Kamień nazębny – przyczyny, zapobieganie i wpływ na zdrowie. Jak usunąć kamień nazębny?

Spis treści

1. Kamień nazębny – jak powstaje?
2. Czy kamień nazębny jest widoczny?
3. Kamień poddziąsłowy – jak go wykryć?
4. Wpływ kamienia nazębnego na zdrowie – jakie choroby może spowodować?
5. Krwawienie z dziąseł, czyli objaw stanu zapalnego
6. Usuwanie kamienia nazębnego w gabinecie stomatologicznym
7. Profilaktyka kamienia nazębnego. Regularna higiena stomatologiczna
8. Wpływ diety na powstawanie kamienia nazębnego – jakie produkty ograniczyć?

Kamień nazębny – jak powstaje?

Płytka bakteryjna, inaczej nazywana płytką nazębną, osadza się na powierzchniach po spożytym posiłku. Jeśli odpowiednio wcześnie zostanie usunięta – przy pomocy szczoteczki do zębów lub nitki dentystycznej – nie przyniesie żadnych negatywnych skutków. Jednak, gdy płytka bakteryjna pozostanie na naszych zębach przez dłuższy czas, już po dwóch/trzech dniach – pod wpływem działania składników zawartych w ślinie – może zacząć twardnieć i przekształcać się w kamień.

Płytka nazębna po osadzeniu się na powierzchniach przylega tak mocno, że nie jesteśmy w stanie oczyścić jej zwykłym płynem do płukania jamy ustnej. Usunięcie jej jest możliwe jedynie przez mechaniczne oczyszczenie zębów i przestrzeni międzyzębowych.

Czy kamień nazębny jest widoczny?

Zalegającą płytkę bakteryjną możemy poznać po kolorze. Dojrzałe złogi przybierają kolor biały ze względu na mieszankę białek, śliny, bakterii i nabłonka. Taka płytka może przybierać kolor zbliżony do koloru zębów, dlatego dużo osób ma problem z jej odróżnianiem i nie zdaje sobie sprawy z jej obecności.

Z pomocą przychodzą nam dostępne na rynku preparaty, które służą do wybarwiania płytki bakteryjnej. Obecne są płyny, tabletki, żele czy specjalne pasty, które po rozprowadzeniu na powierzchniach zębów, a następnie wypłukaniu jamy ustnej, ukazują nam miejsca, w których zalega płytka bakteryjna. Wskazują nam obszary, które musimy szczególne doczyszczać. W miejscu, gdzie przebarwiona płytka ma najbardziej intensywny kolor, płytki bakteryjnej jest najwięcej i jest ona obecna najdłużej. Jasny kolor przebarwienia wskazuje na świeżą płytkę, która zalega od niedawna.

Stosowanie takich preparatów nie jest obowiązkowym elementem naszej domowej higieny, jednak zdecydowanie pomaga osobom, którym ciężko jest doczyszczać powierzchnie. Wybarwienie płytki bakteryjnej może również przybierać formę edukacyjną dla dzieci. W ten sposób możemy pokazać im, jak prawidłowo wyszczotkować zęby, aby kolorowe przebarwienia zniknęły. Stosowanie wybarwiających preparatów może także wpływać motywująco dla pacjentów, aby starali się jak najlepiej doczyszczać swoje zęby.

Kamień poddziąsłowy – jak go wykryć?

Płytka nazębna może gromadzić się nie tylko nad dziąsłem, ale też poddziąsłowo. Wykrycie płytki bakteryjnej lub już kamienia poddziąsłowego jest niezwykle trudne, ponieważ nie jesteśmy w stanie ocenić obecności kamienia gołym okiem. Jest to możliwe wyłącznie w gabinecie stomatologicznym przy odpowiednim oświetleniu albo przy zastosowaniu lup powiększających.

Specjaliści mogą również zdiagnozować kamień poddziąsłowy przy pomocy sondy perdiodontologicznej (diagnostycznej) poprzez wprowadzenie jej do kieszonki dziąsłowej i zlokalizowanie obecności kamienia. Kolejną specjalistyczną metodą jest badanie radiologiczne. Obfite złogi kamienia, które umiejscowione są pod dziąsłem, mogą być widoczne na zdjęciu radiologicznym.

Wpływ kamienia nazębnego na zdrowie – jakie choroby może spowodować?

Płytka nazębna może przyczyniać się do:

• powstawania stanów zapalnych dziąseł,
• powstawania kamienia nazębnego lub poddziąsłowego,
• powstawania próchnicy,
• rozwoju chorób przyzębia.

Bakterie obecne w przyzębiu, poprzez układ krwionośny, mogą przedostawać się do pozostałych organów, powodując przy tym choroby, m.in. miażdżycę. Warto więc pamiętać o tym, że obecność kamienia wpływa nie tylko na stan naszych dziąseł i zębów, ale również na cały nasz organizm.

