Spadek odporności – przyczyny i konsekwencje. Jak wzmocnić odporność?

Spis treści:

1. Czym jest odporność?
2. Słaba odporność – przyczyny
3. Konsekwencje słabej odporności
4. Jak wzmocnić odporność?
5. Jak podnieść odporność organizmu?
 

Czym jest odporność?

Odporność określa się jako zdolność organizmu do ochrony przed działaniem szkodliwych czynników. Jej badaniem zajmuje się immunologia. Spadek odporności, czyli obniżona reaktywność układu immunologicznego, wiąże się ze wzrostem zachorowalności i cięższym przebiegiem różnego rodzaju infekcji. Istnieje na szczęście wiele sposobów jej poprawy.

Odporność najprościej można przedstawić jako reakcje obronne organizmu, mające na celu wyeliminowanie działających na niego niekorzystnie czynników. Strukturami, które determinują odporność organizmu, są przede wszystkim narządy limfatyczne, takie jak szpik kostny, śledziona, grasica, węzły chłonne i migdałki. To w nich następuje wytwarzanie komórek odpornościowych i przeciwciał warunkujących walkę z patogenami. Nie sposób pominąć błon śluzowych, skóry czy fizjologicznej flory bakteryjnej, które również odgrywają ważną rolę w zapobieganiu chorobom.

Słaba odporność – przyczyny

Specjaliści wskazują na wiele potencjalnych przyczyn słabej odporności, w tym m.in.: długotrwałe narażenie na stres, obciążenie pracą, nadmiar obowiązków, niedożywienie, zażywanie antybiotyków, niewłaściwą higienę, brak aktywności fizycznej. Skrajnym przypadkiem jest pierwotny – wrodzony oraz wtórny niedobór odporności np. w zakażeniach wirusem HIV, radio- czy chemioterapii, stan po przeszczepie narządów. Wymagają one odpowiedniego leczenia.

Konsekwencje słabej odporności

Konsekwencją obniżonej odporności jest wzmożona podatność na choroby, w tym zwłaszcza: przeziębienie, zakażenie dróg moczowych, infekcje intymne, grzybicę, zapalenie dziąseł, alergie, afty (bolesne owrzodzenia jamy ustnej), zapalenie zatok. Stan ten predysponować może do uaktywnienia wirusa VZV (z łac. varicella zoster virus) wywołującego półpaśca oraz wirusa HSV (z łac. herpes simplex virus) odpowiedzialnego za opryszczkę. Objawami słabej odporności mogą być: długi czas gojenia się ran, zaburzenia układu pokarmowego jak wzdęcia, niestrawność, bóle brzucha, biegunki, zaparcia, spadek masy ciała, zaburzenia koncentracji czy uwagi. O jej spadku świadczyć może uczucie przemęczenia i ogólne osłabienie mimo przeznaczenia na sen zalecanej ilości czasu – 7–8 godzin.

Jak wzmocnić odporność?

Jak poprawić odporność? Istnieje wiele sposobów na wzmocnienie pracy układu odpornościowego. Szczególnie korzystny wpływ wykazują szczepionki i immunomodulacja za pomocą suplementów diety. Mimo że wiele preparatów na odporność ma charakter OTC, tzn. jest dostępne bez recepty, to ich dobór najlepiej przedyskutować z lekarzem. W szybki i profesjonalny sposób zapewniają to telekonsultacje, podczas których specjalista przybliży pacjentowi najważniejsze informacje. Najpopularniejsze składniki suplementów na odporność to wyciąg z jagód goji lub acai, żeńszenia, aceroli, aronii, czarnego bzu, czosnku, aloesu, echinacei, propolisu. Warto, by w ich składzie znalazły się cynk i żelazo. Ten pierwszy bierze udział w produkcji przeciwciał odpornościowych, a drugi zapobiega niedokrwistości, która podnosi podatność na infekcje. W walce ze spadkiem odporności pomoże tran – olej z wątroby dorsza lub rekina zawiera znaczne ilości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz witamin E, D, A.

Należy dbać o higienę osobistą, zwłaszcza zaś pamiętać o częstym myciu rąk. W okresie wzmożonych infekcji powinno się unikać miejsc o największym ryzyku zakażenia – dużych zbiorowisk ludzkich typu szpitale, supermarkety. Warto zwrócić uwagę na warunki panujące w mieszkaniu – zadbać o należytą wilgotność (40–60%) i temperaturę (18–20ᵒC) oraz czystość i świeżość powietrza. Trzeba unikać nadmiernego oziębienia, jak i przegrzania. Nie wolno zapomnieć o aktywności ruchowej, która powinna być podejmowana co najmniej 3 razy w tygodniu przez 30–60 minut.

Jak podnieść odporność organizmu?

Podnosząc odporność, warto zwrócić uwagę na sposób odżywiania się. Posiłki należy jeść regularnie – 4–5 razy dziennie, bez pośpiechu i w spokojnej atmosferze. Z jadłospisu wyeliminować trzeba przetworzoną żywność, a w jej miejsce wprowadzić większe ilości świeżych warzyw i owoców. Stanowią one doskonałe źródło witamin, składników mineralnych i antyoksydantów niezbędnych do prawidłowej pracy organizmu. Szczególne znaczenie dla podniesienia odporności ma kwas askorbinowy, który zmniejsza przepuszczalność i wzmacnia ściany włosowatych naczyń krwionośnych, przez co wzrasta odporność błon śluzowych na zakażenia. Witaminę C najlepiej dostarczać w postaci owoców cytrusowych lub soków z czarnej porzeczki czy dzikiej róży. Odpowiednia dieta to doskonały sposób na odbudowę mikroflory bakteryjnej. Źródłem naturalnych probiotyków są zwłaszcza jogurty, kwas chlebowy, kiszone ogórki czy kapusta. Warto zwrócić uwagę na zioła na odporność. Poleca się zwłaszcza napary z czystka, podbiału, jeżówki, lipy, siemienia lnianego, czarnego bzu czy rumianku.