjna, papierowa recepta ważna jest przez 30 dni od daty jej wystawienia, o ile lekarz nie wskaże odrębnej daty realizacji (w polu: data realizacji „od dnia”). Okres ten obejmuje również dni świąteczne. Data wystawienia musi obowiązkowo znaleźć się na recepcie – w przeciwnym razie dokument ten będzie nieważny. Lekarz może wpisać datę realizacji późniejszą niż data wystawienia, aby pacjent nie musiał wykupić całej puli leków jednocześnie. Może to być przydatne w przypadku preparatów o krótkich terminach przydatności lub gdy jednoczesny zakup całej dawki leku byłby dla chorego dużym obciążeniem finansowym. W takich sytuacjach 30-dniowy czas realizacji recepty rozpoczyna się właśnie od daty wskazanej w polu „od dnia”, a leków nie można wykupić przed tym terminem. Odroczonej daty realizacji nie wolno stosować w przypadku niektórych leków np. narkotycznych czy psychotropowych.

Pacjent, otrzymując receptę z 30-dniowym terminem realizacji, musi pamiętać, że nie jest to okres jednego miesiąca. Przykładowo, jeżeli recepta została wystawiona 1 czerwca, to leki można wykupić najpóźniej 1 lipca. Recepty z datą 1 sierpnia nie można jednak zrealizować 1 września, ponieważ sierpień ma 31, a nie 30 dni. Ostatnim dniem, w który można udać się do apteki, jest zatem 31 sierpnia.

Pacjent musi także zdawać sobie sprawę, że odroczenie terminu wykupienia części przepisanych leków (co w przypadku recept papierowych wiąże się z wykonaniem odpisu na pozostałe, niezrealizowane pozycje) nie oznacza wydłużenia czasu realizacji recepty. Na przykład, jeśli chory zgłosi się do apteki na 7 dni przed upływem ważności recepty, odpis, który uzyska, będzie musiał zrealizować w ciągu tygodnia.

Okres ważności e-recepty

Z dniem 7 września 2019 roku weszła w życie ustawa, na mocy której okres ważności funkcjonujących od 2018 roku e-recept to 365 dni od daty wystawienia (lub od daty realizacji „od dnia”). To duże udogodnienie dla pacjentów. W praktyce niestety nie zawsze można zrealizować elektroniczną receptę w ciągu tak długiego okresu.

365-dniowy termin realizacji dotyczy e-recept na ilość leku potrzebną na maksymalny czas terapii, czyli 360 dni (w przypadku recept wystawianych przez położną lub pielęgniarkę czas ten to maksymalnie 180 dni). Jeżeli lekarz przepisze farmaceutyki, które mają zostać wykorzystane w krótszym okresie, pacjent może je wykupić wyłącznie w takim czasie. Zgodnie z prawem po 30 dniach e-recepta realizowana jest z wyłączeniem dawki leku odpowiedniej do czasu, który upłynął od daty jej wystawienia (lub realizacji „od dnia”). Jeśli zatem pacjent, któremu wypisano e-receptę na maksymalny czas terapii (360 dni), pojawi się w aptece po 200 dniach, otrzyma leki jedynie na 160 dni. Ta sama sytuacja dotyczy preparatów przepisanych na krótszy czas leczenia. Przepis ten komplikuje pracę aptek, dlatego trwa debata nad nowelizacją rozporządzenia w sprawie recept. Najprawdopodobniej w przyszłości to lekarz będzie oznaczał czas ważności e-recepty (do 365 dni), a jeśli nie pojawi się na niej taka adnotacja, e-receptę będzie trzeba zrealizować w czasie nie dłuższym niż 30 dni.

Wyjątki od reguł dotyczących terminu realizacji recept

Przepisy dotyczące recept – zarówno papierowych, jak i elektronicznych – przewidują kilka wyjątków, jeśli chodzi o termin ich realizacji. Nie może on przekroczyć:

• 7 dni w przypadku antybiotyków;
• 120 dni, gdy przepisane zostały preparaty immunologiczne wytwarzane indywidualnie dla pacjenta albo produkty lecznicze specjalnie dla niego sprowadzane z zagranicy;
• 30 dni w przypadku środków narkotycznych, psychotropowych oraz prekursorów takich leków. 

Szczególna sytuacja związana jest z terminem ważności recept transgranicznych, czyli takich, które zostają wystawione w jednym z krajów Unii Europejskiej, a zrealizowane w innym. Niezależnie od tego, jaką datę realizacji wskaże lekarz, pacjent musi wykupić leki zgodnie z przepisami obowiązującymi w kraju. Oznacza to, że posiadając receptę ważną przez 360 dni, musi zrealizować ją w ciągu 30 dni, jeśli wynika to z prawa obowiązującego w kraju zakupu.

Kwestia terminu realizacji recept jest dość złożona. Wątpliwości dotyczące czasu na wykupienie przepisanych leków może rozwiać telekonferencja z lekarzem z wirtualnej przychodni.