Jak mądrze stawiać granice w relacji z dzieckiem?

Spis treści

1. Dlaczego dzieci potrzebują granic?
2. Czym są granice ruchome i stałe?
3. Granice dobrze i nieprawidłowo wytyczone – skutki
4. Czy należy przekraczać granice dziecka?
5. Akademia Rodzica – zapis webinaru

Dlaczego dzieci potrzebują granic?

Świadomie wytyczone granice pomagają w odkrywaniu świata oraz dają przestrzeń do rozwoju osobowości dziecka. Określają ścieżkę zachowań, na jakie młody człowiek, który uczy się funkcjonowania w społeczeństwie, może sobie pozwolić. Granice określają także związki z ludźmi i dają poczucie bezpieczeństwa.
 

Wyróżniamy cztery główne rodzaje granic w rodzinie:

• fizyczne – ochrona przestrzeni osobistej;
• emocjonalne – ochrona emocji;
• społeczne – określenie ról społecznych (podział obowiązków);
• behawioralne – określenie zasad, które dotyczą zachowania.

Czym są granice ruchome i stałe?

• daje zły przykład dziecku; 
• targuje się; 
• wywołuje kłótnie i spory; 
• stosuje łapówki i nagrody specjalne;
• ma niespójne podejście wychowawcze; 
• nieskutecznie egzekwuje zasady; 
• wydaje niejasne polecenia;
• ogranicza autonomię dziecka poprzez życzeniowość;
• ciągle coś powtarza i przypomina dziecku;
• komunikuje się jednostronnie, wygłaszając "przemowy" czy "kazania".
   

• jasny komunikat, który powinien dotyczyć wyłącznie zachowania;
• konkretne i bezpośrednie podejście do dziecka; 
• zwracanie się normalnym tonem głosu;
• dokładne konsekwencje;
• popieranie słowa działaniem.

Granice dobrze i nieprawidłowo wytyczone – skutki

Dobrze wytyczone granice rozwijają odporność psychiczną dziecka i ułatwiają mu funkcjonowanie przez całe życie. Zrównoważone granice dodatkowo:
 

• rozwijają autonomię i samodzielność;
• redukują stres;
• zwiększają poczucie bezpieczeństwa;
• pomagają w budowaniu relacji interpersonalnych.

Inne modele wytyczania granic zakładają kontrolę nadmierną (granice zbyt restrykcyjne) lub kontrolę niedostateczną (granice zbyt szerokie).
 

Skutkami nieprawidłowo wytyczonych granic mogą być:
 

• niska samoocena i brak pewności siebie;
• trudności w radzeniu sobie z emocjami i stresem;
• poczucie chaosu i braku bezpieczeństwa;
• problemy z ustaleniem własnych granic;
• impulsywność;
• skłonność do ryzykownych zachowań.
   

Czy należy przekraczać granice dziecka?

Granice w relacjach są obustronne. Dziecko, nawet to najmłodsze, ma prawo do autonomii i wyznaczenia własnych granic, które rodzic powinien respektować. Uczy w ten sposób nie tylko asertywności, ale też daje dobry przykład. Odpowiedzialność za dziecko i jego bezpieczeństwo spoczywa jednak na rodzicu. Są sytuacje, które wymagają przekroczenia granic. Zaliczamy do nich:
 

• znaczące zagrożenie;
• utratę kontroli nad zachowaniem;
• ochronę granic innych osób, w tym rodzica.

Akademia Rodzica – zapis webinaru