Insulina – rodzaje i obsługa pena. Jak samodzielnie podawać insulinę?

Spis treści

1. Rodzaje insulin. Poznaj różne typy i ich zastosowanie
2. Podstawy insulinoterapii. Co warto wiedzieć o leczeniu insuliną?
3. Jak wykonać iniekcję insuliny? Praktyczne porady

Rodzaje insulin. Poznaj różne typy i ich zastosowanie

Preparaty insulin możemy podzielić na insuliny ludzkie oraz analogowe. Zarówno wśród insulin ludzkich, jak i również analogowych, wyróżniamy preparaty działające krótko oraz o przedłużonym czasie działania.
 

Insuliny ludzkie

Insulina ludzka jest pierwszym w historii światowej medycyny lekiem produkowanym dzięki metodom inżynierii genetycznej. Lek został zatwierdzony do stosowania u ludzi w 1982 roku. Insulinę produkują różne mikroorganizmy na podstawie informacji pochodzącej z genu ludzkiego, który odpowiada za jej budowę. Skład aminokwasowy wytworzonej insuliny jest identyczny do tej, którą naturalnie produkuje trzustka człowieka.
 

Analogi insuliny ludzkiej

Są to preparaty uzyskiwane metodami inżynierii genetycznej, w których dokonano niewielkich zmian w budowie ludzkiej insuliny. Dzięki temu zyskują one nowe właściwości w zakresie czasu działania.
 

Insuliny krótko działające ludzkie

Podawane są ok. 30 minut przed posiłkiem. Zgodnie z zaleceniami pacjenci, którzy przyjmują insuliny do głównych posiłków, powinni również zjeść mniejszy posiłek jako drugie śniadanie oraz podwieczorek. Pominięcie posiłku dodatkowego może zagrażać hipoglikemią, dlatego regularność posiłków w przypadku przyjmowania tego rodzaju insuliny jest istotna.
 

Szybko działająca insulina analogowa

Insulina krótko działająca ludzka od analogowej różni się szybkością uwalniania z tkanki podskórnej. Insulina analogowa działa szybciej, zatem pacjent może przyjąć posiłek od razu po podaniu leku. Działa też krócej, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko hipoglikemii między posiłkami. Szybko działające analogi insuliny są dobrym wyborem dla osób w średnim wieku i młodych, które pracują zawodowo, są aktywne fizyczne i mają nieregularny tryb życia. Zalecane są również osobom otyłym.
 

Analogi długo działające

Analogi długo działające wykazują dłuższe działanie niż insuliny ludzkie o przedłużonym czasie uwalniania. Utrzymują przez całą dobę niemal jednakowe stężenie insuliny, co zmniejsza ryzyko nagłej hipoglikemii między posiłkami i w nocy. Jednym ze wskazań do ich stosowania jest wyższe stężenie glukozy w godzinach porannych.
 

Mieszanki insulin

U starszych pacjentów z cukrzycą typu 2 najczęściej stosuje się mieszanki insulinowe. Na rynku dostępne są zarówno mieszanki insuliny analogowej, jak i mieszanki insuliny ludzkiej. Mieszanka insulinowa to połączenie analogu insuliny szybko działającego i zawiesiny protaminowej tego analogu – lub mieszanina insuliny ludzkiej krótko działającej z ludzką insuliną izofanową NPH o pośrednim czasie działania. Mieszanki stosowane są zazwyczaj dwa razy dziennie – przed śniadaniem oraz kolacją.

Podstawy insulinoterapii. Co warto wiedzieć o leczeniu insuliną?

Insulinę podaje się za pomocą wstrzykiwacza, tzw. pena. Dawka w początkowym etapie leczenia jest ustalana przez lekarza, natomiast wraz z upływem leczenia odpowiednio wyedukowany pacjent może sam ustalać dawkę leku.

Lek podaje się podskórnie w powłoki brzucha, w zewnętrzną część ramion, ud lub w pośladki. Szybko działającą insulinę ludzką oraz jej analogi należy zaaplikować w powłoki brzucha lub w ramiona – ze względu na najszybsze wchłanianie. Insulinę o pośrednim i długim czasie wchłaniania należy wstrzyknąć w uda lub w pośladki – w tych miejscach insulina wchłania się dłużej.

Aby insulina została prawidłowo podana, należy dobrać odpowiednią igłę. Dobór igły jest zależny od grubości tkanki podskórnej. Po każdej iniekcji należy ją wymienić. Zastrzyk trzeba podać poprzez wbicie igły prostopadle do tkanki podskórnej. U osób szczupłych należy uchwycić skórę – tworząc fałd – lub podać insulinę pod kątem 45 stopni.

Istnieją różne rodzaje penów, dlatego warto skorzystać z porad i edukacji diabetologicznej, oraz przeczytać instrukcję użycia przed pierwszym podaniem.

Jak wykonać iniekcję insuliny? Praktyczne porady

1. Przed wykonaniem iniekcji należy dokładnie umyć i osuszyć ręce.
2. Przygotowanie pena należy rozpocząć od założenia nowej igły i przestrzyknięcia 2-3 jednostek insuliny w celu odpowietrzenia igły i sprawdzenia jej drożności. Liczbę jednostek ustawia się przy pomocy pokrętła znajdującego się na penie.
3. Używając insuliny mętnej, np. mieszanki insulinowej, należy wymieszać ją przed podaniem, obracając delikatnie wstrzykiwacz, aż do uzyskania jednolitego roztworu.
4. Przed podaniem leku należy upewnić się, że podawana jest odpowiednia insulina oraz dawka leku.
5. Wybierając miejsce iniekcji, należy sprawdzić, czy miejsce wkłucia nie jest podrażnione lub zgrubiałe.
6. Nie ma konieczności dezynfekcji skóry.
7. Insulinę należy podać w zależności od posiadanej igły, miejsca wkłucia i zaleceń diabetologicznych – wbijając igłę i naciskając wstrzykiwacz do końca.
8. Policz do dziesięciu, a następnie wyjmij igłę z powłok, zabezpiecz i zutylizuj.
9. Nie zaleca się rozmasowywania miejsca wkłucia.

Przed rozpoczęciem leczenia insuliną należy skorzystać z konsultacji diabetologicznej – lekarz pomoże zrozumieć chorobę, w odpowiedni sposób dobierać dawki oraz poprawnie podawać lek.