Płaskostopie – jakie ćwiczenia wykonywać? Dobór obuwia przy płaskostopiu

Spis treści

1. Płaskostopie – o czym warto wiedzieć?
2. Przyczyny powstawania płaskostopia
3. Ćwiczenia na płaskostopie
4. Na co zwracać uwagę podczas wyboru obuwia?
5. Leczenie płaskostopia – o czym należy pamiętać?
6. Płaskostopie. Krótkie podsumowanie

Płaskostopie – o czym warto wiedzieć?

Stopa to skomplikowana konstrukcja – składa się z 26 kości i 33 stawów, a także z mięśni, więzadeł i ścięgien. Ich zadaniem jest nie tylko utrzymanie ciężaru naszego ciała, ale też amortyzacja w trakcie chodzenia czy biegania. Gdy łuk stopy obniża się, a sama podeszwa spłaszcza, stopa traci naturalną "sprężynę" – amortyzację.

Skutki mogą być różne: bóle stóp, kolan, bioder, a nawet kręgosłupa, nagnioty, odciski, tzw. młotkowate palce czy haluksy. Warto jednak pamiętać, że u dzieci płaskostopie jest fizjologiczne i do ok. 5-7. roku życia łuk poprzeczny i podłużny stopy dopiero się kształtują. Jeśli problem się utrzymuje – wymaga wsparcia specjalisty.

Przyczyny powstawania płaskostopia

W płaskostopiu mięśnie i więzadła odpowiedzialne za utrzymanie łuku podłużnego są osłabione lub niewydolne. Skutkiem tego jest:

• nadmierne obciążenie wewnętrznej krawędzi stopy;
• rotacja do wewnątrz (tzw. pronacja);
• pogorszenie mechaniki całej kończyny dolnej.

To trochę jak w budynku – jeżeli fundamenty się zapadają, to cała konstrukcja się krzywi. Dlatego tak ważne są ćwiczenia wzmacniające "fundament", czyli mięśnie stóp.

Ćwiczenia na płaskostopie

Ćwiczenia na płaskostopie są proste, często w formie zabawy – szczególnie dla dzieci. Warto je wykonywać codziennie, najlepiej boso, na twardym podłożu.
 

Przykładowe ćwiczenia na płaskostopie

1. Chodzenie na palcach i piętach – wzmacnia mięśnie łydek i stóp.

Pokonanie kilku metrów na palcach, następnie zmiana środka ciężkości na pięty.
 

2. Chodzenie na zewnętrznych krawędziach stóp – ćwiczy mięśnie odpowiedzialne za unoszenie łuku.

Wykonanie kilku kroków na zewnętrznych bokach stóp.
 

3. Turlanie piłki lub butelki – masuje i aktywizuje mięśnie podeszwowe.

Przesuwanie stopą piłeczki tenisowej lub plastikowej butelki po podłodze.
 

4. Chwytanie przedmiotów palcami u stóp – wzmacnia mięśnie krótkie stóp.

Zbieranie palcami stóp klocków, chusteczek czy ołówka.
 

5. Rysowanie stopą – rozwija kontrolę ruchu i świadomość stopy.

W pozycji siedzącej – rysowanie stopą w powietrzu np. liter alfabetu.
 

6. Przysiady z aktywną stopą – ćwiczy kontrolę całej kończyny dolnej.

Przysiad wykonywany na boso i pod kontrolą, by stopa się nie zapadała do wewnątrz.

Na co zwracać uwagę podczas wyboru obuwia?

Buty mają bardzo duże znaczenie w profilaktyce i leczeniu płaskostopia. Oto najważniejsze wskazówki i zasady.

Dla dzieci:

• buty powinny być miękkie i elastyczne;
• szerokie w palcach, tak by nie ściskały stóp;
• z usztywnionym zapiętkiem, który podtrzymuje i stabilizuje piętę;
• nie powinny mieć grubych podbitek ani usztywniaczy – stopa musi pracować.

Dla dorosłych:

• obuwie sportowe powinno mieć dobrą amortyzację i stabilizację pięty;
• na co dzień lepiej wybierać buty z naturalnych materiałów umożliwiające pracę palców;
• w razie potrzeby korzystać z wkładek ortopedycznych, ale dobranych indywidualnie przez specjalistę.

Czego lepiej unikać?

• ciasnych i wąskich butów;
• długotrwałego chodzenia w balerinach czy klapkach – nie stabilizują pięty;
• twardych, sztywnych podeszw – unieruchamiają stopę.

Leczenie płaskostopia – o czym należy pamiętać?

1. Nie liczyć tylko na wkładki ortopedyczne – same wkładki nie poprawią ułożenia stopy, jeśli mięśnie są osłabione. To tylko wsparcie w procesie leczenia.
2. Nie zwlekać – jeżeli wcześnie wprowadzimy ćwiczenia, tym większa szansa na korekcję problemu, szczególnie u dzieci.
3. Nie bagatelizować bólu – jeżeli pojawia się ból stóp, kolan czy pleców, to sygnał, że potrzebna jest konsultacja ze specjalistą – fizjoterapeutą.

Płaskostopie. Krótkie podsumowanie

Płaskostopie to wada stóp i pierwszy sygnał do tego, że stopa potrzebuje więcej ruchu i wsparcia.

• W większości przypadków regularne ćwiczenia i chodzenie boso po twardym i różnym podłożu potrafi pomóc w skorygowaniu problemu.
• Ważne jest też dopasowanie odpowiedniego obuwia.

Nawet tak małe kroki dają ogromne efekty w terapii. Należy pamiętać, że zdrowa stopa to fundament całego naszego ciała.