Endometrioza – przyczyny, objawy, leczenie
Kiedy ostatni raz robiłaś badania profilaktyczne? Pamiętaj, że ich regularne wykonywanie jest elementem zdrowego stylu życia. Pozwalają one wykrywać wiele chorób we wczesnym stadium, co umożliwia szybkie wdrożenie leczenia. Wizyty profilaktyczne mogą również okazać się pomocne w wykrywaniu mniej znanych chorób, takich jak na przykład endometrioza. Czy wiesz, jak objawia się ta choroba?
Spis treści:
Co to jest endometrioza?
Czynniki ryzyka
Objawy endometriozy
Diagnostyka endometriozy
Leczenie endometriozy
Co to jest endometrioza?
Endometrioza to choroba, w której fragmenty błony śluzowej macicy (endometrium) zlokalizowane są poza trzonem macicy, w miejscach gdzie nie powinny się znaleźć. Mogą być to jajniki, otrzewna, blizna po cięciu cesarskim czy organy zupełnie niezwiązane z układem rozrodczym.
Tak samo, jak prawidłowa błona śluzowa macicy, nieprawidłowo położone endometrium również podlega cyklicznym zmianom pod wpływem hormonów płciowych. Oznacza to, że w trakcie cyklu miesięcznego zmienia swoją grubość, złuszcza się oraz krwawi.
Kobiety cierpiące na endometriozę skarżą się przede wszystkim na występowanie bólu oraz na trudności z zajściem w ciążę. Choroba dotyczy nawet 50% kobiet niepłodnych oraz 30% kobiet z przewlekłym bólem w miednicy mniejszej.
Czynniki ryzyka
Endometrioza pozostaje drugą najczęstszą chorobą kobiet w okresie reprodukcyjnym. Dotyczy od 5 do nawet 30% z nich. Mechanizm jej powstawania nie został jednoznacznie wyjaśniony. Znane są natomiast stany, które predysponują do rozwoju tej choroby. Zaliczają się do nich:
- krótki cykl miesiączkowy,
- wczesna pierwsza miesiączka,
- obfite, bolesne i długotrwałe krwawienie miesiączkowe,
- przebyte operacje ginekologiczne np. wyłyżeczkowanie jamy macicy, cięcie cesarskie,
- przebyte operacje jamy brzusznej,
- poronienia,
- liczne ciąże,
- podwyższony poziom estrogenów,
- występowanie endometriozy w rodzinie,
- stosowanie wkładki wewnątrzmacicznej,
- immunosupresja (obniżenie odporności wynikające z wrodzonych lub nabytych chorób bądź przyjmowanych leków),
- choroby autoimmunologiczne.
Objawy endometriozy
Objawy endometriozy są niespecyficzne i mogą sugerować wiele innych jednostek chorobowych lub w ogóle nie kojarzyć się z chorobą. Warto jednak zwrócić uwagę na sygnały, które wysyła Twój organizm i skontrolować stan zdrowia, ponieważ czas od początku objawów do postawienia diagnozy wynosi nierzadko nawet kilka lat.
Najczęściej pacjentki z endometriozą zgłaszają się do lekarza z powodu obfitych, bolesnych miesiączek lub problemów z zajściem w ciążę. Ból jest głównym zgłaszanym objawem tej choroby. Wpływa on znacząco na jakość życia pacjentki, niejednokrotnie uniemożliwiając jej normalne funkcjonowanie. Kobiety, które nie odczuwają bólu często zgłaszają się do ginekologa z powodu zaburzeń płodności bądź poronień i dopiero te objawy powodują rozpoczęcie diagnostyki w kierunku endometriozy.
Do pozostałych objawów endometriozy należą:
- ból podczas stosunków płciowych (dyspareunia),
- ból podczas oddawania moczu i/lub stolca,
- przewlekłe bóle pleców w okolicy krzyżowej,
- zaburzenia cyklu miesiączkowego: nieregularne miesiączki, brak owulacji,
- wzdęcia,
- biegunki,
- zaparcia,
- przewlekły ból brzucha,
- cykliczne krwawienie z cewki moczowej i/lub odbytnicy objawiające się jako krew w moczu i/lub kale.
U pacjentek mogą występować także inne, mniej częste objawy, które są uzależnione od położenia nieprawidłowej błony śluzowej macicy.
Diagnostyka endometriozy
Postawienie diagnozy często nie jest proste i wymaga przeprowadzenia szeregu badań. Podstawą jest zebranie wnikliwego wywiadu oraz przeprowadzenie badania ginekologicznego. Dodatkowo, w zależności od objawów, lekarz może zlecić wykonanie różnych badań obrazowych, laboratoryjnych lub nawet zdecydować o konieczności przeprowadzenia diagnostycznej laparoskopii (operacji, podczas której poszukuje się nieprawidłowo położonego endometrium w obrębie jamy brzusznej).
Leczenie endometriozy
Dobór metody leczenia uzależniony jest od wieku pacjentki, objawów, zaawansowania choroby oraz planów dotyczących zajścia w ciążę. Możliwe jest leczenie farmakologiczne oraz chirurgiczne. Stosuje się taką metodę leczenia, aby w miarę możliwości pozwoliła pacjentce na realizację planów prokreacyjnych oraz maksymalnie zredukowała towarzyszące chorobie objawy, szczególnie bólowe.