27 czerwca 2024
FOMO – czym jest i jak sobie z nim radzić?
Rewolucja cyfrowa spowodowała liczne zmiany w całym społeczeństwie. Współcześnie jesteśmy w ciągłym kontakcie z innymi, nieustannie towarzyszą nam media społecznościowe i różne aplikacje do rozmów. Jedną z konsekwencji takiego obrotu spraw jest powstanie nowego zjawiska – FOMO, które dotyka znaczną część społeczeństwa.
Spis treści:
2. Kogo najczęściej dotyczy FOMO?
3. Strach przed brakiem smartfona a FOMO
Czym jest FOMO?
FOMO, czyli fear of missing out tłumaczony jest jako lęk przed wypadnięciem z obiegu. Wiąże się to z poczuciem, że stracimy coś istotnego, gdy nie będziemy online, czyli mieli dostępu do Internetu i różnych platform społecznych i komunikacyjnych. Posługując się bardziej formalną definicją, FOMO to „wszechogarniający lęk, że inne osoby w danym momencie przeżywają bardzo satysfakcjonujące doświadczenia, w których ja nie uczestniczę” (Przybylski i wsp., 2013). Osoby doświadczające FOMO mogą doświadczać również stresu i braku satysfakcji. Bardzo często to zjawisko jest badane razem z problemowym korzystaniem (uzależnieniem) od Internetu, social mediów czy nałogowego korzystania z telefonu.
Kogo najczęściej dotyczy FOMO?
Analizując badania przeprowadzone w Polsce, można wskazać grupy społeczne, które są bardziej narażone na FOMO. Biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania, ryzyko wrasta w dużych i wielkich miastach, natomiast osoby mieszkające na wsi, w małych i średnich miastach rzadziej rozwijają najcięższe objawy lęku. W największym ryzyku są również nastolatkowie, a także młodzi dorośli w przedziale wiekowym 25-34 lata. Wśród osób po 34 roku życia widać tendencję do zmniejszania się natężenia objawów FOMO. Dotychczasowe wyniki wskazują jednak, że aż 60% badanych Polaków posiadało objawy FOMO w średnim nasileniu. Wskazuje to na bardzo duże rozpowszechnienie objawów lęku związanego z pominięciem jakiś informacji.
Nastolatkowie są w grupie szczególnego ryzyka. Z jednej strony znajdują się w krytycznej fazie rozwojowej, w której kształtuje się wiele procesów i mechanizmów, ale jednocześnie spędzają dużo czasu na aktywności w internecie. Badania NASK (Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – polski instytut badawczy) wskazują, że w 2020 r. nastolatkowie spędzają w czasie wolnym w sieci średnio 4 godziny i 50 minut dziennie, a podczas dni wolnych wzrasta do 6 godzin i 10 minut. Warto pamiętać o tym, że problemowe korzystanie z internetu jest związane z większą podatnością na rozwinięcie FOMO.
FOMO a phubbing
Chociaż o phubbingu rzadko słyszy się w dyskusjach, zdecydowana większość społeczeństwa go doświadczyła. Jest to sytuacja, w której ktoś skupia się wyłącznie na swoim telefonie, kosztem rozmowy czy interakcji z innymi osobami. Każdy może poczuć się w takiej sytuacji odtrącony, poirytowany lub odebrać takie zachowanie jako przejaw braku szacunku lub kultury. Osoby doświadczające FOMO są bardziej skłonne stosować phubbing. Odczuwając lęk przed utratą nowych informacji, niektórzy wolą skupić się na odświeżaniu powiadomień w telefonie niż rozmową w świecie realnym.
Strach przed brakiem smartfona a FOMO
Nomofobia to strach przed brakiem smartfona. Część badaczy wskazuje, że jest to ściśle związane z nałogowym korzystaniem z telefonu, które negatywnie wpływa na daną osobę. W sytuacjach, gdy nie może z niego korzystać, odczuwa między innymi niepokój czy stres. Podobnie jak w przypadku phubbingu, strach przed brakiem smartfona jest związany z FOMO i często ze sobą współwystępują.
Jak radzić sobie z FOMO?
Coraz częściej można usłyszeć określenia takie jak higiena cyfrowa lub dobrostan cyfrowy. Oba określenia dotyczą bardzo ważnego obszaru, jakim jest dbanie o zdrowie nasze i bliskich. Każdy powinien dbać o własny dobrostan, wystarczy zwrócić uwagę na kilka głównych obszarów.
- Uważność to pierwszy krok, skupiając się na sobie samym, każdy potrafi odpowiedzieć przed samym sobą, czy doświadcza FOMO. Czasami wymaga to dłuższego wsłuchania się, ale zrozumienie i dostrzeżenie problemu zawsze jest pierwszym krokiem do jego pokonania.
- Ustalanie priorytetów pozwala skupić się na najistotniejszych elementach. Biorąc telefon do ręki chcę sprawdzić tylko godzinę, a może przy okazji sprawdzić, czy nikt do mnie nie napisał lub nie wrzucił ciekawego zdjęcia na media społecznościowe? Ustalenie priorytetów oraz konsekwentne ich realizowanie jest prostą metodą na skupieniu się na tym, co jest naprawdę ważne. Pomocne może okazać się stworzenie listy zadań do realizacji.
- Stawianie granic także przed samym sobą bywa trudnym zadaniem. Jest to jednak konieczne do tego, aby w pełni zapanować nad FOMO i opierać się pokusom nieustannego sprawdzania telefonu.
- Ograniczenie korzystania z telefonu i mediów społecznościowych jest jednym z docelowych działań zmierzających do ograniczenia doświadczania FOMO. Sytuacja, gdy ktoś nagle chce całkowicie zrezygnować z telefonu lub social mediów może wydawać się radykalnym rozwiązaniem, a także wywoływać negatywne emocje lub wręcz przypominać objawy odstawienia, co ostatecznie nie będzie sprzyjało zmniejszeniu czasu przeznaczonego na te czynności.
- Skup się na realnych czynnościach dających satysfakcję i szczęście. To również może wydawać się proste i oczywiste, jednak wiele osób zapomina o tym, ile satysfakcji daje im ich hobby. Wyjście ze znajomymi do nowej restauracji, dzień spędzony na jeździe rowerem lub wspólnym gotowaniu mogą przynieść dawkę silnych pozytywnych emocji, które przezwyciężą lęk odczuwany z powodu FOMO.
Źródła
- Jupowicz-Ginalska, A. i wsp. FOMO 2019. Polacy a lęk przed odłączeniem – raport z badań. Warszawa: Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego.
- Lange R. Nastolatki 3.0. Raport z ogólnopolskiego badania uczniów. Warszawa: NASK – Państwowy Instytut Badawczy., 2021.
- Przybylski, A. K. i wsp. Motivational, emotional, and behavioral correlates of Fear of Missing Out. Computers in Human Behavior, 2013, nr 29(4), s. 1841–1848.
Polecane
11 kwietnia 2024
Fobia społeczna – przyczyny, objawy, leczenie. Jak radzić sobie z lękiem społecznym?
3 min.