Okiem psychologa: Jak budować poczucie własnej wartości?

Spis treści:

1. Czym jest poczucie własnej wartości?
2. Jak budować pozytywne (zdrowe) poczucie własnej wartości?
3. Poczucie własnej wartości u osób z tatuażem lub piercingiem

Czym jest poczucie własnej wartości?

Poczucie własnej wartości to opinia, jaką masz o sobie samym – tak brzmi jedna z najprostszych definicji. Istnieje wiele teorii i opisów, czym ono jest lub jakie ma elementy składowe. Niezależnie od tych sporów, na poczucie własnej wartości wpływa samoakceptacja, szacunek do samego siebie i poczucie satysfakcji z własnej osoby, ale nie poczucie wyższości i doskonałości.

Pozytywna samoocena sprawia, że czujemy się ze sobą dobrze, lubimy siebie oraz nasze życie. Dzięki temu łatwiej poradzić sobie z trudnościami spotykanymi w życiu. Odwrotny efekt daje niska samoocena, czyli sytuacja, kiedy stajemy się bardziej krytyczni względem samych siebie oraz postrzegamy świat i życie jako bardziej negatywne. Jest to związane z wieloma zaburzeniami oraz gorszym zdrowiem psychicznym. Zawyżona samoocena to stan, w którym ktoś postrzega siebie jako perfekcyjny ideał. W niektórych przypadkach jest to związane z megalomanią lub narcyzmem.

Jak budować pozytywne (zdrowe) poczucie własnej wartości?

Pierwszym krokiem do budowania pozytywnego obrazu samego siebie jest identyfikacja przekonań, które temu przeczą. Ktoś może zmagać się z myślami, że jest zbyt „głupi”, żeby wykonać dane zadanie lub nie jest wystarczająco dobry, żeby dostać się na wymarzone studia. Takich negatywnych przekonań może być wiele, mogą one także obejmować wiele obszarów życia – pracy, przyjaciół, rodziny, szkoły czy obrazu własnego ciała. Warto zapisać każdą taką myśl oraz zastanowić się, kiedy pojawiła się po raz pierwszy.

Kolejny krok to kontrargumentacja – do każdego negatywnego przekonania dopisz przykłady, które udowodnią, że nie jest to prawda. Przykładowo – do przekonania „nikt się mną nie interesuje” – kontrą będzie liczba wymienionych wiadomości ze znajomymi lub rodziną. Wypisz także inne pozytywne myśli, jakie masz o sobie, np.: „jestem dobrym przyjacielem”, „świetnie gram na gitarze”. Uwzględnij pozytywne słowa, które powiedzieli ci inni. Warto do każdego negatywnego przekonania znaleźć pięć pozytywnych myśli. Uzupełniaj listę regularnie i trzymaj w łatwo dostępnym miejscu, żeby często z niej korzystać.

Możesz również korzystać z dodatkowych sposobów, które wspierają budowanie poczucia własnej wartości:

• Rozpoznaj swoje mocne strony. Każdy jest w czymś dobry. To może być bieganie, liczenie w pamięci, śpiewanie lub bycie po prostu przyjacielem/przyjaciółką.
• Bądź miły dla samego siebie. Często wiele osób jest zbyt krytycznych względem siebie samych i zapomina o tym, że każdy powinien być traktowany z życzliwością.
• Naucz się być asertywnym. Szanowanie granic innych oraz stawianie własnych pozwala lepiej zadbać o relacje i własne samopoczucie.
• Buduj pozytywne relacje oparte na wsparciu i zrozumieniu. Jeśli nie czujesz się dobrze w czyimś towarzystwie lub masz wrażenie, że wywołuje to w tobie nieprzyjemne odczucia, porozmawiaj z nimi o swoich doświadczeniach. Czasami może okazać się, że dana znajomość powinna być w jakimś stopniu ograniczona w trosce o twój dobrostan.
• Nie obawiaj się powiedzieć „nie”. Niektórzy odczuwają potrzebę zgadzania się na wszystko, jednak prosta odmowa to krok do dbania o własne granice. W zdrowych relacjach to nie wiąże się z odrzuceniem przez drugą osobę.
• Skorzystaj z profesjonalnej pomocy. Niska samoocena może w znaczny sposób negatywnie wpływać na wiele obszarów funkcjonowania. Jeśli odczuwasz trudności, skontaktuj się z psychologiem, który udzieli ci wsparcia i zarekomenduje dalsze kroki, które pomogą poradzić sobie z napotkanymi trudnościami.

Poczucie własnej wartości u osób z tatuażem lub piercingiem

Obraz społeczny osób z tatuażami lub piercingiem na przestrzeni lat uległ wielu przeobrażeniom. Zmiany kulturowe sprawiły, że coraz rzadziej można spotkać krzywdzące stereotypy. Czasami jednak wciąż spotykamy się z opinią, która wiąże przekuwanie ciała lub tatuaże z niską samooceną. Badanie przeprowadzone w Polsce nie potwierdziło tej hipotezy – takie osoby nie miały niższej samooceny w porównaniu do osób bez tatuażu i piercingu. Ponadto osoby z dodatkowymi ozdobami ciała lepiej oceniały swoje umiejętności przywódcze oraz własne kompetencje.