Krwawienie z dziąseł, czyli objaw stanu zapalnego

Kamień nad- lub poddziąsłowy może powodować stan zapalny dziąsła poprzez obecny biofilm. Charakteryzuje się on krwawieniem z dziąseł – zarówno samoistnym, jak i tym podczas oczyszczania. Przy obecnym stanie zapalnym możemy również zauważyć bardziej zaczerwienione dziąsło, które nie przylega idealnie do zębów, ale jest nabrzmiałe i napuchnięte.

Stan zapalny wywołany obecną płytką nazębną można zminimalizować odpowiednią, wzmożoną higieną domową, która zredukuje płytkę bakteryjną lub poprzez specjalistyczne oczyszczenie w gabinecie stomatologicznym.

Usuwanie kamienia nazębnego w gabinecie stomatologicznym

Kamień nazębny jesteśmy w stanie usunąć wyłącznie w gabinecie stomatologicznym przez wyspecjalizowany personel. Należy unikać wszystkich domowych sposobów na pozbycie się kamienia – np. skrobania czy ściągania go różnego rodzaju przedmiotami. W ten sposób możemy sobie zrobić jedynie krzywdę i nie przyniesie to żadnych efektów.

Profesjonalne ściąganie kamienia nazywamy skalingiem. Jest to usuwanie złogów nazębnych przy pomocy ultradźwięków. Aktualnie to najpopularniejsza metoda stosowana w gabinetach higieny stomatologicznej. Jednak ten sposób oczyszczania nie jest zalecany dla każdego pacjenta.

Przeciwwskazaniem do usuwania kamienia za pomocą ultradźwięków są osoby:

• z rozrusznikiem serca,
• z zaawansowaną osteoporozą,
• z poważnymi chorobami serca,
• na początku lub w ostatnich miesiącach ciąży.

Drugą alternatywną metodą usuwanie kamienia jest skaling ręczny, czyli usuwanie złogów za pomocą odpowiednich narzędzi bez dodatkowych ultradźwięków. Ten sposób sprawdzi się również dla osób, które zmagają się z chorobami przyzębia, np. paradontozą. Takie oczyszczanie złogów powinno odbywać się u specjalisty zajmującego się przyzębiem, czyli periodontologa. Lekarz ten za pomocą specjalistycznych narzędzi może usunąć nawet głęboko umiejscowiony kamień.

Profilaktyka kamienia nazębnego. Regularna higiena stomatologiczna

Skaling, czyli oczyszczanie zębów z kamienia, jest jednym z etapów higienizacji stomatologicznej. Doskonałym dopełnieniem do skalingu jest polerowanie szczoteczką i specjalistyczną pastą polerską w celu wygładzenia powierzchni zębów. Powierzchnie zębów po oczyszczeniu dużych złogów nazębnych mają chropowatą powierzchnię, na której bez odpowiedniego polerowania mogłyby się szybciej ponownie gromadzić bakterie.

Oczyszczanie zębów w gabinecie stomatologicznym powinniśmy wykonywać regularnie. Od częstotliwości wizyt zależy stan naszych dziąseł oraz higiena domowa. Dla osób, które nie mają problemu ze zbyt częstym odkładaniem się kamienia, zalecane są wizyty raz w roku. Natomiast w przypadku osób, które zmagają się z problemami z przyzębiem, zalecane są częstsze wizyty, zazwyczaj co sześć miesięcy.

Aby zapobiec gromadzeniu się płytki nazębnej i powstawaniu kamienia, powinniśmy przede wszystkim zadbać o naszą higienę domową. Podstawowym zabiegiem, jakim jesteśmy w stanie zapobiec gromadzeniu się bakterii, jest szczotkowanie zębów rano i wieczorem, najlepiej po każdym posiłku. Ponadto, do swoich codziennych nawyków warto wprowadzić oczyszczanie przestrzeni zębowych poprzez nitkowanie czy wprowadzanie szczoteczek międzyzębowych. Nie zapominajmy też o higienie naszego języka, na którym również gromadzą się bakterie. Stosowanie specjalnych płynów do płukania pomoże nam zachować odpowiednią higienę jamy ustnej.

Wpływ diety na powstawanie kamienia nazębnego – jakie produkty ograniczyć?

Dodatkowo, ważnym aspektem jest zadbanie o naszą dietę. Warto ograniczyć produkty zawierające cukier, który jest idealną pożywką dla bakterii. Nieodpowiednia higiena, przy spożywaniu dużej liczby produktów zawierających cukry, może powodować znacznie szybsze gromadzenie się bakterii i powstawanie próchnicy. Poprzez konsystencję produktów słodkich, np. krówek czy syropów, zdecydowanie trudniej jest dokładnie doczyścić wszystkie powierzchnie i przestrzenie międzyzębowe.

Ograniczenie słodkich napojów również pomoże nam zminimalizować ryzyko powstawania kamienia. W przypadku osób palących zaleca się zrezygnowanie z nałogu, który zdecydowanie przyczynia się do wystąpienia chorób przyzębia.