Jak bezpiecznie opalać się na słońcu?
Spis treści
- Rodzaje promieniowania ultrafioletowego
- Jak chronić skórę przed słońcem?
- Kosmetyki z filtrem SPF i filtry przeciwsłoneczne
- Niedobór witaminy D
Największe znaczenie w kontekście profilaktyki mają czynniki związane ze stylem życia – przede wszystkim odpowiednia ochrona skóry przed promieniowaniem UV, szczególnie w przypadku określnego jej fototypu ( zwłaszcza fototyp 1 i 2 czyli jasna, piegowata cera podatna na oparzenia słoneczne).
Rodzaje promieniowania ultrafioletowego
Filtry przeciwsłoneczne powinny być używane przez cały rok. Należy pamiętać, że wyróżnia się 3 rodzaje promieniowania ultrafioletowego, które jest emitowane przez słońce. W zależności od długości fali jest to:
- promieniowanie UVA (natężenie promieniowania jest stałe, nie zmienia się w zależności od zmian pór roku, jego działanie jest rozłożone w czasie, w głównej mierze odpowiada za starzenie się skóry oraz nowotworzenie);
- promieniowanie UVB (ten rodzaj promieniowania odpowiada za efekty związane z nadmierną ekspozycją na słońce, takie jak powstawanie przebarwień, piegów czy poparzeń, jest częściowo zatrzymywane przez warstwę ozonową oraz chmury, jego natężenie jest najwyższe latem, zwłaszcza w godzinach okołopołudniowych);
- promieniowanie UVC (ma najwyższą energię i jest całkowicie zatrzymywane przez warstwę ozonową, jest wysoce szkodliwe dla organizmów żywych).
Jak chronić skórę przed słońcem?
Odpowiednia pielęgnacja skóry i przygotowanie jej na działanie promieni słonecznych to przede wszystkim:
- Unikanie nadmiernej ekspozycji na słońce, szczególnie w godzinach 11.00-16.00.
- Stosowanie kremów z odpowiednio wysokim filtrem UV.
Kosmetyki z filtrem SPF i filtry przeciwsłoneczne
Popularnie znany wskaźnik SPF określa zdolność kosmetyku do ochrony przed promieniowaniem UVB (ochrona przed poparzeniami). Stopień ochrony przed promieniowaniem UVA jest trudniejszy do określenia. Wskaźniki mówiące o tym, w jakim stopniu krem chroni przed promieniowaniem UVA to IPD lub PPD (PA). Innym możliwym określeniem ochrony przed promieniowaniem UVA jest znak UVA w kółeczku na opakowaniu kosmetyku. Ta informacja oznacza, że ochrona UVA wynosi co najmniej 1/3 faktora oznaczonego wartością wskaźnika SPF.
- Nie dopuszczanie do wystąpienia oparzeń słonecznych, skutkujących schodzącą skórą.
- Używanie nakrycia głowy i okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV.
- Regularna obserwacja znamion (raz w miesiącu obserwacja całego ciała), a w przypadku pojawienia się niepokojących zmian lub nowych znamion – natychmiastowa kontrola u lekarza dermatologa lub chirurga onkologa.
Filtry mineralne i chemiczne nie mogą zostać zastąpione przez roślinne alternatywy, ponieważ nie zapewnią one skutecznej ochrony przed promieniowaniem UV.
Filtry chemiczne bronią skórę, pochłaniając promieniowanie. Promieniowanie pada na powierzchnię skóry i tam jest absorbowane przez filtr, który zmienia promieniowanie w ciepło.
Z kolei możliwość przenikania minerałów do krwioobiegu jest uzależniona od wielkości ich cząsteczki. Wszystkie większe niż 100µm nie mają zdolności przenikania do krwi. Dlatego bardzo wielu producentów podkreśla na opakowaniach swoich filtrów przeciwsłonecznych, że nie zawierają one nanocząsteczek. Są one bowiem szkodliwe nie tylko dla ludzi, ale również dla organizmów wodnych.
Niedobór witaminy D
Należy pamiętać, że powszechnie występujący w Polsce niedobór witaminy D nie wynika z tego, że zbyt intensywnie zabezpieczamy się przed promieniowaniem UV. Przyczyną niedoborów może być nieprawidłowa dieta, problemy z wchłanianiem mikroelementów, czy tryb życia, ponieważ żaden filtr nie zapewnia 100% ochrony przed słońcem, a co za tym idzie promienie UV zawsze dotrą do skóry i dojdzie w ten sposób do syntezy witaminy D.
Obecnie naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego prowadzą badania nad zastosowaniem ludzkiej melaniny w celu przygotowania dermokosmetyków, które miałyby chronić osoby o jasnej karnacji oraz osoby ze skłonnościami do oparzeń słonecznych. Służyłyby do ochrony skóry przed promieniowaniem UV.